اهل تسنن مدعی هستند که خداوند در قرآن از تمام افرادی که پیامبر گرامی (صلی الله علیه وآله وسلم) را دیده‌اند و اسلام آورده‌اند اعلام رضایت کرده است هر چند این یک ادعای بیش نیست چرا که چنین آیه‌ای با این تعریفی که اهل تسنن از همه صحابه دارند در قرآن وجود ندارد و بلکه برعکس آن آیاتی در قرآن وجود دارد که چنین ادعای را باطل میکند.
هر چند که باید این نکته را هم اضافه کنیم که از نظر شیعه مقام صحابه هنگامی به شخصی تعلق میگیرد که ایمان واقعی به پیامبر(صلى الله علیه وآله) آورده و با همان ایمان از دنیا رفته باشد و چنین صحابه ای دارای مقام بسیار بالای می‌باشد.اما یکی از آیاتی که خلاف عقیده اهل تسنن را ثابت میکند آیه 144 سوره آل عمران است که خداوند در این آیه پیش بینی می کند که کسانی از این صحابه بعد از پیامبر(صلى الله علیه وآله) مرتد می شوند.
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ وَمَنْ يَنْقَلِبْ عَلَى عَقِبَيْهِ فَلَنْ يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئًا وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ(آل عمران / 144).
محمد (صلى الله علیه وآله) فقط فرستاده خداست و پیش از او، فرستادگان دیگرى نیز بودند آیا اگر او بمیرد و یا كشته شود، شما به عقب برمیگردید؟ (و اسلام را رها كرده به دوران جاهليّت و كفر بازگشت خواهید نمود؟) و هر كس به عقب باز گردد، هرگز به خدا ضررى نمى زند و خداوند به زودى شاكران (و استقامتكنندگان) را پاداش خواهد داد.
استدلال امیرالمؤمنین (علیه السلام) به همین آیه در مورد ارتداد صحابه:
یکی از نکات ظریف در این بحث استدلال حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است، که در همان زمان حیات رسول خدا به دیگر صحابه به این آیه استدلال کردند و تصریح نمودند که عده ای از این صحابه بعد از پیامبر مرتد می شوند ولی ما (اهل بیت علیهم السلام) کسانی هستیم که خداوند ما را هدایت کرده است و بعد اشاره می کند که من با این افراد میجنگم.
این روایت در منابع اهل تسنن با سند صحیح نقل شده است که از جمله آنها طبرانی است که با سند صحیح از حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) نقل میکند:
176 حدثنا عَلِيُّ بن عبد الْعَزِيزِ ثنا عَمْرُو بن حَمَّادِ بن طَلْحَةَ الْقَنَّادُ ثنا أَسْبَاطُ بن نَصْرٍ عن سِمَاكِ بن حَرْبٍ عن عِكْرِمَةَ عَنِ بن عَبَّاسٍ أَنَّ عَلِيًّا رضي اللَّهُ عنه كان يقول في حَيَاةِ رسول اللَّهِ صلى اللَّهُ عليه وسلم أن اللَّهَ عز وجل يقول ( أَفَإِنْ مَاتَ أو قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ على أَعْقَابِكُمْ ) وَاللَّهِ لا نَنْقَلِبُ على أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللَّهُ وَاللَّهِ لَئِنْ مَاتَ أو قُتِلَ لأُقَاتِلَنَّ على ما قَاتَلَ عليه حتى أَمُوتَ وَاللَّهِ إني لأَخُوهُ وَوَلِيُّهُ وبن عَمِّهِ وَوَارِثُهُ فَمَنْ أَحَقُّ بِهِ مِنِّي
حضرت علی (علیه السلام) در زمان حیات رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) همیشه میگفت (استمرار داشت) خدا اینگونه فرموده است: اگر پیامبر بمیرد و یا کشته شود بر گذشته خود بر میگردید؟ (آل عمران آیة رقم :144 ) بخدا قسم ما بر گذشته خودمان بر نمیگردیم بعد از اینکه خدا ما را هدایت کرده است بخدا اگر پیامبر بمیرد و یا کشته بشود با همان کسانی که پیامبر جنگیده است هم میجنگم تا اینکه کشته بشوم بخدا قسم من برادرش و جانشینش و پسر عمویش و وارث (علم) هستم پس چه کسی سزاور تر است از من برای جانشینی پیامبر.
المعجم الكبير ، اسم المؤلف: سليمان بن أحمد بن أيوب أبو القاسم الطبراني ج 1 ص107
هیثمی هم این روایت را نقل کرده و بعد از نقل روایت سند آن را تصحیح کرده است:
وعن ابن عباس أن عليا كان يقول في حياة رسول الله صلى الله عليه وسلم إن الله عز وجل يقول (أفإن مات أو قتل انقلبتم على أعقابكم) والله لا ننقلب على أعقابنا بعد إذ هدانا الله تعالى والله لئن مات أو قتل لأقاتلن على ما قاتل عليه حتى أموت والله إني لأخوه ووليه وابن عمه ووارثه فمن أحق به مني رواه الطبراني ورجاله رجال الصحيح
طبرانی این را روایت کرده است و رجال آن همه صحیح هستند.
مجمع الزوائد ومنبع الفوائد ، اسم المؤلف: علي بن أبي بكر الهيثمي 1407ج 9 ص 134
نتیجه گیری:
1- قرآن تصریح می کند عده ای از صحابه بعد از پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) مرتد می‌شوند.
2- امیرالمؤمنین(علیه السلام) تصریح میکند که با این مرتدین می‌جنگد.
سؤال:
این صحابه‌ای که بعد از پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) مرتد شدند چه کسانی هستند؟!
حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) با چه کسانی جنگید؟!
