با ورود استاد محمدي و عطر خوش صلواتي كه در كلاس پيچيد، همهمه دانشجوياني كه در حال بحث و گفت وگو با يكديگر بودند، جاي خود را به سكوت و آرامشي دلپذير داد. بعد از شنيدن آياتي از كلام روح بخش قرآن، استاد به ما اجازه داد تا فضاي صميمي و معنوي كلاس را با طرح سؤالات خود افتتاح كنيم:
استاد! لطفا بفرماييد اصحاب و ياران واقعي امام زمان(ع) چه كساني هستند؟ تعدادشان چند نفر است؟ اصلاً چرا امام در قيامشان به حضور چنين ياراني نيازمندند و چرا خداوند نبرد ايشان رابا معجزه و امدادهاي غيبي به پيروزي نمي رساند؟
استاد قدري تأمل كرد، آنگاه با ذكري از نام مبارك مولايمان حضرت صاحب الزمان(عج) درس خويش را چنين آغاز نمود:
همه شما معتقد هستيد كه براي پيروزي يك انقلاب و شكست و نابودي حكومت هاي جور و ستم نياز به عوامل بسياري است كه در رأس آنها حضور در صحنه و حمايت و تلاش خستگي ناپذير، آگاهي، تحمل رنج ها و اميد داشتن به آينده است. ما وقتي زندگي و مراحل دعوت پيامبران را تجزيه و تحليل مي كنيم مي بينيم هرجا آنها حامي و ياور داشتند و اين حاميان و ياوران به طور آگاهانه و قاطع در صحنه بودند وبا اميد و توكل به خدا به پيش مي رفتند. پيامبرشان ـ هر چند در بخشي از اهدافش ـ به پيروزي مي رسيد و در غير اين صورت شكست ظاهري نصيبش مي شد. پيروزي انقلاب اسلامي در ايران نيز چندين مسئله مبهم را در رابطه با قيام حضرت مهدي(عج) روشن و ثابت كرد، از جمله اينكه در شرايط فعلي، دنيا هر چند غرق در گناه و فساد باشد، انقلاب و دگرگوني، نه تنها ممكن، بلكه عملي است. از همه روشن تر اين كه بايد با بسيج همه جانبه و وحدت به كار بزرگ آماده كردن جهان براي ظهور حضرت قائم(ع) دست زد. آنان كه مي گويند حكومت آن حضرت بدون معجزه امكان پذير نيست، گويا به اين اشكال توجه ندارند كه اگر بنا بر معجزه و اجبار باشد آن حالت زيباي طبيعي و خودجوش خود را از دست مي دهد و يك نوع حكومت تحميلي مي گردد. البته ما منكر امدادهاي غيبي نيستيم. وقتي مرداني با اخلاص و صداقت به پيش رفتند خداوند هم آنها را ياري مي كند و به اهدافشان مي رساند، چنانكه در قرآن كريم مي فرمايد:
إن تنصرو اللّه ينصركم و يثبّت أقدامكم1.
بنابراين همان گونه كه در بسياري از روايات آمده حكومت حضرت مهدي(عج) همچون حكومت پيامبر اسلام(ص) است2 ـ منتها در سطح وسيع تر و عميق تر ـ همان گونه كه ياران آگاه و با استقامت آن حضرت در صدر اسلام، شيران روز و پارسايان شب بودند و نقش مؤثر و مهم در تشكيل حكومت اسلامي ايفا مي كردند. حكومت حضرت حجت(عج) نيز از اين قانون مستثني نيست، چنان كه معناي واقعي (انتظار) نيز آمادگي ياران و بسيج همه جانبه آنها در سطح وسيع مناسب با حكومت جهاني است.
استاد! حاميان و ياران امام عصر(ع) از چه ويژگي هايي برخوردارند؟ آنها را با چه نشانه ها و مشخصاتي مي توان شناخت؟ آيا در قرآن و روايات مواردي درباره اين موضوع وجود دارد؟
خداوند در قرآن كريم به طور مستقيم مؤمنان را مورد خطاب قرار داده و مي فرمايد:
اي مؤمنان هر كس از شما مرتد شد و از اسلام بيرون رفت، خداوند در آينده جمعيتي را مي آورد كه هم خداوند آنها را دوست دارد و هم آنها خدا را دوست دارند؛ در برابر مؤمنان خاضع و مهربانند؛ در برابر مشركان و دشمنان، سرسخت و نيرومندند؛ در راه خدا جهاد و تلاش مي كنند و در راه دين از سرزنش و نكوهش هيچ كس نمي هراسند. اين فضل خداست كه به هر كس بخواهد (و شايسته ببيند) مي دهد، فضل و رحمت خدا وسيع است و او بر همه چيز آگاه است.3
در روايات براي اين آيه مصاديق مختلفي بيان شده از جمله اين كه اين آيه در مورد ياران حضرت مهدي(عج) است كه با اين ويژگي ها، با تمام قدرت، در مقابل مرتدين و كارشكنان مي ايستند و براي برقراري عدالت در كل جهان تلاش مي كنند.4
ويژگي اول به عشق آن ياران به خدا اشاره مي كند، آنها كه جز به خدا نمي انديشند، در حدي كه خداوند نيز آنها را دوست دارد، روشن است كه چنين روحيه اي در پرتو ايمان و توكل به دست مي آيد.
