فَتَفَهَّمْ يا بُنَيَّ وَصِيَّتي ، وَاعْلَمْ أَنَّ مالِكَ الْمَوْتِ هُوَ مالِكُ الْحَياةِ ، وَأَنَّ الْخالِقَ هُوَ الْمُميتُ ، وَأَنَّ الْمُفْنِيَ هُوَ الْمُعيدُ ، وَأَنَّ الْمُبْتَلَي هُوَ الْمُعافِي ، وَأَنَّ الدُّنْيا لَمْ تَكُنْ لِتَسْتَقِرَّ إِلاّ عَلَى ما جَعَلَها اللّه‏ُ عَلَيْهِ مِنَ النَّعْماءِ وَالإِبْتِلاءِ وَالْجَزاءِ فِي الْمَعادِ ، وَ[1] ما شاءَ مِمّا لا نَعـْلَمُ[2] . فإِنْ أَشْكَلَ عَلَيْكَ شَيْءٌ مِنْ ذلِكَ فَاَحْمِلْهُ عَلى جَهالَتِكَ بِهِ[3] ، فَإِنَّكَ أَوَّلُ ما خُلِقْتَ جاهِلاً[4] ثُمَّ عُلِّمْتَ ، وَما أَكْثَرَ ما تَجْهَلُ مِنْ الأُمُورِ ، وَيَتَحَيَّرُ فِيهِ رَأْيُكَ ، وَيَضِلُّ فِيهِ بَصَرُكَ ، ثُمَّ تُبْصِرُهُ بَعْدَ ذلِكَ ، فَاعْتَصِمْ بِالَّذي خَلَقَكَ وَرَزَقَكَ وَسَوّاكَ فَلْيَكُنْ[5] لَهُ تَعَبُّدُكَ ، وَإِلَيْهِ رَغْبَتُكَ ، وَمِنْهُ شَفَقَتُكَ .

پسرم در وصيت من انديشه كن و آن‏را درياب . بدان آن كه مى‏ميراند ، همو حيات‏بخش است . حيات بخش ، گيرنده آن نيز هست و آنكه فانى مى‏سازد باز مى گرداند و آن كه گرفتار مى‏كند ، رهايى هم مى‏بخشد . بدان كه جهان استقرار نيافته ، مگر براساس نعمت‏ها وآزمون‏ها كه او گذاشته ، و جزاى روز معاد يا آن چيزها كه خدا خود مى‏داند ، و ما خبر نداريم از آنچه او مى‏داند . پس اگر فهم چيزى از اين امور بر تو روشن نيست بر نادانى خود حمل كن « 1 » زيرا در آغاز آفرينش نا آگاه آفريده شده‏اى . آنگاه آموختى و فرا گرفتى . و چه بسيار است امور مختلفى كه نسبت به آنها نادانى و فكرت در درك آن سر گردان است و بصيرت تو نسبت به آنها در انحراف . اما در آينده به آن آگاه مى‏شوى . بنابراين به لطف و رحمت آن كس كه تو را آفريده ، به تو روزى داده و تو را موزون و متناسب آفريده چنگ بزن و پناه ببر . بايد بندگى و رغبت و توجه تو به سوى او باشد و از غضب او همواره ترسان باشى .
توضيحات
1 ـ  اگر دريافتن رازى از اسرار قدر بر تو مشكل شد و حكمت آن بر تو مخفى ماند نبايد تصور كنى كه آن خالى از حكمت است بلكه آن‏را بر نادانى خود حمل كن زيرا تو در آغاز آفرينش خود نادان بودى ، سپس دانا شدى چنان كه خداى متعال فرموده :
وَاللّه‏َُ أَخْرَجَكُمْ مِّنْ بُطُونِ أُمَّهَـتِكُمْ لاَ تَعْلَمُونَ شَيْئاً[6] ؛ وخداوند شما را از شكم مادرانتان خارج نمود در حالى كه هيچ چيز نمى‏دانستيد .
و اين سند معتبرى است در جواب آن دسته از روشنفكران كه مقياس قبول هر امرى را عقل ناقص خود مى‏دانند و هر حكمى را كه در نمى‏يابند ، نمى‏پذيرند .
----------------------------------------
[1] .  ص : أو ما شاء .
[2] .  ص : تعلم .
[3] .  ص : « به » ساقط .
[4] .  ص : به جاهلاً .
[5] .  ص : وليكن .
[6] .  نحل : 78 .

نوشتن دیدگاه