« بخل » رذيلتى است مشكل آفرين كه پيامد هاى سوئى دارد ، از جمله اين كه اگرچه بخيل در حفظ اموال خود مى كوشد ولى بيش از آن ، آبروى خود را از دست مى دهد . در اين رابطه نيز در روايات اسلامى اشاره هايى شده است كه اجمالاً مطرح مى‏كنيم :
حضرت على عليه‏السلاممى فرمايند :
اَلْبَخيلُ يَسْمَحُ مِنْ عِرْضِهِ بِاَكْثَرِ مِمَّا اَمْسَكَ مِنْ عَرَضِهِ[1] ؛ بخيل بيش از آنچه كه از متاع دنيا براى خود نگهدارى مى كند ، از عِرض و آبروى خود مى‏كاهد .
بخيل دوستان خود را از دست مى دهد و در زندگى در برابر انبوه مشكلات ، غريب و تنها مى ماند . امير مؤمنان على عليه‏السلامدر اين رابطه مى‏فرمايند : لَيسَ لِبَخيلٍ حَبيبٌ[2] ؛ بخيل يار و دوست ندارد .
اگر بخيل زمان كوتاهى دوستانى داشته باشد ، « بخل » او سبب ذلّت دوستان و عزّت دشمنانش مى شود . او هميشه زحمت مى كشد و ثمره كارش را وارثانش مى برند ؛ در دنيا بر خود سخت مى گيرد و در آخرت نيز گرفتاريش به خاطر اندوختن اموال فراوان ، زياد است . حضرت على عليه‏السلاممى فرمايند :
اَلْبَخيلُ خَازِنٌ لِوَرَثَتِهِ[3] ؛ بخيل خزانه‏دار ورثه خويش است ( وارثانى كه گاه يك درهم از اموال او را برايش انفاق نمى‏كنند ) .
بخيل زندگى فقيرانه اى دارد ؛ زيرا ، هنگامى كه بخلِ انسان شدت مى يابد ، نسبت به خود هم بخيل مى شود و آسايش زندگى اش از بين مى رود ؛ زيرا هميشه در فكر حفظ اموال خويش و افزودن آن است . او گاهى گرفتار حالات روانى زشت و بدگمانى‏هاى شديد نسبت به اطرافيان خود مى شود ؛ مثلاً مى پندارد كه مردم چشم طمع در اموال او دوخته اند و با چشم حسادت و عداوت به او مى نگرند .
از رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم نقل شده است :
اَقَلُّ النّاسِ راحَةً اَلْبَخيلُ[4] ؛ آرامش و آسايش بخيل از تمام مردم كمتر است .
----------------------------------------------------
[1] .  ميزان الحكمه : ج1 ، ص233 .
[2] .  ميزان الحكمه : ج1 ، ص233 .
[3] .  ميزان الحكمه : ج1 ، ص233 .
[4] .  بحار الانوار : ج70 ، ص300 .

نوشتن دیدگاه