65   « وَ اللّه‏ُ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِى ذلِكَ لاَيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ »
ترجمه :
65. و خداوند نازل فرمود از آسمان آب را پس زنده فرمود به اين آب زمين را بعد از مردن زمين محققاً در اين هر آينه آيت و دليل است براى قومى كه گوش قلب آن‏ها باز است و مى‏شنوند.
تفسير :
[ يكى از دلايل توحيد ]
«وَ اللّه‏ُ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً» خداوند در مقام بيان ادله توحيد است كه يكى از ادله، انزال آب است از عالم بالا به قدرت كامله خود كه آب را از دريا به توسط بخارات و اشراق شمس مى‏گيرد و در جوّ هوا كه برده است منجمد مى‏كند و تشكيل ابر مى‏دهد و به توسط باد ابرها را به جميع نقاط زمين حركت مى‏دهد و مواد مائيّه آن به طرف زمين مى‏بارد و مواد هوائيّه به طرف بالا مى‏رود و مراد از «سماء» عالم بالاست. «فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ» زمين كه در فصل زمستان خزان مى‏شود و به توسط باران در اعماق زمين فرو مى‏رود و گياه و حبوب و اشجار روييده مى‏شود كه حيات زمين است «بَعْدَ مَوْتِها» كه خزان مى‏شود، گياه‏ها خشك مى‏شود، گل‏ها از بين مى‏رود، برگ‏ها ريزش مى‏كند و در بسيارى از آيات، بعث و حيات در آخرت را و موت در دنيا را به همين مثال تنظير فرمود. ولى آن قدر چشم قلب را كور كرده و گوش قلب را كر، كه نه مى‏بيند و نه مى‏شنود و نه درك مى‏كند لذا مى‏فرمايد: «إِنَّ فِى ذلِكَ لآَيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ» به گوش قلب و اما آن‏هايى كه گوش قلب] آن‏ها] كر شده اين قضايا را حمل بر طبيعت مى‏كنند. و مكرر گفته‏ايم كسانى كه كفر و شرك و عناد و فسق و فجور آن‏ها به حدى رسيد كه روح عقلانى آن‏ها مرد، در حق آن‏ها صادق است «لا يعقلون»، «لا يبصرون»، «لا يسمعون»، «لا يعلمون» و كسانى كه به نور ايمان و اخلاق فاضله و اعمال حسنه روح انسانى خود را تكميل كردند در حق آن‏ها صادق است «يعقلون» و «يسمعون» و «يبصرون» و «يعلمون». دسته اول را مى‏فرمايد: «أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ»[1] و دسته دوم را مى‏فرمايد: «إِنَّما يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ»[2].
------------------------------------------------------
[1] .  مثل چهارپايان هستند بلكه گمراه‏تر. سوره اعراف: آيه 179.
[2] .  جز اين نيست كه متذكر مى‏شوند صاحبان عقل و قلب روشن. سوره رعد: آيه 19.

نوشتن دیدگاه