در دوران زنـدگـى چـهـار سـفـيـر خـاص امـام عـصـر (عليه السلام) شيعيان و دوستداران، مـسـايـل فـقـهـى، حـقـوقـى، مـالى و گـاه مـسـايل شخصى خود را نيز از طريق آنان از امام گـرانـقـدر خـويـش مـى پـرسـيدند و پس از مدت كوتاه، پاسخ شايسته و بايسته آن را دريافت مى كردند.
ايـن سفيران خاص نيز در شهرهاى مختلف جهان اسلام، هر كدام نمايندگانى داشتند كه در فراهم ساختن امكانات انجام شايسته مسئوليتهاى خطير سفارت حضرت مهدى (عليه السلام) براى آنان، نقش شايسته اى را ايفا مى كردند.
اين نمايندگان، در زندگى و راه و رسم خويش، بسيار شايسته كردار و در عقيده و ايمان خـود، بـسـيـار مـسـتـقـيـم و درسـت انـديـش بـودنـد و همگى به پارسايى، تقوا پيشگى و شـايـسـتـگـى شـهـرت داشـتـنـد و تا آخرين لحظه زندگى نيز به همان سبك زيسته، نه انـحـرافـى از آنـان ديـده شـد و نه لغزش و ارتجاعى. اين بزرگواران، براى دريافت پـاسـخ مـسـايـل و مـوضـوعات خويش كه مردم از آنان پاسخ آنها را مى خواستند، گاه به سوى سفيران خاص امام عصر (عليه السلام) مراجعه مى كردند و گاه بطور بى واسطه بـه سـوى خـود آن گـرامـى مـرد عـصـرهـا و نـسـلهـا كـه مـا در ايـنجا، به منظور پرهيز از گـستردگى بحث، تنها نام بلند آوازه و نيك آنان را مى آوريم و بيوگرافيشان را وا مى گذاريم.
نام برخى از آنان عبارت است از:
1ـ حاجز بن يزيد كه لقبش وشاء بود.
2ـ ابراهيم بن مهزيار
3ـ محمد بن ابراهيم
4ـ احمد بن اسحاق قمى
5ـ محمد بن جعفر اسدى
6ـ قاسم بن علاء
7ـ حسن بن قاسم
8ـ محمد بن شاذان
و نـيـز شـخصيتهاى ديگرى نام و نشانشان آمده است كه وكالت آنان ثابت نشده يا در ميان محدثان شهرت نيافته اند، كه از آنها مى گذريم.
--------------------------------------
آيت الله سيد محمد كاظم قزوينى

نوشتن دیدگاه