چون خبر وفات پیامبرصلی الله علیه و آله زمزمه شد، عمربن خطاب (96)
به نهیب فریاد برآورد:هرگز چنین نیست. این بعضی از منافقان اند که می پندارند پیامبر مرده است !مردم !بدانید، به خدا سوگند، رسول خدا نمرده است بلکه به سوی پروردگار خود رفته، همان گونه که موسی به سوی پروردگار خود رفت. او چهل روز از پیروان خود غایب بود و پس از این که گفته شد او مرده است به نزد ایشان بازگشت. به خدا سوگند، رسول خدا باز می گردد و دست و پای کسانی را که گمان برده اند او مرده است، قطع خواهد کرد(97).
او بی وقفه مردم را بیم می داد و در هراس و تردید می گذرد (98)
وآن کلمات را به قدری تکرار کرد که دهانش کف نمود. (99)
می گفت : هر کس بگوید او مرده است با این شمشیر سر از تنش جدا خواهم کرد.(100)
خداوند تا وعده هایش را به دست او عملی نسازد وی را نزد خود نمی برد. پیامبر نمی میرد تا منافقان را نابود کند.(101)
در آن هنگامه از خانواده حضرت کسی در رحلت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله تردید نداشت و از همین رو، جز عباس ،عموی پیامبر، شنیده نشد که کسی با عمر سخن گفته و به او توجهی کرده باشد. جز این که برخی چون جنجال او را شنیدند، گفتند:وی چه می گوید بپرسید: مگر رسول خدا در این باره به تو چیزی فرموده که این گونه سرا سیمه و آشفته سخن می گویی! و او در پاسخ گفت: نه ،اصلا.(102)
موضوع رحلت برای خاندان پیامبرصلی الله علیه و آله و مردم چنان قطعی و بدیهی بود که ابن ام مکتوم نابینا(103)
نیز که جسد مطهر را نمی دید همانند عباس در اعتراض به عمر گفت:
تو از خود چه می گویی !مگر قرآن نیست که می فرماید:
و ما محمد الا رسول قد خلت من قبله الرسول أفان مات او قتل انقلبتم علی أعقابکم و من ینقلب علی عقبیه فلن یضر الله شیئا و سیجزی الله الشاکرین.(104)
محمد جز فرستاده ای که پیش از او هم پیامبرانی آمده و گذشتند، نیست. آیا اگر او بمیرد یا کشته شود از عقیده خود به شیوه جاهلیت بر می گردید! هرکس از عقیده خود باز گردد هرگز هرگز هیچ زیانی به خدا نمی رساند و به زودی خداوند سپاسگزاران را پاداش می دهد.
عباس می گوید:
تردید نیست که رسول خدا مرده است. بیایید او را دفن کنیم. با فرض قطعی که وی مرده است آیا خداوند شما را یک بار طعم مرگ می چشاند و رسولش را دوبار!او بزرگوارتر از آن است که دوبار بمیرد. بیایید او را دفن کنیم. اگر راست باشد که او نمرده بر خداوند دشوار نیست که خاک را از روی او به یک سوزند و...(105)
با این حال ،عمربن خطاب بدون کمترین توجهی به اعتراض آنان ،بر نظر خود پافشاری می کرد،تا آن که ابوبکر از سنح رسید (106)
و چون چشم به جسد مطهر پیامبرصلی الله علیه و آله دوخت ،همان آیه را که بیشتر دیگران خوانده بودند،خواند و عمر را به سکوت فراخواند و او نیز ساکت بر زمین نشست (107)
و گفت :گویا این آیه را پیش از این نشنیده بودم.(108)
آیا این از قرآن است ؟! (109)
96) در منابع تاریخی،جز عمر، نام عثمان نیز جزو کسانی یاد شده است که در آن آشوب آفرینی با عمر هم رأی بوده است. او نیز فریاد می زد:اگر کسی اظهار کند پیامبر مرده، زبانش را خواهیم برید.(العثمانیة،ص 79.نیز،ر.ک:انساب الاشراف ،ج 1، ص 567.)
