كُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ وَإِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَكُمْ يَوْمَ الْقِيَـمَةِ[1] ؛ هر كسى مرگ را خواهد چشيد و در روز قيامت همه شما به نتيجه اعمال خود خواهيد رسيد .
رسول اكرم  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم فرمودند : اَكْثِرُوا ذِكْرَ هادِمِ اللَّذات ؛ ويران كننده لذت‏ها را بسيار ياد كنيد .
پرسيده شد ويران كننده لذّت‏ها چيست ؟
فرمودند : اَلْموتُ ، فَما ذَكَرَهُ عَبْدٌ عَلى الحَقيقَةِ في سَعَةٍ إلاّ ضاقَتْ عليهِ الدُّنيا ، ولا في شِدَّةٍ إلاّ اتَّسَعَتْ عَلَيْهِ[2] ؛ مرگ ؛ هيچ بنده‏اى در حال رفاه و آسايش ، واقعاً به ياد مرگ نمى‏افتد ، مگر آنكه دنيا بر او تنگ مى‏شود . و هيچ بنده‏اى در حال سختى و گرفتارى مرگ را به خاطر نمى‏آورد ، مگر آنكه دنيا بر او گشاده مى‏گردد .
اميرمؤمنان عليه‏السلامچنين مى‏فرمايند :
لَوْ رَأىَ الْعَبْدُ أَجَلَهُ وَسُرْعَتَهُ إِلَيْهِ ، لَأَبْغَضَ الْعَمَلَ مِنْ طَلَبِ الدُّنْيا[3] ؛ اگر بنده‏اى مرگ و شتابى را كه مرگ به سوى او دارد ببيند ، از كارهايى كه براى دنيا انجام مى‏دهد ، متنفر خواهد شد .
فردى به امام باقر عليه‏السلام عرض كرد : مرا پندى ده تا از آن استفاده كنم . امام محمّدباقر عليه‏السلام فرمودند :
اَكْثِرْ ذِكْرَ الْمَوْتِ ، فَاِنَّهُ لم يُكْثِرْ ذِكْرَهُ انسانٌ اِلاّ زَهَدَ في الدُّنْيا[4] ؛
مرگ را به فراوانى ياد كن كه هر كس آن را فراوان ياد كند ، زهدِ در دنيا را پيشه خواهد كرد .
مرگ حقيقتى است سخت هولناك ؛ غفلتِ از آن مايه پشيمانى است و براى پرهيز از غفلت بايد همواره به ياد آن بود . افسوس كه اگر يادى از آن مى‏كنيم ، با دلى گرفتار شادخوارى‏هاى دنيايى و لبالب از آرزوهاى سراب گونه است . حقيقت اين است كه براى ياد كرد مرگ ـ كه صادقانه‏ترين رويداد زندگى هر آدمى است ـ بايد خود را به ممارست وا داريم و در ياد كردن آن تمرين كنيم و روز به روز اهميت و عظمت آن را در خاطر خود مرور كنيم . اگر آدمى زياد به ياد مرگ باشد ، در دلش تأثير مثبت مى‏گذارد و وابستگى او به دنيا كاهش مى‏يابد و خواسته‏هاى درونى خويش را اصلاح مى‏كند . كارآمدترين راه براى يادكرد مرگ اين است كه پيشينيان خود رابه خاطر آوريم كه چگونه بار سفر بستند و به آخرت پيوستند . عمرى تلاش كردند و خانه‏هاى دل‏خواه خود را ساختند ، فرزندان خود را بزرگ كردند و شاهد ازدواج نوه‏هاى خود بودند ، براى دنياى خود روز و شب كوشيدند و  . . . به جاى لباس‏هاى رنگارنگ و فاخر ، تنها دو متر پارچه سفيد ارزان قيمت بردند و به جاى كاخ‏هاى زيبا ، در گورى تنگ و تاريك آرميدند و به جاى جشن‏ها و ميهمانى‏هاى پر زرق و برق ، با سكوت و فراموشى و غربت ، همدم و همنشين شدند ؛ فرزندانشان بر سر ارث با هم در افتادند و خويشاوندانشان آنها را فراموش كردند . هر اندازه كه انسان يكايك اين صحنه‏ها را به ياد آورد ، تأثير مرگ بر او بيشتر مى‏شود .
------------------------------------------
[1] .  آل عمران : 185 .
[2] .  بحار الانوار : 6 ، ص133 .
[3] .  الكافى : 3 ، ص259 .
[4] .  الكافى : ج3 ، ص255 .

نوشتن دیدگاه