آیه 79 : ( فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ  اللهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَوَيْلٌ لَهُمْ مِمّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَهُمْ مِمّا يَكْسِبُونَ )
ترجمه:
79 . پسْ واى بر كسانى كه به دست هاى خود كتاب را مى نويسند و مى گويند: اين كتاب از طرف خداست، براى اينكه به بهاى كمى بفروشند، پسْ واى بر اينان از جهت آنچه به دست هاى خود مى نويسند; و واى بر اينان از جهت آنچه به دست مى آورند.
تفسير :
«وَيْلٌ» دو معنى دارد: يكى وصفى كه در فارسى از آن به «واى» و «بدا به حال او» تعبير مى شود و اين معنى شامل جميع انحاى عذاب دنيوى و اخروى به همه مراتب آن مى شود، به نحوى كه هيچ خير و خوبى در آن نباشد.
و ديگر اسمى كه نامى از وادى جهنم است، چنانچه در مجمع البيان از حضرت رسول (صلى الله عليه و آله و سلم) روايت كرده فرمود:
«ويل واديى [=  دره اى] است در جهنم كه چون كافران را در آن افكنند، چهل سال مى روند و هنوز به قعر آن نرسيده باشند»(1).
و در مجمع البحرين است كه،
«هو واد في جهنّم لو اُرسلت إليه (فيه) الجبال لماعت»(2).
چنانچه طوبى هم دو معنى دارد:
يكى وصفى كه به معنى خوشا به حال اوست كه جميع خيرات دنيوى و اخروى را شامل مى شود.
و ديگر اسمى كه نام درختى است در بهشت كه اصل آن در خانه اميرالمؤمنين(عليه السلام) و شاخه هاى آن در قصرهاى بهشت آويزان است و شرح آن بيايد.
(الْكِتابَ) مصدر به معنى اسم مفعول يعنى مكتوب است و الف و لام آن عهد است و اشاره به كتب منسوبه به وحى است به قرينه (يَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِاللهِ) و مقيد نمودن (يَكْتُبُونَ) را (بِأَيْدِيهِمْ) با اينكه كتابت و نوشتن جز به دست نيست براى اشعار به اين است كه اين كار را به دست خود و از پيش خود مى نمودند و سپس نسبت آن را به خدا مى دادند، و از اين جمله استفاده مى شود كه كتب منسوبه به وحى كه نزد يهود و نصارا به نام كتب عهد قديم و جديد متداول است، بالاخص تورات و زبور و انجيل، ساخته و پرداخته يهود و نصاراست و مربوط به انبياى عظام مثل موسى و داود و عيسى (عليهم السلام) نيست، چنانچه قبلاً متذكر شديم و در الكلم الطيب اين مطلب را اثبات نموده ايم(3).
و چنانچه از متون اين كتب استفاده مى شود تورات رايج، مكتوبِ يك كافرِ قسى القلب متمايل به شرك و بت پرستى، و انجيل، مكتوبِ يك فاسق شهوت پرست بى علاقه به دين است و اين كلام با حديث مروى از حضرت باقر(عليه السلام) كه فرمود: «عمدوا إلى التوراة و حرّفوا صفة النبي (صلى الله عليه و آله); ليواقعوا الشكّ بذلك للمستضعفين من اليهود»(4) منافات ندارد; زيرا آن تحريف يكى از مصاديق تحريفات آن هاست.
و مراد از «اشترا به ثمن قليل»، استفاده هاى علماى آن هاست از عوامشان از زخارف دنيوى و رياست و مقام و نحو اين ها، و تعبير به قليل از جهت اين است كه تمام متاع و زخارف دنيوى را خدا قليل شمرده است: (قُلْ مَتاعُ الدُّنْيا قَلِيلٌ)(5).
و مراد از (يَكْسِبوُن) ممكن است امرار معاششان از اين عمل حرام باشد، يعنى بد راهى براى معاش خود به دست آورده اند، و ممكن است مراد گناهان و اضلال و كفرى باشد كه براى خود به واسطه اين عمل تحصيل كرده اند.
______________________________________________
[1] .  مجمع البيان: ج1،ص292.
[2] .  «ويل» نام واديى در جهنم است كه اگر كوه ها در آن افكنده شوند (از شدت حرارت) ذوب مى شوند. مجمع البحرين: ج5، ص496.
[3] .  الكلم الطيب: ص 209ـ239.
[4] .  در تورات دست برده و ويژگى هاى پيامبر اسلام را تحريف كردند تا با اين كار براى افراد عوام و عادى يهود كه در ضعف فكرى بودند، ايجاد شك و شبهه بكنند. مجمع البيان: ج  1، ص 292.
[5] .  بگو متاع دنيا كم است. سوره نساء: آيه 77.

نوشتن دیدگاه