يكى از پيروان پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمبه نام « سعد » بسيار مستمند بود و از « اصحاب صفه »[1] به شمار مى‏رفت و تمام نمازهاى شبانه‏روزى را پشت سر پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم به جماعت مى‏گذارد . پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم كه از فقر سعد متأثر بود . روزى به او وعده داد كه اگر مالى به دستم برسد تو را بى نياز مى‏كنم . مدتى گذشت ؛ اتفاقاً چيزى به دست نيامد ، و نگرانى پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمبراى وضع مادى سعد بيشتر شد . در اين هنگام جبرئيل نازل شد و دو درهم با خود آورد و عرض كرد : « خداوند مى‏فرمايد : ما از اندوه تو به خاطر فقر سعد آگاهيم ، اگر مى‏خواهى از اين حال خارج شود دو درهم را به او بده و بگو خريد و فروش كند .
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم دو درهم را گرفتند و براى اقامه نماز ظهر از منزل خارج شدند . سعد را ديدند كه در انتظار ايشان بر در يكى از حجره‏هاى مسجد ايستاده است . پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمفرمودند : « مى‏توانى تجارت كنى » ؟
عرض كرد : « به خدا سوگند ، سرمايه‏اى ندارم » .
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمآن دو درهم را به او دادند و فرمودند : « سرمايه كار خود كن و مشغول خريد و فروش شو » .
سعد پول را گرفت و براى انجام نماز به مسجد رفت و بعد از ظهر مشغول كار شد . خداوند بركتى به او داد كه هر چه را مى‏خريد با سود خوبى مى‏فروخت .
كم‏كم وضع مالى او رو به فزونى نمود به طورى كه بر در مسجد دكانى گرفت و كالاى خود را در آنجا عرضه مى‏كرد . تجارتش بالا گرفت ولى ديگر با اذان بلال خود را براى نماز آماده نمى‏كرد ، در حالى كه در زمان نادارى پيش از اذان آماده نماز مى‏شد . پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمكه اين وضع را ديدند به او فرمودند : « سعد ! دنيا تو را به خود مشغول كرده و از نماز باز داشته است » .
در جواب گفت : « چه كنم ، اموال خود را بگذارم ، ضايع مى‏شود ، مى‏خواهم پول جنس فروخته را بگيرم ، و از ديگرى كالايى خريدم و بايد جنس را تحويل بگيرم و قيمتش را بدهم » .
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم از ديدن اشتغال سعد به ثروت و بازماندنش از عبادت متأثر شدند ، جبرئيل نازل شد و عرض كرد : « خداوند مى‏فرمايد : از نگرانيت اطلاع داريم ، كدام حال را براى سعد مى‏پسندى  » ؟
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمگفتند : « حال قبلى برايش بهتر بود » .
جبرئيل هم گفت : « آرى ، دنيا دوستى ، آدمى را از ياد آخرت غافل مى‏كند ؛ حال دو درهمى را كه به او دادى پس بگير » .
پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم نزد سعد آمدند و فرمودند : « دو درهمى كه به تو داده‏ام برنمى‏گردانى » ؟
عرض كرد : « دويست درهم خواسته باشيد مى‏دهم » .
فرمودند : « نه همان دو درهمى را كه گرفتى بده » .
سعد پول را تقديم پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم كرد . چند روزى نگذشت كه وضع مادى او به حال اول برگشت . و سعد سعادتمندانه به مسجد و عبادت و نماز بازگشت و لذت رهايى و مثل ذره تا چشمه خورشيد بال گشودن و محو شدن را چشيد . . . سعد به سعادت رسيد[2] .
-----------------------------------------------------------
[1] .  اصحاب صفه به مهاجرانى گفته مى‏شد كه خانه و كاشانه‏اى نداشتند و در ايوان و غرفه‏هاى مسجد پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلمزندگى مى‏كردند .
[2] .  حيوة القلوب : ج1 ، ص578 .

نوشتن دیدگاه