مقصود حضرت زهرا عليهاالسلام از «اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له كلمة جعل الاخلاص تاويلها» اين است كه خداى تعالى، اخلاص را تاويل و تجسم كلمه ى توحيد قرار داد؛ بدين معنا كه موحد حقيقى، كه جانش لبريز از توحيد خداوند، در تمام مراتب آن (ذات، صفت، فعل)، پاك و پيراسته از ريا و مانند آن است و انگيزه ها و رفتار و سلوكش، خالص براى خداست و سودايى جز خشنودى حق در سر ندارد و در نيازمندى هايش، يكسره خويشتن را به او سپرده است و با دل و جانى سرشار از خضوع و خشوع، هماهنگ با فطرت، اين سرود دلنشين را مى خواند: .
.. اننى هدانى ربى الى صراط مستقيم دينا قيما ملة ابراهيم حنيفا و ما كان من المشركين-... ان صلاتى و نسكى و محياى و مماتى لله رب العالمين- لا شريك له و بذلك امرت و انا اول المسلمين-... اغير الله ابغى ربا و هو رب كل شى ء. [سوره ى انعام، آيه ى 161- 163.] .
.. آرى! پروردگارم مرا به راه راست هدايت كرده است: دينى پايدار، آيين ابراهيم حق گراى؛ و او از مشركان نبود... در حقيقت، نماز من و ساير عبادات و زندگى و مرگ من، براى خدا، پروردگار جهان است كه او را شريكى نيست و بر اين كار، دستور يافته ام و من، نخستين مسلمانم... آيا جز پروردگار بجويم، با اينكه او پروردگار هر چيزى است؟
بر اين اساس، كسى كه در سلوك علمى و سير فكرى خويش، دريافته است كه آفريننده و گرداننده ى چرخ آفرينش و فرمانرواى مطلق جهان، تنها خداست؛ مى سزد كه در صحنه ى عمل نيز جز خداوند را نپرستد و در عرصه ى طاعت گزارى نيز تنها دل به فرمانهاى او بسپارد و در به دست آوردن نيازهايش بر او تكيه كند: و لله غيب السموات و الارض و اليه يرجع الامر كله فاعبده و توكل عليه. [سوره ى هود، آيه ى 123.] و نهان آسمانها و زمين از آن خداست و تمام كارها به او بازگردانده مى شود؛ پس او را پرستش كن و بر او توكل نماى.
ازمة الامور طرا بيده و الكل مستمدة من مدده
[شعر از مقدمه ى منظومه ملا هادى سبزوارى است.] .
مهار همه چيز در دست اوست و همه چيز از عنايت او استمداد مى طلبد.
بل الله فاعبد و كن من الشاكرين- و ما قدورا الله حق قدره و الارض جيمعا قبضته يوم القيامة و السموات مطويات بيمينه سبحانه و تعالى عما يشركون. [سوره ى زمر، آيه ى 66- 67.]
بلكه خدا را بپرست و از سپاسگزاران باش؛ و خداوند را آنچنان كه بايد به بزرگى نشناخته اند و حال آنكه روز قيامت، زمين يكسره در قبضه ى قدرت اوست، و آسمانها در پيچيده به دست اوست؛ او منزه است و برتر است از آنچه (با وى) شريك مى گردانند.
در حقيقت، دختر بزرگوار پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در اين قسمت از گفتار خويش، توحيد در عبادت (پرستش و اطاعت) را كه همان توحيد عملى است، ثمره و تحقق عينى و جلوه ى توحيد در مراتب نظرى آن مى داند؛ زيرا هر انسانى كه باور كند جز الله، هيچ موجودى «رب العالمين» نيست و جز او «الرحمن الرحيم» و «مالك يوم الدين» نيست، به راهنمايى عقل فطرى، پرستش و اطاعت را نيز ويژه ى او خواهد دانست. براى همين، امام صادق عليه السلام فرمود: «العقل ما عبد به الرحمن».

نوشتن دیدگاه