امام دهم، حضرت على بن محمد الهادى( علیهماالسلام) بنا به قول مشهور در تاریخ پانزدهم ذیحجه سال 212 هجرى در حوالى مدینه متولد شدند.
بعضى ولادت آن حضرت را دوم و بعضى پنجم ماه رجب دانسته اند .
مادر گرامى آن حضرت، "سمانه مغربیه" نام داشت كه از زنان فاضله عصر خود بود و بسیار روزه مستحبى مى گرفت. امام هادى(علیه السلام) در وصف مادر گرامى خویش فرمودند: "مادرم آشنا به حق من و از اهل بهشت است .شیطان به او نزدیك نمى شود و آزار ستمگران به او نمى رسد و خداوند حافظ او است.
" نام امام دهم ،"على" و كنیه آن حضرت "ابوالحسن ثالث" است ("ابوالحسن ماضى" نیز گفته شده است) .
مشهورترین القاب ایشان "هادى" و "نقى" است .
از آنجا كه ایشان و فرزندشان امام حسن عسكرى(علیهما السلام) در محله اى از سامرا به نام "عسكر" (یعنى لشكر و سپاه) سكونت داشتند (و در حقیقت تحت نظر بودند)، به آن دو بزرگوار لقب "عسكرى" نیز داده بودند .
بنا به برخى نقلها، جمعى نزد متوكل،(دهمین و سفاك ترین خلیفه عباسى) بدگویى كردند و گفتند كه آن حضرت در منزل خود، اسلحه زیادى مخفى نموده و قصد قیام دارد و از شیعیانش در قم نیز نامه هاى فراوانى دریافت مى كند .
به منظور تحقیق درباره این مسأله، گروهى به دستور متوكل شبانه به خانه حضرت هجوم آوردند و خانه را بازرسى كردند، ولى سلاح و نامه اى نیافتند و مشاهده كردند كه آن حضرت در حالى كه جامه پشمین بر تن دارد و روى زمینى كه پوشیده از شن ریز و ریگ است، نشسته و مشغول تلاوت قرآن است .
ایشان را با همان حالت نزد متوكل بردند .
او در مجلس شراب بود كه امام بر وى وارد شدند .
متوكل با گستاخى تمام از امام تقاضاى شرب خمر كرد .
آن حضرت فرمودند: "به خدا قسم هرگز شراب داخل گوشت و خون من نشده است، این تقاضا را از من نكن!" متوكل عرض كرد: "پس براى ما شعر بخوانید!" امام هادى (علیه السلام) فرمودند: " براى من شعر زیادى نقل نشده است." و بدین وسیله، خواستند تقاضاى او را رد كنند، ولى با اصرار وى مواجه شدند و سرانجام اشعارى عبرت آموز و مشتمل بر پند و اندرز خواندند كه محفل عیش و نوش را به مجلس گریه تبدیل كرد.
ترجمه اشعار چنین است: "ستمگران و گردنكشان بر قله كوه ها منزل گزیدند تا در امان باشند، ولى قله كوه ها براى آنان سودى نداشت و پس از آن عزت و شوكت، از آن كوه ها و پناهگاهاى مرتفع به پایین كشیده شدند و در گورها جاى گرفتند .
چه بد منزلگاهى است آن حفره ها كه در آن قرار گرفتند! پس از دفن شدن آنها، منادیى با فریاد بلند ندا داد: كجاست آن دست بندهاى زینتى و آن تاجها و لباسهاى فاخر؟ كجا هستند آن صورت هایى كه در ناز و نعمت مى زیستند و در مقابل آنها پرده هاى نازك مى آویختند؟ قبور آنان بروشنى پاسخ این سؤالات را آشكار كرد: اكنون كرمها بر آن صورتها مى لولند.
مدت زمان مدیدى بود كه مى خوردند و مى نوشیدند و امروز پس از آن خوردنهاى بسیار، خودشان خوراك كرم ها شده اند .
متوكل و حاضرین بشدت گریستند .
مجلس شراب بهم خورد و امام هادى (علیه السلام) را با احترام به منزل بازگرداندند .با آنكه متوكل بارها درصدد بود تا به بهانه قیام مسلحانه امام دهم را از میان بردارد، ولى هیچ گاه به این بهانه دست نیافت .
با این حال، نتوانست حیات شریف آن حضرت را كه مانع خودكامگى هاى او به عنوان محور تفكر اسلامى بود و همچون مركزى كه شیعیان بر گرد آن پروانه وار مى چرخیدند، تحمل كند، لذا ایشان را بنا به روایتى، در تاریخ سوم رجب سال 254 هجرى به شهادت رساند.
امام دهم در حالى كه هشت سال و پنج ماه از عمر شریفشان مى گذشت، به مقام امامت نایل شدند و پس از سى وسه سال به شهادت رسیدند و در سامرا دفن شدند.(صلوات الله و سلامه علیه و على آبائه و أبنائه الطاهرین) .
از فرمایشات گهربار آن حضرت است كه فرمودند: "الحكمة لا تنجع فى الطبائع الفاسدة: حكمت در نهاد فاسد تاثیر نمى كند.

نوشتن دیدگاه