شیعۀ دوازده امامی در برابر مسالۀ غلو و غالیان موضع گیری شدیدی دارد. همین موضع گیری هم  مذهب تشیّع را در میان سایر مذاهب منحصر به فرد كرده است. هیچ كدام از مذاهب اسلامی دیگر به اندازۀ شیعۀ دوازده امامی در برابر این مساله موضع گیری قاطعانه و شدید نداشته است. زیرا حقایق و ویژگی های مذهب تشیّع با تصورات منحرف غالیان متفاوت و مخالف است. مذهب شیعۀ دوازده امامی به دلیل این كه حقایق و ویژگی های خود را از قرآن كریم و سنّت صحیح استخراج كرده است، از ابتدا تا انتها با مفاهیم غلو آمیز و تاثیر پذیرفته از دین مجوسی، آیین بت پرستانه و غنوصی[53]  هیچ گونه تلاقی ندارد. مذهب شیعۀ دوازده امامی با پی ریزی شاكلۀ خود بر حقایق هشت گانه اش و با ابتنا بر ویژگی هایی كه تا ابد از قرآن و سنّت جدایی ناپذیر است، لحظه ای هم به ضمیمه كردن غلو و غالیان به اسلام نیاندیشیده است. بلكه مذهب شیعۀ دوازده امامی تلاش می كند تا غالیان را از تصورات بت پرستانه نجات داده، به اسلام پیوندشان دهد. مذهب شیعۀ دوازده امامی بسیاری از غالیان را از عقاید بت پرستانه نجات و به اسلام پیوند داده است.
ما بیش از این مقدار به تبیین مساله برای وهّابیان نیازمند نیستیم زیرا واقعیت بهترین دلیل است. من خود برخی از غالیان را كه اندیشۀ غلو را ترك كرده و به بركت مذهب شیعۀ دوازده امامی به اسلام پیوسته اند، دیده، با آنان گفتگو كرده و دوستی داشته ام.
***
من این بحث را تنها به این جهت نوشته ام كه می دانم جهل وهّابیت به موضع گیری های شیعه در برابر غلو و غالیان یكی از علّت های اساسی در تورم مشكل خلط میان شیعه و فرقه های غالیان است و به همین جهت هم برادران وهّابی ما به شدت نیازمند شناخت ((موضع گیری های شیعۀ دوازده امامی در برابر غلو و غالیان)) هستند. لازم است این موضع گیری ها همانگونه كه در منابع و كتاب های شیعۀ دوازده امامی موجود است در اختیار آنان قرار گیرد.
خوانندۀ این بحث باید بداند كه تباین میان مذهب شیعه دوازده امامی و فرقه های غالیان یكی از بدیهیات است زیرا شیعۀ دوازده امامی از كلمه كلمۀ متون قرآنی پی روی می كند، به سنّت چنگ زده و از این دو مرز الاهی پا فراتر نمی گذارد.
این بحث برای كسانی نگاشته شده كه دارای شبهه هستند. زیرا در برخی موارد شبهه باعث می شود مساله ای بدیهی و آشكارا نیازمند توضیح گردد. بدون شك كسی كه شیوۀ بزرگان اهل سنّت را در دوره های گذشته و كنونی بپیماید نیازمند چنین بحثی نخواهد شد. زیرا آنان در تفاوت و تباین مذهب شیعۀ دوازده امامی و فرقه های غالی تردیدی نداشتند.[54]
این بحث یكی از مهم ترین علل  مشكل خلط وهّابیان میان تشیّع و فرقه های غالیان را تبیین می كند. بدون شك اگر فرقۀ وهّابیت موضع گیری های شیعۀ دوازده امامی را در برابر غالیان می دانست، هیچ گاه میان شیعۀ دوازده امامی و فرقه های غالی خلط نمی كرد.
این بحث شامل پنج بخش است:
بخش اول: ((موضع مذهب شیعۀ دوازده امامی در برابر تصورات بت پرستانۀ غالیان))
بخش دوم: ((موضع شیعۀ دوازده امامی در برابر قانون گذاری های بت پرستانۀ غالیان))
بخش سوم: ((موضع شیعۀ دوازده امامی در برابر شخصیت های بت پرست و غالی))
بخش چهارم: ((موضع شیعۀ دوازده امامی در برابر روایات بت پرستانۀ غالیان))
بخش پنجم: ((موضع شیعۀ دوازده امامی در برابر كتاب های بت پرستانۀ غالیان))
و در زیر شكلی شامل پنج بخش ترسیم شده كه موضع شیعۀ دوازده امامی را در برابر غلو و غالیان نشان می دهد:

- پاورقی -

[52]) قبلا هم اشاره كرده بودیم كه علل و عوامل دیگری برای این مشكل وجود دارد که این علّتها را در كتاب ((موقف الاثنی عشریة من الغلو و الغلاة)) بررسی كرده ایم.
[53]) غنوص در لغت به معنای معرفت است. و در اصطلاح، دستیابی به نوعی از كشف و شناخت معارف بلند و یا ادراك درونی و بی واسطۀ این معارف است. (نشأة الفكر الفلسفی، ج1، ص186 نوشتۀ النشار)؛ تمامی فرقه های منحرف و بت پرستانه، فرقه های هندو مانند: براهمه، تناسخیه و ... تحت عنوان غنوصیه قرار می گیرند همچنین مذاهب زردشتی و مانوی.
[54]) الجندی، انور، الاسلام و حركة التاریخ، ص421 و همین كتاب ص    و الشعكة مصطفی، ((إسلام بلا مذهب)) ص187 و همین كتاب ص . همچنین مراجعه كنید به كتاب ((رحلتی من الوهّابیة إلی الاثنی عشریة))، جدول اندیشه های مذاهب چهارگانه  در جایی که دیدگاه های مذاهب را توضیح داده ایم: گروه اول: وهّابیت، گروه دوم و سوم: اهل سنّت و گروه چهارم: شیعۀ دوازده امامی) 

نوشتن دیدگاه