11   «كَدَأْبِ آلِ فِرْعَوْنَ وَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَأَخَذَهُمُ اللّه‏ُ بِذُنُوبِهِمْ وَاللّه‏ُ شَدِيدُ الْعِقابِ»
ترجمه:
11. مِثْل عادت قوم فرعون و كفارى كه قبل از آن‏ها بودند مِثْلِ عاد و ثمود و اصحاب مدين و المؤفكات و غير اين‏ها كه تكذيب نمودند آيات ما را و مخالفت كردند انبيا را ، پس آن‏ها را به گناهانشان گرفتيم و خداوند سخت عقوبت مى‏فرمايد.
تفسير:
خداوند تشبيه مى‏فرمايد حال كفار زمان نبى  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را كه توهّم كرده بودند كه به كثرت مال و اولادْ دفع عذاب از خود مى‏كنند و مغرور به عِدّه و عُدّه [= تعداد نفرات و تجهيزات] خود شده بودند، چنانچه نوع ظلمه و كفار و صاحبان ثروت و مكنت اين مغروريّت را دارند، به حال قوم فرعون و عاد و ثمود و ساير كفار زمان انبياى سلف كه با آن قدرت و شوكت‏هايى كه داشتند، حتّى
دعوى «أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى»[1] مى‏كردند، خداوند چه نحو آن‏ها را گرفتار صاعقه و صيحه [= عذاب آسمانى] و غرق و خسف [= فرورفتن در زمين] و نزول حجاره از آسمان و غير اين‏ها از عذاب‏هاى گوناگون نمود و آن‏ها را هلاك فرمود و به عذاب آخرت دچار نمود. بترسند كفار و مكذّبين انبيا و آيات الهيه كه انتقام الهى سخت است، اگر آن‏ها را بگيرد هيچ راه چاره ندارند و به هلاكت و عذاب الهى گرفتار خواهند شد.
تنبيه:
[ملكات حسنه و سيئه به كثرت عمل حاصل مى‏شود]
«دأب» به معنى عادت است و در علم اخلاق بيان شده كه صفات نفسانيه، چه اخلاق حميده [= پسنديده] باشد و چه رذيله، تحصيلش به كثرت عمل مى‏شود تا به حد عادت برسد و ملكه نفسانى شود، مثلاً تحصيل سخاوت به كثرت بذل مى‏شود و هكذا.
و كفار به واسطه كثرت معاصى و مخالفت دستورات الهى و تكذيب انبيا، كفرْ ملكه آن‏ها شده و تغييرش بر آن‏ها صعب و دشوار شده و البته در اين صورت انتظار عذاب‏هاى سخت را داشته باشند ؛ «إِنَّ اللّه‏َ لا يُغَيِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى يُغَيِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ»[2].
-------------------------------------------------------
[1] .  من خداى بزرگ شما هستم. سوره نازعات: آيه 24.
[2] .  محققا خداوند تغيير نمى‏دهد نعمت‏ها وتفضلات خود را به هيچ قومى تا آنان حال خود راتغيير دهند. سوره رعد: آيه 11.

نوشتن دیدگاه