51   «إِنَّ اللّه‏َ رَبِّى وَرَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ»
ترجمه:
51. محققا خداوند پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را عبادت كنيد، اين است راه راست.
تفسير:
در سوره مباركه حمد معنى لفظ جلاله «اللّه‏» و معنى «رب» در كلمه «رَبِّ العَالَمِينَ» و معنى «صراط» و معناى «مستقيم» مفصّلاً ذكر شده، احتياج به تكرار ندارد، فقط نكاتى كه در اين آيه شريفه است بايد متذكر شويم:
[نكات چهارگانه در اين آيه]
1. آنكه كلمه «إِنَّ اللّه‏َ رَبِّى» براى ردّ نصاراست كه عيسى را پسر خدا مى‏دانند و نسبت به او مى‏دهند. مى‏فرمايد من بنده و مخلوق پروردگار هستم، مثل ساير بندگان و مخلوقات و خداوند پروردگار من است، چنانچه پروردگار ديگران است و نسبتش به تمام مخلوقات از ثرى تا ثريّا، از ذرّه تا درّه على السّواء است. تمام به مشيّت و اراده او موجود شده‏اند و مربى تمام آن‏هاست.
2. كلمه «وَ رَبُّكُمْ» با تأكيداتى كه در آيه است از جمله اسميّه و كلمه «إنّ» و تقديم لفظ جلاله ، دلالت دارد بر اينكه پروردگار شما منحصر است به ذات اقدس اللّه‏ و اين كلمه رد بر يهود است كه گفتند خدا پروردگار موسى و موسى پروردگار هارون و هارون پروردگار فرعون است و در ادوار متماديه بسيار از بنى اسرائيل بت‏ها را پروردگار خود مى‏گماريدند، چنانچه مكرر تذكر داده شده و در الكلم الطيّب مشروحا بيان كرده‏ايم[1].
3. كلمه «فَاعْبُدُوهُ» تفريع بر جمله قبل است كه چون پروردگار شما منحصرا خداست، بايد عبادت هم منحصر به او باشد، غير او هر كه هست و هر چه هست سزاوار پرستش نيست، نه انبيا و نه ملائكه و نه ساير مخلوقات.
4. كلمه «هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ» دلالت دارد بر اينكه غير عبادت حق راه معوّج [= كج] و طريق ضلالت و موجب خسران دنيا و آخرت و شرك به خداست و راه رستگارى و سعادت دارَيْن منحصر به عبادت پروردگار است.
--------------------------------------------------------
[1] .  ر. ك: الكلم الطيب، ص209 ـ 227.

نوشتن دیدگاه