سخن گفتن يكى از امتيازات بشر مى باشد و ارتباط كلامى يكى از نعمت هاى خداوندى است كه انسان اجتماعى را در ارتباط با همنوعان خود يارى مى كند. ارتباط گفتارى بهترين و راحت ترين و كم هزينه ترين وسيله تربيتى است كه اگر با موازين درست انجام شود بهره هاى خوبى را نصيب مربيان و والدين خواهد نمود.
به كار بردن كلمات احترام آميز و عبارات مهر افزا و دلنشين در برخورد با متربيان و به طور كلى در ارتباط با هر مخاطبى تاثير فوق العاده در جذب و انعطاف طرف مقابل دارد. يك فروشنده خوشگفتار در دل مشتريان خود نفوذ مى كند و يك مبلغ ، مربى ، معلم و صاحب هر شغل و حرفه اى مى تواند با جمله هاى محبت آفرين مخاطبين خود را جذب كرده و آنان را تحت تاثير عاطفى قرار دهد.
البته اين سخن زمانى نتيجه مى دهد كه انسان از دورويى و نفاق و چاپلوسى بركنار باشد و حقيقتا گوينده كلمات زيبا از ته دل مخاطبين خود را دوست داشته و با ارادت قلبى آن سخنان را ادا كند، وگرنه همين روش تاثيرگذار در صورت كاذب و مصنوعى بودن بدترين تاثير را در شنونده گذاشته و تنفر شديد ايجاد خواهد كرد.
پدران و مادران آگاه در گفت و گوهاى خود با فرزندان خويش به بهداشت روانى آنان توجه كرده و صميمانه از گفتارى خوب و كلمات دلنشين بهره مى گيرند. يك مربى آگاه مى تواند متربيان خود را با گفتارهاى دلنشين شيفته خود نموده و از خود شخصيت قابل قبولى براى آنان بسازد. مربيان و والدين از به كار بردن الفاظ زشت و تحقيرآميز، سركوفت زدن و ساير عبارات و كلماتى كه به نابودى شخصيت يك كودك و نوجوان مى انجامد، بايد كاملا خوددارى نمايند.
متاسفانه بعضى مربيان و والدين در حضور ديگران فرزندان و شاگردان خود را تحقير مى كنند و با اعمال نادرست خويش شالوده شخصيت فرزندان خويش را ويران مى سازند و نتيجه آن ياس و نااميدى ، سردرگمى ، بحران هويت ، و ده ها مشكل روحى ديگر براى فرزندان مى باشد. امام مجتبى عليه السلام آنچنان زيبا سخن و خوشگفتار بود كه مخاطبين را به خود جذب نموده و تحت تاثير قرار مى داد و علاوه بر اين كه از به كار بردن كلمات نامناسب پرهيز مى نمود مومنين را نيز از آن باز مى داشت ، آن حضرت در يك جمله اى فرمود:
ان المومن من لا يطعن ... و لا ينابز بالالقاب (58)؛ انسان هاى با ايمان طعنه نمى زنند و با لقب هاى زشت و كلمات ركيك ديگران را خطاب نمى كنند.
همچنين امام حسن مجتبى عليه السلام در مورد سيره تربيتى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى فرمايد: هرگاه از پيامبر صلى الله عليه و آله حاجتى خواسته مى شد، آن را برآورده مى كرد و اگر امكان رفع نياز سائل نبود او را با زبان خوش و سخنان دلنشين و چهره اى گشاده جواب مى گفت . (59)
در اين رابطه توضيحات ديگرى نيز در بخش شيوه ها خواهد آمد.

- پاورقی -

 58- اعلام الدين ، ص 137.
59- تاريخ يعقوبى ، ج 2، ص 158.

نوشتن دیدگاه