و اما شرك در عبادت آن است كه در موقع عبادت، توجه ظاهر و يا نيت دل را به غير حق كند؛ مثلاً در نماز توجه به خلق داشته باشد يا نذر مى‏ كند، براى خلق كند و امثال ذلك از عباداتى كه احتياج به نيت دارد، اگر نيت در وقت عمل براى غير خدا باشد، مشرك است؛ زيرا صريحا در آيه 110 سوره 18 (كهف) منع از اين نوع عمل (شرك) نموده كه «فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحا وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَدا».(1)
در موقع عمل و عبادت بايد توجه به غيرخدا ننمايد؛ صورت پيغمبر يا امام يا مرشد را در نظر نگيرد؛ به اين معنى كه ظاهر هر عمل از نماز و روزه و حج و خمس و زكات و نذر و غير آن از هر نوع عبادتى واجب يا مستحب براى خدا باشد ولى در دل و باطن توجه به غيرخدا، يعنى براى شهوت و جلب نظر خلايق يا غير آن باشد، چون كه رياى در عمل، به لسان اخبار، شرك اصغر خوانده شده است كه تباه ‏كننده عمل هر عاملى است؛ چنان‏چه در خبر از رسول اكرم صلى ‏الله‏ عليه‏ و ‏آله رسيده كه فرمود: اتقو الشرك الاصغر؛ (2) يعنى بپرهيزيد از شرك كوچك. عرض كردند: «يا رسول ‏اللّه‏، كوچك كدام است؟» فرمود: الريا و السمعه؛ ريا و سمعه شرك اصغر است.
و نيز از آن حضرت مروى است كه فرمود: ان اخوف ما اخاف عليكم الشرك الخفى اياكم و الشرك السر فان الشرك اخفى فى امتى من دبيب النمل على الصفا فى الليلة الظلماء.(3)
آن‏گاه فرمود: هركس نماز به ريا كند، مشرك است؛ هركس روزه به ريا گيرد يا صدقه به ريا دهد يا حج به ريا كند يا اعتاق به ريا كند، مشرك باشد. (و البته اين نوع اخير چون مربوط به امور قبيله است، مشمول شرك خفى هم مى‏ شود)
حافظ : ما از فرمايش خودتان اتخاذ سند مى ‏كنيم كه فرموديد: اگر كسى نذر براى خلق كند مشرك است. پس شيعيان مشركند، براى آن كه هميشه نذر براى امام و امام‏زاده مى ‏كنند چون نذر براى غير خداست البته شرك است.
*************************
1-هركس به لقاى رحمت پروردگار اميدوار است بايد نيكوكار شود يعنى عمل پاك پسنديده بنمايد و هرگز در پرستش و عبادات خدا احدى را با او شريك نگرداند.
2-تفسير ثعلبى، ج 6، ص 204.
3-بدترين چيزى كه من مى ‏ترسم بر شما، شرك پوشيده و پنهان است؛ پس از شرك سرّ و پنهان دور باشيد كه شرك، پوشيده ‏تر است در امت من از نرم رفتن مورچه بر سنگ نرم در شب تاريك. الدرر المنثور، ج 4، ص 257.

نوشتن دیدگاه