إِنَّمَا يَخْشَى اللّه‏ََ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَـؤُاْ[1] ؛ همانا بندگان دانا از خدا مى‏هراسند .
إِنَّهُ لاَ يَاْيْئَسُ مِن رَوْحِ اللّه‏َِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْكَـفِرُونَ[2] ؛ از رحمت حق تعالى نااميد نمى‏شوند مگر كافران .
خوف لرزه‏اى است در دل ، از بيمِ رسيدن امر ناخوشايندى به انسان و فايده آن اين است كه انسان را از ناهنجارى‏ها ، و ساير گناهانِ خودبينى باز مى‏دارد رجاء [= اميد] : حالت شكفتگى است كه در قلب به واسطه فضل وعنايت خداوند وگستردگى رحمت او پديد مى‏آيد و فايده‏اش اين است كه آدمى را به طاعت وعبوديتِ او برمى‏انگيزد و تحمّل سختى‏ها را در راه بندگى حق آسان مى‏كند . خوف و رجا ، دو بالى هستند كه بندگان مقرّب خداوند ، به وسيله آنها به مقامات والا و مورد پسند حق پرواز مى‏كند و اين دو ، وسيله پيمايش راه‏هاى پر خطر آخرت هستند .
حكيمى فرموده است كسى كه از چيزى بترسد از آن مى‏گريزد و كسى كه از خدا بترسد به او مى‏گرايد .
اميد پسنديده است ، ولى اگر به حدى برسد كه آدمى خود را كاملاً ايمن از هر خطا و عذاب بداند ، زيان‏آور و ناپسند مى‏شود . خوف از خدا نيز محدود به حد معينى است كه اگر از آن حد تجاوز كند و موجبات نااميدى را فراهم كند باعث گمراهى مى‏شود .
به چند سخنِ حكيمانه از فرزانگان وادى معرفت دل دهيم :
اميد دارويى است كه شفا نمى‏دهد ، اما درد را قابل تحمل مى‏كند .
چيزى كه اين گونه زندگى را براى ما غم‏انگيز ساخته است ، پيرى و پايان لذت‏ها نيست ، بلكه قطعِ اميد است .
اميد نصف خوشبختى است . در سرزمين اميد ، جايى براى زمستان نيست .
--------------------------------
[1] .  فاطر : 28 .
[2] .  يوسف : 87 .

نوشتن دیدگاه