اوّل: در دعاى معصومين (عليهم السلام) كه براى تعجيل فرج نموده اند؛ آمين بگويد، به اين نحو كه از خداوند تعجيل در استجابت آن دعاها را طلب كند؛ كه خداوند متعال در ظاهر كردن اثر آن دعاها؛ تعجيل فرمايد، و معناى آمين هم همين مضمون است.
و در حديث وارد شده است كه: « آمين گوينده با دعا كننده شريك است » (1) و واضح است كه شركت با چنان دعاهاى جليله اولياء الله اگر براى كسى ميسّر شود و توفيقش را پيدا نمايد؛ مشمول (فَذلِكَ فَضْلُ الله يُؤتيهِ مَنْ يَشاء) (2) خواهد بود.
دوّم: از مؤمنين استدعا كند كه اين دعا را بنمايند، و به هر وجه كه بتواند آنها را تشويق و ترغيب نمايد، و هر كس بوسيله اين تشويق دعا كند مثل آن است كه خود او دعا كرده است، بواسطه آنكه در بعضى از اخبار است كه:
(هر گاه كسى سنّتى و عمل خيرى را انجام دهد تا آنكه در ما بين بندگان جارى گردد پس ما دامى كه اين سنّت و عمل خير باقى است هر كس به آن عمل نمايد مثل ثواب عمل كننده براى آن شخص جارى كننده نوشته مى شود، خواه زنده باشد يا مرده، بدون آنكه از ثواب آن عمل كننده چيزى كم شود) (3).
و واضح است كه اين دعا از بهترين اقسام صدقات جاريه است.
علاوه بر اين خصوصيت؛ بعد از آنكه ثابت شد دعا براى فرج و ظهور نصرت و يارى آنحضرت (عليه السلام) مى باشد، پس اعانت و سعى و تلاش در وقوع اين نصرت هم؛ نصرت و يارى خواهد بود.
سوّم: از خداوند مسئلت نمايد كه به جميع مؤمنين توفيق اين دعا و اين توبه را مرحمت فرمايد، كه از دعا گوئى آنحضرت غفلت ننمايند، و اين هم به چند جهت نصرت و يارى آنحضرت است.
1 ــ يكى بواسطه آنچه روايت شده كه: « هركس در حقّ غير دعا و طلب خير نمايد دو برابر آن خير، يا دويست برابر آن، يا هزار هزار برابر آن خير؛ به آن دعا كننده عطا مى شود » (4).
2 ــ ديگر بواسطه آنكه در بعضى از اخبار وارد شده كه: از جمله دعاهاى مستجاب؛ دعاى مؤمن در حقّ برادران ايمانى است كه در غياب آنها براى آنان دعا نمايد. اين دعا در حقّ آنها حتماً مستجاب است گرچه در دعا كننده موانع اجابت دعا باشد، به دليل آنكه مؤمن دعا كننده زبانش را به منزله زبان برادران خود قرار مى دهد، كه در حقّ آنها از گناه پاك است.
پس در واقع چنين مى شود كه آن مؤمنين به اين زبانى كه آنها به آن گناه نكرده اند در حقّ خود دعا كرده باشند، چنانچه حكمت اين در حديث قدسى از خداوند به حضرت موسى (عليه السلام) بيان شده است.
پس بنابراين؛ هر مؤمنى كه به جهت دعاى او؛ موفّق به دعا براى فرج شود، چنان است كه خود او آن دعا را كرده باشد، چنانچه در عنوان تشويق و ترغيب بيان كرديم.
3 ــ ديگر آنكه در جارى گردانيدن سنّت و عمل خيرى سعى و كوشش نمايد، چه آنكه اين دعا هم يك نوع سعى در جارى شدن اين نصرت از مؤمنين است،البته اين وجه را در عنوان قبل بيان كرديم.
4 ــ ديگر آنكه دعا كند كه خداوند آنهائى را كه سعى در دعا گوئى آنحضرت (عليه السلام) مى كنند يارى فرموده و موفّق به آن شوند، ان شاء الله تعالى بيان خواهيم كرد كه هر نوع اعانت و يارى كه به اهل صلاح شود، پس آن اعانت و يارى به حضرت خواهد بود، و هر عملى از اعمال خوب و حسنات انجام دهند به اين وسيله؛ شريك در عمل آنها و از اهل آن عمل محسوب خواهند شد.
5 ــ ديگر آنكه دعا كند كه خداوند جميع گناهانى كه سبب تأخير فرج آل محمّد (عليهم السلام) شده است از جميع مؤمنين و مؤمنات از اموات و احياء آنهابيامرزد، و بيان آن در عنوان يازدهم خواهد آمد.
6 ــ ديگر دعا كند كه خداوند شرّ جميع اشرار و منافقين را كه موجب تأخير اين فرج شده اند يا مى شوند رفع نمايد.
7 ــ ديگر دعا كند كه خداوند هر سببى كه موجب تعجيل اين فرج است به عافيت ميسّر نمايد.
