امامان گرامى ما با دانشى الهى كه داشتند در مورد هر سئوالى كه از آنان مى‏شد،پاسخى درست و كامل و در حد فهم پرسش گر،مى‏دادند.و هر كس حتى دشمنان،چون با آنان به احتجاج و گفتگوى علمى مى‏ نشست،با اعتراف به عجز خويش و قدرت انديشه‏ ى گسترده و احاطه ‏اى كامل آنان،برمى‏ خاست.

هارون الرشيد امام كاظم عليه السلام را از مدينه به بغداد آورد و به احتجاج نشست:
هارون-مى‏خواهم از شما چيزهايى بپرسم كه مدتى است در ذهنم خلجان مى‏كند و تا كنون از كس نپرسيده ‏ام،به من گفته ‏اند كه شما هرگز دروغ نمى‏گوييد،جواب مرا درست و است‏بفرماييد!
امام-اگر من آزادى بيان داشته باشم،تو را از آنچه مى‏دانم در زمينه‏ ى پرسشت آگاه خواهم كرد.
هارون-در بيان آزاد هستيد،هر چه مى‏خواهيد بفرماييد...
و اما نخستين پرسش من:چرا شما و مردم،معتقد هستيدكه شما فرزندان ابوطالب از ما فرزندان عباس برتريد،در حالي كه ما و شما از تنه‏ ى يك درختيم.
ابو طالب و عباس هر دو عموهاى پيامبر بودند و از جهت‏ خويشاوندى با پيامبر،با هم فرقى ندارند.
امام-ما از شما به پيامبر نزديكتريم.
هارون-چگونه؟
امام-چون پدر ما ابو طالب با پدر رسول اكرم برادر تنى (پدر و مادر يكى) بودند ولى عباس برادر ناتنى (تنها از سوى مادر) بود.
هارون-پرسش ديگر:چرا شما مدعى هستيد كه از پيامبر ارث هم مى‏بريد،در حاليكه مى ‏دانيم هنگامى كه پيامبر رحلت كرد عمويش عباس (پدر ما) زنده بود اما عموى ديگرش ابو طالب (پدر شما) زنده نبود و معلوم است كه تا عمو زنده است،ارث به پسر عمو نمى‏رسد.
امام-آيا آزادى بيان دارم.
هارون-در آغاز سخن،گفتم داريد.
امام-امام على بن ابي طالب(ع) مى‏فرمايند:با بودن اولاد،جز پدر و مادر و زن و شوهر،ديگران ارث نمى‏برند،و با بودن اولاد براى عمو نه در قرآن و نه در روايات،ارثى ثابت نشده است.پس آنانكه عمو را در حكم پدر مى‏دانند،از پيش خود مى‏گويند و حرفشان مبنايى ندارد (پس با بودن زهرا،فرزند رسول الله (ص) به عموى او عباس ارث نمى‏رسد.)
مضافا آنكه از پيامبر در مورد على-درود خدا بر او-نقل ‏شده است كه:«اقضاكم على‏»،على بهترين قاضى شماست و نيز از عمر بن خطاب نقل شده است كه:«على اقضانا»على بهترين قضاوت كننده‏ى ماست.
و اين جمله،عنوان جامعى است كه براى حضرت على به اثبات رسيده،زيرا همه‏ى دانش هايى كه پيامبر،اصحاب خود را با آنها ستوده از قبيل علم قرآن و علم احكام و مطلق علم،همه در مفهوم و معناى قضاوت اسلامى،جمع است و وقتى مى‏ گوييم على در قضاوت از همه بالاتر است‏يعنى در همه‏ ى علوم از ديگران بالاتر است.
(پس گفتار على كه مى‏گويد:با بودن اولاد،عمو ارث نمى‏برد،حجت است و بايد آنرا بپذيريم نه گفته‏ى:عمو در حكم پدر است را،زيرا به تصريح پيامبر،على از ديگران به احكام دين آشناتر است.)
هارون پرسش ديگر:
چرا شما اجازه مى‏دهيد مردم شما را به پيامبر نسبت ‏بدهند و بگويند:فرزندان رسول خدا در صورتي كه شما فرزندان على هستيد،زيرا هر كس به پدر خود نسبت داده مى‏شود (نه به مادر) و پيامبر جد مادرى شماست.
امام-اگر پيامبر زنده شده و از دختر تو خواستگارى كند،به او مى‏دهى؟
هارون سبحان الله،چرا ندهم،بلكه در آن صورت بر عرب و عجم و قريش،افتخار هم خواهم كرد.
امام-اما اگر پيامبر زنده شود از دختر من خواستگارى نخواهد كرد و منهم نخواهم داد.
هارون چرا؟
امام چون او پدر من است (و لو از طرف مادر) ولى پدر تو نيست.(پس مى ‏توانم خود را فرزند رسول خدا بدانم)
هارون پس چرا شما خود را ذريه‏ى رسول خدا مى‏دانيد و حال آنكه ذريه از سوى پسر است نه از سوى دختر.
امام-مرا از پاسخ اين پرسش معاف دار.
هارون نه،بايد پاسخ بفرماييد و از قرآن دليل بياوريد...
امام- «...و من ذريته داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون و كذلك نجزى المحسنين و زكريا و يحيى و عيسى ...»
اكنون مى‏ پرسم:عيسى كه در اين آيه ذريه‏ى ابراهيم به شمار آمده،آيا از سوى پدر به او منصوب است ‏يا از سوى مادر؟
هارون-به نص قرآن،عيسى پدر نداشته است.
امام-پس از سوى مادر،ذريه ناميده شده است،ما نيز از سوى مادرمان فاطمه-درود خدا بر او-ذريه‏ ى پيامبر محسوب مى‏شويم.
آيا آيه‏ى ديگر بخوانم؟
هارون-بخوانيد!امام-آيه‏ى مباهله را مى‏خوانم: «فمن حاجك فيه من بعد ما جائك من العلم فقل تعالوا ندع ابنائنا و ابنائكم و نسائنا و نسائكم و انفسنا و انفسكم ثم نبتهل فنجعل لعنة الله على الكاذبين  »هيچكس ادعا نكرده است كه پيامبر در مباهله با نصاراى نجران جز على و فاطمه و حسن و حسين،كس ديگرى را براى مباهله با خود برده باشد پس مصداق ابنائنا (پسرانمان را) در آيه‏ ى مزبور،حسن و حسين-درود خدا بر آن هر دوان-هستند،با اينكه آنها از سوى مادر به پيامبر منسوبند و فرزندان دختر آن گرامى ‏اند.
هارون-از ما چيزى نمى ‏خواهيد؟
امام-نه،مى‏ خواهم به خانه‏ ى خويش باز گردم.
هارون-در اين مورد بايد فكر كنيم...

نوشتن دیدگاه