ابن ابی غانم، به جانشینی برای امام عسکری (علیه‌السّلام) اعتقادی نداشت. عدّه‌ای از شیعیان نامه‌ای به حضرت می‌نویسند، حضرت امام زمان (علیه‌السلام)، در جواب نامه، به خطّ مبارک خود، بعد از دعا برای عافیت شیعیان از ضلالت و فتنه‌ها و درخواست روح یقین و عاقبت به خیری آنان می‌فرماید: فاطمه زهرا، دختر رسول خدا، برای من، در این مسئله، الگوی خوبی است.
۱ - قسمتی از توقیع عثمان بن سعيد
قال مولانا الامام المهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف):
«وَفی اِبْنَه رَسُولِ اللّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) لی اُسْوَه حَسَنَه» [۱][۲][۳]
دختر رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) (فاطمه‌ی زهرا (علیهاالسّلام) ) برای من، اسوه و الگویی نیکو است.
۱.۱ - اختلاف در امر جانشینی امام زمان
شیخ طوسی (رحمةالله)، در کتاب الغیبة خویش، قصّه‌ی مشاجره‌ی ابن ابی غانم قزوینی با جماعتی از شیعه درباره‌ی امر جانشینی امام عسکری (علیه‌السّلام) را نقل کرده است.
ابن ابی غانم، به جانشینی برای حضرت امام عسکری (علیه‌السّلام) اعتقادی نداشت. عدّه‌ای از شیعیان نامه‌ای به حضرت می‌نویسند و در آن مشاجره‌ای را که میان ابن ابی غانم و جماعت شیعه ایجاد شد، یادآور می‌شوند.
۱.۲ - حضرت زهرا الگوی امام زمان
حضرت حضرت امام زمان (علیه‌السلام)، در جواب نامه، به خطّ مبارک خود، بعد از دعا برای عافیت شیعیان از ضلالت و فتنه‌ها و درخواست روح یقین و عاقبت به خیری آنان و تذکر به اموری چند، می‌فرماید: فاطمه‌ی زهرا، دختر رسول خدا، برای من، در این مسئله، الگوی خوبی است.
۱.۳ - عدم بیعت با ظالم
در این که حضرت کدام گفتار یا رفتار حضرت زهرا (علیهاالسّلام) را سرمشق خویش قرار داده‌اند، احتمال‌های مختلفی بیان شده است. که در این جا به سه مورد از آن‌ها اشاره می‌شود:
حضرت زهرا (علیهاالسّلام) تا پایان عمر شریفش، با هیچ حاکم ظالمی بیعت نکرد. حضرت مهدی (علیه‌السّلام) هم بیعت هیچ سلطان ستمگری را بر گردن ندارد.
۱.۴ - عدم استفاده از اسباب غیر عادی
شان صدور این نامه این است که برخی از شیعیان، امامت ایشان را نپذیرفته‌اند. حضرت می‌فرمایند: اگر می‌توانستم و مُجاز بودم، آن چنان می‌کردم که حق بر شما کاملاً آشکار شود به گونه‌ای که هیچ شکّی برای شما باقی نماند؛ ولی مقتدای من حضرت زهرا (علیهاالسّلام) است. ایشان، با این که حق حکومت از حضرت علی (علیه‌السّلام) سلب شد، هیچ گاه برای بازگرداندن خلافت، از اسباب غیرعادی استفاده نکرد. من نیز از ایشان پیروی می‌کنم، و برای احقاق حقّم در این دوران، راه‌های غیرعادی را نمی‌پیمایم.
۱.۵ - دعا برای شیعیان با وجود انکار امام
حضرت در پاسخ نامه فرموده است: اگر علاقه و اشتیاق فراوان ما به هدایت و دست گیری از شما نبود، به سبب ظلم‌هایی که دیده‌ایم از شما مردمان روی گردان می‌شدیم. حضرت، با اشاره به حضرت زهرا (علیهاالسّلام) می‌خواهند بفرمایند، همان طوری که اذیت و آزاری که دشمنان نسبت به حضرت فاطمه (علیهاالسّلام) روا داشتند و سکوتی که مسلمانان پیشه کردند، هیچ کدام سبب نشد که ایشان از دعا برای مسلمانان دست بکشد، بلکه دیگران را بر خود مقدم می‌داشت، من نیز این ظلم‌ها و انکارها را تحمّل می‌کنم و از دل سوزی و راهنمایی و دعا و... برای شما، چیزی فرو نمی‌گذارم.
۲ - عناوین مرتبط
توقیع حسن عاقبت؛ توقیع مبنای محبت؛ توقیع پیروزی حق بر باطل؛ توقیع عاقبت به خیری؛ توقیع کیفیت درخواست حاجت؛ توقیع هدف بعثت؛ توقیع لازمه محبت اهل بیت؛ توقیع حکم وقف؛ توقیع نهی از تکلف؛ توقیع توحید و نفی غلو؛ توقیع آزاردهندگان امام زمان؛ توقیع حکم منکرین امام زمان؛ توقیع نهی از شک؛ توقیع نهی از تشکیک؛ توقیع حرمت اموال مردم
۳ - پانویس
۱.طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۲۸۶، حدیث۲۴۵.
۲.طبرسی، احمد بن علی، احتجاج، ج۲، ص۲۷۹.
۳.مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۸۰، حدیث۹.
۴ - منبع
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «الگوی امام زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۴/۰۱.
