ما (اهل تسنن) هیچ شکی نداریم که خروج ام المومنین (عایشه) از اساس و بنیان ، غلط بوده و برای همین نیز وقتی عایشه تحقق خبر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در منطقه حواب را فهمید ،تصمیم به رجوع و برگشتن گرفت . ولی زبیر با این جمله که " شاید خداوند بخواهد بواسطه تو ، میان مردم صلح برقرار نماید " او را قانع کرد که برنگردد . و ما (اهل تسنن) نیز هیچ شکی نداریم که او (زبیر) نیز در این امر خطا نموده است . عقلا هیچ چاره ای نداریم که بگوییم یکی از دو گروهی که با هم مقاتله کرده و در این میان صدها نفر کشته شده اند اشتباه کرده است و بی شک ، عایشه خطا کار است به دلایل زیاد و واضح همانند پشیمانی وی از خروجش ! و این عمل نیز شایسته فضل و کمال وی می باشد و نشان می دهد که خطای وی از نوع خطاهای بخشیده شده بلکه ماجور می باشد ....
البانی در کتاب " السلسله الصحیحه " این چنین می گوید :
و لا نشك أن خروج أم المؤمنين كان خطأ من أصله و لذلك همت بالرجوع حين علمت بتحقق نبؤة النبي صلى الله عليه وسلم عند الحوأب ، و لكن الزبير رضي الله عنه أقنعها بترك الرجوع بقوله " عسى الله أن يصلح بك بين الناس " و لا نشك أنه كان مخطئا في ذلك أيضا . و العقل يقطع بأنه لا مناص من القول بتخطئة إحدى الطائفتين المتقاتلتين اللتين وقع فيهما مئات القتلى و لا شك أن عائشة رضي الله عنها المخطئة لأسباب كثيرة و أدلة واضحة ، و منها ندمها على خروجها ، و ذلك هو اللائق بفضلها و كمالها ، و ذلك مما يدل على أن خطأها من الخطأ المغفور بل المأجور .
منبع :
سلسلة الأحاديث الصحيحة وشيء من فقهها وفوائدها، ج 1 ص 854 ، اسم المؤلف: أبو عبد الرحمن محمد ناصر الدين، بن الحاج نوح بن نجاتي بن آدم، الأشقودري الألباني الوفاة: 1420 ه ، دار النشر : مكتبة المعارف للنشر والتوزيع، الرياض 1415 ه – 1995 م
