( نگاهی به آموزه های دین)
1. غیبت از منظر قرآن مجید
یادکرد تحقیرآمیز و عیب¬جویانه از افراد در غیاب آنان، در میان مسلمانان صدر اسلام نیز کم و بیش رواج داشته است. ازاین‌رو، خداوند متعال در قرآن مجید به معرفی چهره زشت و ماهیت خطرناک این پدیده شوم پرداخته و با بیانی روشن و رسا مسلمانان را از آلوده شدن به آن بازداشته است.
از جمله در آیه 12 سوره حجرات می¬فرماید:
لَا یَغْتَبْ بَّعْضُکُم بَعْضاً أَیُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَن یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّ ابٌ رَّحِیمٌ.
هیچ یک از شما غیبت دیگری را نکند. آیا کسی از شما دوست دارد گوشت برادر مرده خود را بخورد؟ البته معلوم است که از آن تنفر دارید. پس، از خدا بترسید که همانا خداوند توبه¬پذیر و رحم‌کننده است.
غیبت در این آیه، خوردن گوشت برادر مرده معرفی شده است که همه از آن متنفرند. قرآن کریم با این تعبیر کوشیده است ماهیت حقیقی غیبت را برای خردمندان بیدار و پاک¬فطرت مجسم کند تا خود را از آثار زیان¬بار این عمل دور دارند.
به این ترتیب قرآن با بیانی ظریف و آموزنده، هر وجدان خفته‌ای را بیدار می‌کند و درباره خطرها و گرفتاری‌های غیبت به انسان هشدار می‌دهد؛ آن هم با تشبیه غیبت به عملی که زشتی آن به اندازه‌ای روشن است که هرکس، حتی کافر و منافق به آن اعتراف می‌کنند.
خوردن گوشت بدن انسان زنده، عملی بسیار نفرت‌انگیز است تا چه رسد به خوردن گوشت مردار که هیچ انسانی در حال عادی حاضر به انجام دادن چنین عملی نمی‌شود.
2. غیبت در آیینه روایات
غیبت؛ نشانه¬ای از نفاق و شرک
امام علی(ع)فرمود: «غیبت کردن، نشانه منافق است».[1]
غیبت، تباه‌کننده دین و عبادت
رسول خدا(ص)فرمود: «آتشی که در کاه می¬افتد، زودتر آن را نمی¬سوزاند و از میان نمی¬برد که غیبت اعمال نیک بنده را».[2]
«غیبت در نابودی دین مسلمان زودتر کارگر می¬شود، از بیماری خوره در درون او».[3]
«کسی که غیبت مسلمانی را کند، وضو و روزه¬اش باطل می¬شود و در روز قیامت بدبوتر از مردار به محشر حاضر می¬شود، به گونه¬ای که اهل محشر از آن بو آزرده می¬شوند و اگر پیش از توبه بمیرد، در حالی مرده که حرام الهی را حلال دانسته است».[4]
امام صادق(ع)فرمود: «غیبت، اعمال نیک انسان را نابود می¬کند، همان‌گونه که آتش، هیزم را می¬خورد».[5]
رسول خدا(ص)فرمود: «هر کس از مرد یا زن مسلمانی غیبت کند، خداوند تا چهل شبانه¬روز، نماز و روزه¬اش را نپذیرد، مگر اینکه غیبت شونده او را ببخشد».[6]
[مراد از باطل شدن وضو و روزه در این روایت‌ها، از بین رفتن پاداش و اثر معنوی آنهاست، نه بطلان ظاهری و فقهی آنها].
غیبت، هم¬ردیف لعن معصوم(ع)
رسول خدا(ص)فرمود: «کسی که به خدا و روز جزا ایمان دارد، در مجلسی که در آن امام(ع)را نفرین می¬کنند یا از مسلمانی غیبت می¬کنند، نمی¬نشیند».[7]
غیبت‌کننده، خارج از ولایت الهی و شریک شیطان
امام صادق(ع)فرمود: «کسی که غیبت برادر مؤمنش را بکند بدون آنکه از او ستمی دیده باشد، شریک شیطان است».[8]
عذاب غیبت‌کننده
رسول خدا(ص) فرمود:
چهار گروه از اهل دوزخ به عذاب سختی گرفتارند که آثار عذابشان به دیگر دوزخیان نیز می¬رسد و آنها را ناراحت می¬کند. آنان از حمیم دوزخ می¬نوشند و فریاد وا هلاکا سر می¬دهند. اهل دوزخ از یکدیگر می¬پرسند: عذاب ما کافی نبود که این گروه هم سبب آزار بیشتر ما شدند ؟! یک دسته از این چهار گروه، غیبت¬کنندگان هستند.[9]
«در شب معراج گروهی را دیدم که با ناخن¬های خود صورت خود را می¬خراشیدند. پرسیدم: جبرئیل! اینها کیستند؟ گفت: اینها کسانی¬اند که با غیبت، آبرو و حیثیت مردم را لکه¬دار کرده¬اند».[10]
«عذاب قبر، از سخن‌چینی، غیبت و دروغ است».[11]
غیبت، از بین برنده برادری دینی
رسول خدا(ص)فرمود: «کسی که در حضور برادر دینی خود، از او تعریف کند، ولی در پشت سرش از او بد بگوید، عصمت دینی و رابطه برادری میان آنها بریده می¬شود».[12]
امام علی(ع)فرمود: «از غیبت مسلمانان بپرهیزید؛ چرا که مسلمان از برادر دینی خود غیبت نمی¬کند».[13]
امام صادق(ع)فرمود: «مسلمان برادر مسلمان است، به او ستم نمی¬کند، او را خوار نمی¬سازد، غیبتش را نمی¬کند، او را نمی¬فریبد و محرومش نمی¬کند».[14]
غیبت، بدترین گناهان
امام علی(ع)فرمود: «غیبت بدترین دروغ¬ها و تهمت¬هاست».[15]
«دشمن¬ترین مردم نزد خداوند، غیبت‌کننده است».[16]
امام حسن عسکری(ع)فرمود: «بدانید که غیبت شما از شیعه مؤمن و آل محمد(ص)، بدتر و حرام¬تر از مرده¬خواری است».[17]
«غیبت، بدترین حرف نارواست».[18]
ملعون بودن غیبت‌کننده
امام موسی کاظم(ع)فرمود: «ملعون است کسی که غیبت برادرش را بکند».[19]
رسوایی غیبت‌کننده در دنیا
امام صادق(ع)فرمود: «خداوند برای هر بنده مؤمن خود چهل سپر و پرده قرار داده است. وقتی بنده یک گناه کبیره کند یک سپر برداشته می‌شود، وقتی که غیبت کند، تمام آن سپرها و پرده¬ها کنار می¬رود و پرده¬ه دریده می¬شود و در آسمان بر زبان ملائکه و در زمین بر زبان مردم رسوا می¬شود».[20]
نتیجه غیبت از دیگران
امام صادق(ع)فرمود: «غیبت کسی را مکن که [اگر کردی] غیبت تو را خواهند کرد. برای برادر دینی¬ات چاه مکن که خودت در آن می‌افتی».[21]
پاداش ترک غیبت
رسول خدا(ص)فرمود: «ترک غیبت از ده هزار نماز مستحبی در پیشگاه خدا محبوب¬تر است».[22]
ترک غیبت، نشانه خردمندی
امام علی(ع)فرمود: «خردمند کسی است که زبانش را از غیبت نگه دارد».[23]

نوشتن دیدگاه