در دهمين سال هجرت، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم قصد زيارت خانه خدا را نمودند، فرمان حضرت مبنى بر اجتماع مسلمانان، در ميان قبايل مختلف و طوائف اطراف، اعلان شد، گروه عظيمى براى انجام تكاليف الهى (اداى مناسك حج) و پيروى از تعليمات آن حضرت، به مدينه آمدند.
اين تنها حجّى بود كه پيامبر (ص) بعد از مهاجرت به مدينه، انجام مىداد، كه با نامهاى متعدد، در تاريخ ثبت شده است، از قبيل: حجة الوداع، حجة الاسلام، حجة البلاغ، حجة الكمال و حجة التمام.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم، غسل كردند. دو جامه ساده احرام، با خود برداشتند: يكى را به كمر بسته و ديگرى را به دوش مبارك انداختند، و روز شنبه، 24 يا 25 ذىقعده، به قصد حج، پياده از مدينه خارج شدند. تمامى زنان و اهل حرم خود را نيز، در هودجها قرار دادند. با همه اهلبيت خود و به اتفاق تمام مهاجران و انصار و قبايل عرب و گروه بزرگى از مردم، حركت كردند.(2) بسيارى از مردم به علت شيوع بيمارى آبله از عزيمت و شركت در اين سفر باز ماندند با اين وجود، گروه بىشمارى با آن حضرت، همراه شدند. تعداد شركت كنندهها را، 114 هزار، 120 تا 124 هزار و بيشتر، ثبت كردهاند؛ البته تعداد كسانى كه در مكه بوده، و گروهى كه با حضرت على علیه السلام از يمن آمدند به اين تعداد افزوده مىشود.
-----------------------------------------
2) طبقات ابن سعد، ج 3، ص 225 ؛ مقريزى، الامتاع، ص 511 ؛ ارشادالسارى، ج 6، ص 329.