اولين مذهب از مذاهب چهارگانه اهل سنت، مذهب حنفي منتسب به ابوحنيفه نعمان بن ثابت، متولد سال 80 هجري و متوفاي سال 150 هجری و شاگرد امام صادق عليه السلام است.
دومين مذهب ، مذهب مالكي منتسب به مالك بن انس، متولد سال 93 هجري و متوفاي سال 179 هجري است.
سوم مذهب شافعي است كه منتسب به محمد بن ادريس شافعي، متولد سال 150 هجري و متوفاي سال 204 هجري است.
چهارم مذهب حنبلي است كه منتسب به احمد بن حنبل، متولد سال 164هجري و متوفاي سال 241 هجري است.
بنيانگذار اولين مذهب اهل سنت، يك قرن و نيم بعد از طلوع خورشيد اسلام، به عرصه اجتماعي آمده و اين مذهب را ارائه كرده است.
اما موسس مذهب تشيع خود نبي مكرم (صلی الله علیه وآله) بوده است. در زمان رسول اكرم (صلی الله علیه وآله)از زبان ایشان روايات متعددي در رابطه با كلمه شيعه علي (علیه السلام) مطرح بوده است.
حدود 42 روايت در منابع معتبر اهل سنت آمده كه واژه «شيعه علي» از زبان پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) استعمال شده است.
از جمله، عبارتي است كه سيوطي در كتاب المنثور آورده است در ذيل آيه شريفه:
إنَّ الَّذِينَ آَمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ (سوره بينه/آيه7)
جابر بن عبد الله انصاري مي‌گويد:
ما در كنار نبي مكرم (صلی الله علیه وآله)بوديم و اميرالمؤمنين (علیه السلام) آمد و پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمود:
اين علي و شيعيانش، نجات يافتگان در روز قيامت هستند
درالمنثور، ج8، ص589
فتح القدير، ج5، ص582
تاريخ دمشق، ج42، ص371
شواهد التنزيل حسكاني، ج2، ص468
مناقب خوارزمي، ص111، ح120
دسته دوم از روايات اين است كه نبي مكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمود آيه شريفه:
أولَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ (سوره بينه/آيه7)
درباره حضرت علي عليه السلام نازل شده است .
طبري به اسناد خودش نقل مي كند از ابي الجارود از امام باقر عليه السلام كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمود:
مراد از اين آيه، كه بهترين انسان هاي روي زمين هستند، اي علي! تو شيعيان تو هستند !!
درالمنثور، ج8، ص589
همچنين در رابطه با اين آيه شريفه، روايت ديگري را سيوطي نقل كرده است كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمود:
يا علي! فرداي قيامت، تو و شيعيان تو وارد مي شويد كه هم تو و شيعيان تو از خداوند راضي هستيد و هم خداوند از شما راضي است!!
درالمنثور، ج8، ص589
الصوائق المحرقه ص161
دسته ديگري از روايات اين است كه پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم به نقل از ابو سعيد خُدري و ام سلمه، به اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: شيعيان تو در بهشت هستند!!
معجم اوسط طبراني، ج6، ص354
تاريخ بغداد خطيب بغدادي، ج12، ص353
مجمع الزوائد هيثمي، ج9، ص173
كنزالعمال ج1، ص323
واژه علي عليه السلام و شيعيانش، 41 بار در منابع اهل سنت واژه هايي مانند:
انت و شيعتك هم الفائزون، انت و شيعتك في الجنه، انت و شيعتك راضين مرضيين و ... آمده است.
در رابطه با اينكه لغت شناسان يا بزرگان اهل سنت چه آورده اند،ابن اثير لغت شناس اهل سنت در النهاية في غريب الحديث كه تمام روايات نبي مكرم صلي الله عليه و آله و سلم از نظر لغتي در اين كتاب جمع كرده است. مي‌گويد:
واژه شيعه درباره كساني استعمال مي‌شود كه بر اين باور هستند حضرت علي عليه السلام ولي و امام است و معتقدند حضرت علي عليه السلام و اهلبيت او از جانب خداوند عالم ولي هستند؛ طوري كه كلمه شيعه، اسم ويژه اين افراد قرار گرفته است
النهاية في غريب الحدیث ج2، ص519
لسان العرب ج8، ص189
در زمان نبي مكرم صلي الله عليه و آله و سلم تعدادي از صحابه بودند مانند سلمان فارسي و ابوذر غفاري و مقداد و عمار ياسر كه به شيعه علي علیه‌السلام مشهور بودند.
