وَسَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُواْ أَيَّ مُنقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ[1] ؛ آنها كه ستم كردند مى‏دانند كه به زودى بازگشتشان به كجاست .
ظلم در لغت به معنى كار نابه‏جا كردن و از حد ميانه تعدى نمودن و تجاوز كردن از حدود خدا و مخالفت كردن آنچه را كه عقل و شرع تعيين نموده است . ظلم به اين معنى جامعِ تمام رذايل اخلاقى است و تمام بدى‏هاى عقلى و شرعى را شامل مى‏شود ؛ و اين معناى اعم ظلم است . براى ظلم و ستم معنى ديگرى نيز بيان شده است كه آن ، ضرر رسانيدن به ديگران است . اين ظلم به معنى اخص است و بيشتر آيات و روايات متعارف به اين نوعِ خاصِّ از ستم اشاره‏دارند . امير مؤمنان عليه‏السلامدرباره تقسم ظلم فرموده‏اند : أَلاَ وَإنَّ الظُلمَ ثَلاثَةٌ : فظُلمٌ لا يُغْفَرُ وَظُلمٌ لا يُتْرَكُ وَظُلمٌ مَغفورٌ لا يُطْلَبُ ، فَأمَّا الظُلمُ الذي لا يُغْفَرُ فالشِّركُ باللّه‏ِ ، وأما الظُلْمُ الذي يُغْفَرُ فَظُلمُ العَبدِ نَفسَه عند بَعْضِ الهناتِ ، وأمَّا الظُلمُ الذي لا يُتْرَكُ فَظُلمُ العِبادِ بَعضُهم بعضَاً[2] .
ظلم سه گونه است :
1 ـ  ظلم انسان به خدا به‏وسيله كفر و شرك ، كه اين نوع ظلم بخشيده نمى‏شود . [إِنَّ الشِرْكَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ[3] ؛ به درستى كه شرك ستم بزرگى است] .
2 ـ  ظلم انسان به خودش به‏وسيله گناهانى كه مرتكب مى‏شود ، و اگر آدمى از آنها توبه كند ، بخشيده مى‏شود .
3 ـ  ظلم انسان به ديگران؛ اين گونه ظلم بخشيده نمى‏شود مگر اينكه مظلوم رضايت دهد ، و اگر مظلوم رضايت ندهد ، ظالم در آخرت به سزاى عملش خواهد رسيد .
------------------------------------------------
[1] .  شعراء : 227 .
[2] .  بحار الانوار : ج7 ، ص271 .
[3] .  لقمان : 13

نوشتن دیدگاه