أَمّا بَعْدُ ، فَإِنَّ فِيما تَبَيَّنْتُ مِنْ إِدْبارِ الدُّنْيا عَنِّي ، وَجُمُوحِ الدَّهْرِ عَلَيَّ ، وإِقْبالِ الآخِرَةِ إِلَيَّ ، ما يَزَعُنِي عَن ذِكْرِمَنْ سِوايَ ، وَالإِهْتِمامِ بما وَرَائِي ، غَيْرَ أَنِّي حَيْثُ تَفَرَّدَ بي ـ دونَ هُمُومِ النّاسِ ـ هَمُّ نَفْسِي ، فَصَدَقَني[1] رَأْيِي ، وَصَرَفَنِي عَنْ هَوَايَ[2] ، وَصَرَّحَ لي مَحْضُ أَمْرِي ، فَأَفْضَى بِي إِلى جِدٍّ لا يَكُونُ فِيهِ لَعِبٌ ، وَصِدْقٍ لا يَشُوبُهُ كَذِبٌ .
وَجَدْتُكَ بَعْضي[3] ، بَلْ وَجَدْتُكَ كُلِّي ، حَتّى كَأَنَّ شَيْئاً لَوْ أَصابَكَ أَصابَني ، وَكَأَنَّ الْمَوْتَ لَوْ أَتاكَ أَتاني ، فَعَنانِي مِنْ أَمْرِكَ ما يَعْنيَنِي مِنْ أَمْرِ نَفْسي ، فَكَتَبْتُ إِلَيْكَ كِتابِي مُسْتَظْهِراً[4] بِهِ إِنْ أَنَا بَقِيتُ لَكَ أَوْ فَنِيتُ .
اما بعد ، آنچه بر من آشكار شد از پشت كردن دنيا و چيرگى روزگار و رو آوردن آخرت به سوى من ، چيزى است كه مرا از ياد غير خودم و از كارى جز اهتمام و انديشه كردن در آنچه بهدنبال من است ( آخرت ) باز مىدارد . بهجز اين از آنجايى كه فكر و اندوهم تنها درباره خودم خواهد بود ، نه درباره مردم . بنابراين ، انديشهام مرا درست پنداشته ، از آرزو و خواهش نفس باز داشت ، و حقيقت كار مرا نماياند ، و مرا به مرحلهاى رسانيد ، كه هيچگونه بازى و شوخى در آن راه ندارد ، وبه راستى و صدقى كه دروغى با آن آميخته نيست . تو را جزئى از خودم يافتم ، بلكه به گونهاى كه هر رنج و آسيبى به تو برسد ، گويى به من رسيده است ؛ و اگر مرگ نزد تو آيد گويى زندگى مرا در بر گفته است . پس آنچه تو را رنج مىدهد مرا مىرنجاند . از اين روى براى تو نوشتم تا در سختيهاى زندگى به آن پشت گرمى جويى ، خواه زنده بمانم خواه بميرم .
-----------------------------------------------------------
[1] . ح : فَصَدَّقَني . ص و ع : فَصَدَفَني .
[2] . ع : هوائي .
[3] . ص : وبعضي .
[4] . ح : كتابى هذا مستظهراً . ع : فَكَتَبْتُ اليك مستظهراً .