8 ــ ديگر دعا كند كه خداوند متعال آنچه مانع در تعجيل اين فرج است به عافيت دفع نمايد، و در احاديث وارد شده كه: چند چيز است كه موجب غيبت آنحضرت (عليه السلام) شده و مانع از تعجيل در ظهور آنحضرت است، و لكن دعا در دفع همه آنها تأثير دارد كه در هريك به كيفيّت خاصّه اثر مى گذارد. البته اين مقام گنجايش ذكر آنها را ندارد.
9 ــ ديگر دعا كند كه خداوند جميع انصار و ياوران آل محمّد (عليهم السلام) را ــ خصوصاً انصار و ياوران حضرت صاحب الأمر (عليه السلام) كه در قيد حياتند يا در اصلاب و ارحام مى باشند و بعدها به اين عالم خواهند آمد ــ يارى نمايد.
و وجه اينكه آنها در زمره دعا گويان و انصار آنحضرت (عليه السلام) مى شوند؛ آن است كه هر كس در انجام عملى ــ چه در خود عمل يا در مقدّمات آن يا در رفع موانع آنــ سعى نمايد، پس در واقع از اهل آن عمل خواهد بود. چنانكه مقتضاى اخبار و نظر عرف و اهل اعتبار نيز همين است.
10 ــ ديگر دعا كند بر وجه كلّى كه خداوند در فرج آل محمّد عليهم السَّلام تعجيل فرمايد، خصوصاً با ضميمه صلوات به اين نحو:
(اَللّهمَ صَلِّ عَلى محمّد وَ آلِ محمّد وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ).
و اين نوع دعا؛ فضيلت مخصوص دارد، كه علامّه مجلسى (رحمه الله) در «مقياس المصابيح» از كفعمى (رضي الله عنه) روايت كرده كه حضرت صادق (عليه السلام) فرمود:
(هر كس بعد از نماز صبح و ظهر اين صلوات را بخواند؛ نميرد تا قائم آل محمّد (عليهم السلام) را ملازمت كند) (5).
11 ــ ديگر آنكه بر دشمنان آنحضرت (عليه السلام) لعن نمايد، و مخذول و مقهور شدن آنها را از خداوند متعال بخواهد، چنانچه در « بحار » و « تفسير حضرت امام حسن عسكرى (عليه السلام) » روايت فرموده از حضرت رسول (صلى الله عليه وآله) به اين مضمون كه:
هركس دشمنان ما را لعن نمايد، ملائكه لعن او را مى شنوند و به لعن او؛ آنها نيز همه دشمنان ما را لعن مى نمايند، و به درگاه الهى شهادت مى دهند كه اين بنده آنچه مى توانست نصرت و يارى اولياء تو را نمود، پس دعا در حقّ او مى نمايند، پس از حضرت احديت جل شانه به آنها خطاب مى رسد كه: دعاء شما را در حقّ او شنيدم « و صليت على روحه في الأرواح و جعلته من المصطفين الأخيار » (6).
12 ــ ديگر آنكه از براى وجود اقدس و اشرف آنحضرت صلوات الله عليه دعا كند، و از خداوند متعال سلامت و عافيت حضرتش را از جميع آفات و عاهات روحى و جسمى، و از جميع هموم و احزان؛ درخواست نمايد.
و لكن اين قسم دعا به بعض خصوصيّات آن؛ نصرت و يارى آنحضرت در جهات دنيوى ايشان خواهد شد، و بيان آن در فصل سوّم از باب اوّل خواهد آمد ان شاء الله تعالى.
و همه اين عناوينى كه در باب دعا در امر فرج آنحضرت (عليه السلام) ذكر كرديم؛ مضمون همه آنها در فقرات دعاهائى كه در مورد آن حضرت (عليه السلام) وارد شده مذكور است، علاوه بر آنكه گفتيم با اين عناوين نصرت و يارى به وجود مبارك آن حضرت (عليه السلام) نيز حاصل مى شود.
پس هر كس به هريك از اين عناوين به زبان خود دعا نمايد يعنى آنچه از ادعيه مخصوصه وارد شده ــ كه مشتمل براين عناوين است ــ تلاوت كند، پس بدين وسيله در زمره ياران آنحضرت (عليه السلام) محسوب خواهد بود، و به فيض كامل نصرت و يارى ايشان فائز خواهد شد، و توضيحات بيشتر در اين مورد؛ در كيفيّت يازدهم خواهد آمد.
---------------------------------------------
1-مستدرك الوسائل ج5 ص240 حديث5775.
2-ترجمه: اين فضل خداست كه بر هركس بخواهد عطا مى كند. (سوره مائده آيه54).
3-بحارالانوار ج7 ص94.
4-رجوع شود به كافى: ج2 ص507 و 508.
5-بحارالانوار ج51 ص32.
6-ترجمه قسمت عربى: «و به روح او در بين ارواح درود مى فرستم، و او را از برگزيدگان قرار دادم». (تفسيرامام حسن عسكرى (عليه السلام) ص47، بحارالانوار ج27 ص222 حديث11).
-----------------------------------------
آيت الله ميرزا محمّد باقر فقيه ايماني

نوشتن دیدگاه