ويژگي دوم به پيوند اخلاقي و وحدت و يك پارچگي مؤمنان اشاره مي كند.
ويژگي سوم حاكي از سازش ناپذيري مؤمنان در برابر كافران و نه شرقي و نه غربي بودن آنهاست كه در پرتو آن هرگونه تلاش و شگرد دشمن خنثي مي گردد.
ويژگي چهارم جهاد و مبارزه پي گير با دشمنان اسلام است.
و بالاخره ويژگي پنجم كه از بقيه مهم تر است، قاطعيت و پايمردي آنهاست. روح محافظه كاري در آنها نيست و بيعت شكني عده اي از مردم آنها را سست و نگران نمي كند. آنها شرايط سخت حاضر را معيار قرار نمي دهند و با گام هاي استوار در صراط مستقيم حركت مي كنند و اميد به آينده دارند چرا كه خود آينده سازند.
استاد! آيا از ميان ايرانيان هم در بين ياران امام عصر(ع)، كساني وجود دارند؟
در روايت ها ذكر شده وقتي از پيامبر(ص) در مورد آيه مذكور سؤال كردند، ايشان دست خود را بر شانه سلمان فارسي نهاده، فرمودند:
منظور از اين ياران، هموطنان اين شخص هستند. سپس فرموند: مردمي از مشرق زمين بپاخيزند و زمينه ساز حكومت حضرت مهدي(ع) شوند.5
ما اگر كوشش هاي پي گير و نتيجه بخش ايرانيان را در طول تاريخ اسلام بررسي كنيم، به خصوص در قرن حاضر، و پيروزي انقلاب اسلامي و تشكيل حكومت اسلامي به نيابت از آن حضرت به خوبي به حقانيت اين سخن رسول خدا(ص) پي مي بريم. به علاوه اين سخن الهام بخش آن است كه مسلمانان ايران در حركت دادن مردم جهان به سوي حكومت امام عصر(عج) نقش مؤثر و اساسي دارند. به هر حال همان گونه كه در آخر آيه مي خوانيم بايد به فضل و لطف خدا اميد داشت. فضل و رحمت خدا وسيع است و حتما شامل افراد شايسته خواهد شد.
استاد! به جز مواردي كه اشاره فرموديد، ياران آن حضرت چه خصوصيات ديگري دارند؟
در كتاب كمال الدين شيخ صدوق روايتي از امام سجاد(ع) نقل شده كه ايشان درباره منتظران و ياران حضرت مهدي(عج) به يكي از دوستانشان فرموده اند:
مردمي كه در زمان غيبت امام قائم به سر مي برند و با اعتقاد به امامت و رهبري آن حضرت، منتظر ظهور و قيامش هستند، از مردم هر زماني برترند؛ چرا كه خداوند آنها را آنچنان از عقل و فهم و شناخت برخوردار كرده كه غيبت امامشان براي آنها همچون ظهور اوست. خداوند آنها را همچون مجاهداني قرار داده كه با شمشير در پيشاپيش رسول خدا(ص) با دشمن مي جنگيدند، در حقيقت مردان خالص و شيعيان راستين ما چنين افرادي هستند كه در آشكار و پنهان به سوي خدا دعوت كنند.6
در اين روايت مردم منتظر در زمان غيبت به عنوان «برترين مردم» همه زمان ها خوانده شده اند و به خاطر سه ويژگي «انسان هاي خالص و شيعيان راستين» لقب گرفته اند:
نخست، به خاطرآ گاهي و شناخت به گونه اي كه غيبت امام زمان (عج) را همچون حضور او مي دانند و تلاش و فكر و هدفشان بر اين اساس است، نه اينكه دست روي دست بگذارند كه از ما كاري ساخته نيست و منتظر مي نشينيم تا امام ظهور كند و خودش كارها را اصلاح نمايد.
دوم، به خاطر اين كه جهاد و تلاش و پيكار با دشمنان دارند، مانند مجاهدان صدر اسلام كه در پيشاپيش پيامبر(ص) با دشمن مي جنگيدند، يعني بي تفاوت نيستند و تا آخرين حد توان در صحنه نبرد حضور دارند.
و سوم اينكه: در آشكار و نهان كارشان هدايت و روشنگري است تا مردم را نه به سوي شرق و غرب كه به سوي حق جلب و جذب كنند. به اين ترتيب اگر هواداران امام عصر(عج) داراي چنين ويژگي هايي باشند، جهان به سمت حكومت واحد جهاني تحت رهبري آن حضرت نزديك مي شود.
استاد! در احاديث و روايات از 313 نفر به عنوان ياران خاص امام زمان(ع) ياد شده است. لطفا درباره اين افراد و وظايف آنها بيشتر توضيح دهيد.