97) تاریخ الامم و الملوک ،ج 2،ص 232،الکامل فی التاریخ ،ج 2 ص 323،الطبقات الکبری ،ج 2 ص 226،السیرة النبویة،ج 4 ،ص 315،مسند احمد،ج 5 -6،ص 219 ،تاریخ یعقوبی ،ج 2،ص 95،البدایة و النهایة،ج 5 ،ص 244.
98) السیرة الحلبیة،ج 3،ص 349.
99) الطبقات الکبری ،ج 2 ص 276.
100) تاریخ الامم و الملوک،(6 جلدی)،ج 3 ،ص 198، چاپخانه حسینیه،1323 ق ،شرح نهج البلاغه ،ابن ابی الحدید، ج 2 ، ص 40.
101) الطبقات الکبری،ج 2 بخش ،ص 54، کنزالعمال ،ج 4،ص 50،تاریخ مذهبی ،ج 1،ص 37، مسنداحمد،ج 2،ص 219.
102) البدایة و النهایة،ج 5 ،ص 243.با تأسف ،بعضی از محققان معاصر در این باره تعابیری در کتاب های خود به کار برده اند که گویا علت این رفتار عمر،باور نکردن مرگ پیامبر بوده است.(ر.ک:تاریخ تحلیلی اسلام ،جعفر شهیدی ،ص 104 و105.)حال آن که عمر خود در فردای آن روز،انگیزه اظهارات خود را چیز دیگری یاد کرده است.
103) چنین معروف است که وی کاملا نابینا بوده و کلمه اعمی در سوره عبس درباره او است. نامش عمروبن قیس قرشی (عمروبن زائده) و کینه اش ابن ام مکتوم ،مؤذن مدینه و از طبفه اول مهاجران است. مادرش ام مکتوم ،عاتکه دختر عبدالله بن عنتکه بن عائذ مخزونی است. ابن ام مکتوم سیزده بار از جانب رسول خدا به عنوان جانشین آن حضرت در مدینه باقی ماند.گویند در جنگ قادسیه شرکت جست و به شهادت رسید.بعضی نوشته اند:پس از قادسیه در مدینه از دنیا رفت.(الاستعیاب،ج 2،ص 494 و 495 ،اسدالغایة،ج 4 ،ص 127 ،الاصابة،ج 2،ص 516 ،ش 5466 ،ج 4 ،ص 11 ،ش 5937.)
104) آل عمران / 144.
105) الطبقات الکبری ،ج 2،ص 382 ،سنن دارمی ،ج 1،ص 39 و 40.
106) از آنجا که موضوع تخلف صحابیان از شرکت در لشکر اسامه بسیار نا صواب یاد شده است در قرون بعد بعضی دروغ پردازان کوشیدند تا حضور نیافتن بعضی از این کسان در سپاه را با اجازه حضرت بدانند. از آن نمونه، ابن جریر می نویسد: ابوبکر ساعاتی پیش از رحلت پیامبر اکرم به صلاحدید حضرت به سنح رفته بود.(تاریخ الامم والملوک،ج 2 ،ص 231.) باید پرسید: چگونه رسول اکرم (ص) از یک سو ابوبکر را به شرکت در سپاه اسامه فرمان می دهد و سر پیچی کنندگان از این فرمان را لعن و نفرین می کند و از طرفی به او می گوید تا به خانه اش در سنح رود!؟ سپاه چگونه هم باید به دستور اکید رسول خدا(ص) راهی سفر شود و از طرفی منتظر کسی باشد که پیامبر به وی رخصت داده است به خانه اش رود؟! آیا آن چه کار ضروری و لازمی بود که ابوبکر باید در آن ساعت به دنبال آن به خانه اش رود؟!
107) کنز العمال ،ج 4 ،ص 53 ،ح 1092.
108) السیرة الحلبیة،ج 3 ،ص 354 ،السیرةالنبویة،ج 4،ص 307 ،البدایةوالنهایة،ج 5 ،ص 242.
109) البدایة و النهایة،ج 5 ،ص 243.