به طوري كه در كتاب هاي بحارالانوار، اثباة الهداة و منتخب الاثر آمده، ماجراي پيوستن 313 نفر از ياران خاص به آن حضرت هنگام ظهور در مكه «حديث متواتر» است، يعني به اندازه اي نقل شده كه انسان با بررسي آنها علم پيدا مي كند كه اين حديث صحيح است و از پيامبر و ائمه نقل شده است. درباره نسبت اين ياران ويژه با امام زمان(عج) مي توان به موارد ذيل اشاره كرد:
1 ـ امام در انتظار آنها به سر مي برد و هنگام ظهور در مكاني به نام «ذي طوي» در انتظار آنان توقف مي كند تا به او بپيوندند7. سپس آنها همراه امام به كنار كعبه مي روند.8
2 ـ نخستين كساني كه پس از جبرييل امين با امام زمان(عج) بيعت مي كنند، همين 313 نفرند9 كه البته به طور سريع بر تعداد آنان افزوده مي شود تا به ده هزار نفر مي رسند.10
3 ـ آنها پشتيبانان محكم، جانبازان سلحشور و مرداني مصمم با قدرت روحي و جسمي بالا هستند.11
4 ـ اين افراد در روايات به 313 مسلمان شجاع و دليري تشبيه شده اند كه در جنگ بدر، نخستين شكست بزرگ را بر كفار و دشمنان اسلام وارد آورده اند كه تا آن وقت دشمنان چنين شكستي را از اسلام نخورده بودند و اصلاً تصور چنين شكستي را نمي كردند.12
5 ـ اينان حاكمان خدا بر مردم در سراسر زمينند13؛ زيرا در همه ابعاد انساني افراد شايسته و شخصيت هايش ممتاز بوده داراي علم و بينشي هستند كه به آنها لياقت رهبري جامعه ها را عطا مي كند. شايد بتوان گفت كه هنگام برقراري حكومت جهاني حضرت مهدي(عج) همه جهان به 313 ايالت و استان تقسيم مي گردد و هر يك از اين مردان بزرگ، رهبري ايالت و استاني را به عهده مي گيرند.
6 ـ اين تعداد «امت معدوده» و «پاره ابرهاي متراكم»اند كه دست قدرت خداوند آنها را در يك روز و يك ساعت از اطراف جهان و از دورترين نقاط براي افروختن نخستين جرقه هاي انقلاب حضرت مهدي(عج) جمع مي كند، چنان كه در قرآن مي فرمايد:
هر جا كه باشيد خداوند همه شما را حاضر مي كند.14
استاد! آيا در بين اين 313 نفر زنان نيز حضور دارند؟
شكي نيست و به تجربه ثابت شده كه زنان در انقلاب ها نقش مؤثر و تعيين كننده اي دارند. زنان هستند كه جوانان رشيد را در دامان پاك خود مي پرورانند و در پشت جبهه، پشتيباني محكم براي مردان مي شوند. در روايات آمده است كه پنجاه نفر از اصحاب و ياران خاص حضرت مهدي(عج) زن هستند كه اينها مجروحان جنگي را مداوا و از بيماران پرستاري مي كنند، چنان كه زنان در زمان پيامبر اسلام(ص) همراه آن حضرت در جنگ ها اين كارها را برعهده مي گرفتند.15
به اين ترتيب زنان بايد شخصيت و نيروي معنوي خود را بيابند، در جبهه هاي سياسي و نظامي شركت و تلاش فعال نمايند و همچون زينب كبري(س) مسئوليت هاي سنگين يك انسان كامل را به دوش بكشند و رسالت خود را انجام دهند.
و در نهايت در همه نقاط جهان افرادي از زن و مرد بايد آماده شوند و خود را با ياران حقيقي امام عصر(عج) تطبيق دهند، ياراني ممتاز و آگاه در همه زمينه ها، ياراني ايثارگر و رزمنده و دشمن برانداز.
بايد منتظران قائم(ع) چنين باشند و چنين ياراني را در همه جا به وجود آورند تا ان شاءاللّه زمينه مناسبي براي نزديك شدن ظهور آن حضرت فراهم گردد.
________________________________________
1- سوره محمد(ص)، آيه 7.
2- بحارالانوار، ج 52 ،ص 352.
3- سوره مائده، آيه 54.
4- تفسير برهان، ج 1، ص 497 ؛ مجمع البيان، ج3، ص 208.
5- كنزالعمال، ج7، ص 186.
6- كمال الدين و تمام النعمه، ص 320.
7- از امام محمدباقر(ع)؛ بحارالانوار، ج 52، ص 304 و 307.
8- اثباه الهداه، ج 7، ص 92.
9- بحارالانوار، ج 52، ص 317.
10- همان، ج 52، ص 306.
11- همان، ج 52، ص 306.
12- همان، ج 52، ص 310.
13- همان، ج 52، ص 436.
14- سوره بقره، آيه 148 ؛ تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 139.
15- بحارالانوار، ج 52، ص 301-242 ؛ اثباه الهداة، ج 7، ص 171-150.
