در صحنه هاى وحشتناك دنيا، گاهى براى ما چنين پيش آمدهايى اتفاق افتاده است روزهاى جنگ تحميلى و به خصوص جنگ شهرها و بمب باران ها و موشك ها را به خاطر بياوريد، چه طور همه چيز در هم مى ريخت، و مردم از خود بى خبر مى شدند، و نمى دانستند از وحشت چه كنند.
من چند روز فراموش نشدنى، پر هول و هراس در عمرم ديده ام:
1. روزى كه مجبور شديم از عراق بيرون بياييم، خدا ميداند، و بس كه بين راه از نجف تا خرمشهر به ما چه گذشت.
2. روز آتش سوزى وحشتناك در منى سال 1354 ش 1359 ق، فقط هر كس بوده مى داند، چه بوده و چه شد، والا قابل وصف نيست.
يكى از همشهريان مى گفت، وقتى چادرها آتش گرفت و فرار كرديم، با مادر و زنم ساك ها را به دست گرفتيم و به طرف كوه راه افتاديم، مقدارى كه رفتيم، ديدم راه تنگ است و ازدحام و بند چادرها مانع حركت است. ساكها را انداختيم، بعد مادرم را گم كردم، گذاشتم و رفتم وقتى كنار كوه رسيدم زنم را هم فراموش كرده بودم، و او هم از من جدا شده بود، خودم بودم و قطعه احرام پايينى لنگ از حوله روى دوش هم خبرى نبود.
3. روز جمعه سياه، مكه سال 1366 ششم ذيحجه كه هرگز از خاطره ها محو نخواهد شد و باز حاضرين در آن صحنه مى دانند، چه مى گويم. بنده پس از شروع زد و خورد تيراندازى و مشاهده مجروحين، و صحنه هاى دلخراش، خواستم آيه شريفه، رب ادخلنى مدخل صدق و اخرجنى مخرج صدق و اجعل لى من لدنك سلطانا نصيرا را بخوانم كه از امام صادق عليه السلام وارد است اين آيه را در وقت احساس خطر از چيزى بخوانند و بعد آية الكرسى، را خطر رفع مى شود هر چه به مغزم فشار آوردم، اين آيه يادم نيامد. از دلم گذشت شايد مصلحت باشد خطرى به من برسد، بعد ديدم، خير اين توفيق را نداشتم ولى حلقم آن چنان خشك بود و وحشت زده شده بودم كه (وترى الناس سكارى و ما هم بسكارى).
4. روز فراموش نشدنى بمباران، و موشك بارانهاى شهرها، يادتان مى آيد چه صحنه هاى هولناكى مى شد، زن و مرد و كوچك و بزرگ سراسيمه وحشت زده، رنگ پريده، نمى دانستيم، چه كنيم كجا برويم، بدتر از همه آن روزى كه با شش هواپيما سيزده نقطه شهر قم را بمباران كردند روز چهارشنبه يكم بهمن 1365، برابر با بيستم جمادى الاولى، 1407 ق كه هشتاد و اندى شهيد وعده زيادى مجروح شده اند، كه از جمله از همسايگان ما بيست و هشت نفر شهيد شدند، در و ديوار به لرزه درآمد، چند نقطه از خيابان آذر و بازار زده شده بود. درس را تعطيل كردم و ديوانه وار از مسجد بيرون آمدم. گرد و خاك دود و فرار مردم، و بوق بوق ماشينها انسان را ديوانه تر مى كرد به طرف منزل آمديم. اول كوچه هفت مترى فهميديم، كه طرف خودمان هم بمباران شده به منزل رسيديم، همه ديوانه اند اينجا چه شده از شيشه هاى منزل چند تا اصابت بمب قرار گرفته بود گفتم بروم ببينم، چشمتان روز بد نبيد، خانه ها خراب، سيم هاى برق پاره شده و هنوز به هم مى خورد و جرقه مى زند. لوله آب شكسته، جسدها گوشه و كنار افتاده، پاى قطع شده، بى صاحب، خونهاى به در و ديوار، جيغ و داد، گريه و ناله، حالتى به من خدا مى داند و بس. درها شكسته بود و هوا فوق العاده، سرد و كوران باد. نه برق، نه آب كنار ديوار صوتى را شكسته و رفتند، ضد هوايى ها هم جز صداى وحشتناك فايده ديگرى نداشتند.
حالا خوب تصور كرديد، (وترى الناس سكارى، و ما هم بسكارى) يعنى چه!؟ (1).
اينك به آيات سوره عبس،توجه كنيد:
فاذا جاءت الصاخة يوم يفرالمرء من اخيه و امه و ابيه
و صاحبته و بنيه لكل امرى منهم يومئذ شاءن يغنيه وجوه يومئذ مسفرة ضاحكة مستشره و وجوه يومئذ عليها غبرة ترهقها قتره اولئك هم الكفرة الفجرة (2).
هنگامى كه فريادى بر آيد و گوش ها را كر كند. روزى كه انسان از برادر و مادر و پدر و همسر، و اولاد خودش گريزان است.، آرى روز وانفسا است؛ هر كس فقط به فكر گرفتارى خود است. بعضى صورتها در آن روز، بشاش و خندان است و بعضى صورتها، هم غبار آلود و گرفته تيره و رنگ پريده، آن ها همان كافر بد كردارند.
سالهايى كه دهه آخر ماه رمضان، براى عمل اعتكاف از نجف اشرف به مسجد كوفه مى رفتيم، در آن جا پيرمردى، بود جهروى الصوت كه اواخر شب وسط مسجد در مقام رسول اكرم صلى الله عليه و آله مى نشست چون مى دانيد كه در مسجد كوفه چند جا مقام انبياء و ائمه عليهم السلام است و وسط مسجد مقام رسول الله اصلى الله عليه و آله است كه شب معراج در بين راه مسجد الحرام و مسجد الاقصى، با جبرئيل آنجا فرود آمده و نماز خوانده است. آرى اين پيرمرد، با آواز بلند، اين آيات و آيات ديگر قيامت را و عذاب را قرائت مى كرد به نظر هم نابينا بود، و از حفظ مى خواند فضاى معنوى و روحانى مسجد كوفه، و آخر شب دست به دست هم ميداد آن چنان تاءثيرى بر سامع و شنونده مى كرد كه موهاى بدن بلند مى شد و صحنه هاى قيامت در نظر مجسم مى گشت، يك دو روايت هم نقل مى كنم:
در روايتى از تفسير على بن ابراهيم چنين آمده است:
و امتازو اليوم ايها المجرمون (3)، قال اذا جمع الله الخلق يوم القيمة بقوا قياما على اقدامهم حتى يلجمهم العرق فينادوا يا رب حاسبنا، و لوالى النار قال فيبعث الله رياحا فيضرب بينهم و ينادى مناد و امتازوا اليوم ايها المجرمون، فيميز بينهم فصار المجرمون، فى النار و من كان فى قلبه ايمان صار الى الجنة (4)
در تفسير اين آيه شريفه كه فرمود: جدا شويد اى گروه بدكاران! حضرت فرمود هنگامى كه خدا متعال تمام مخلوقات را در روز قيامت جمع ميكند آمده است كه مردم آن قدر منتظر خواهند ماند (و ان يوما عند ربك كالف سنة مما تعدون) (5) تا از گرما و ناراحتى، غرق در عرق خود مى شوند. (يلجمهم، يعنى عرق آن ها، مثل لجام افسار تا دهان ها مى رسد) فرياد مى زنند: اى پروردگار! حساب مرا برس، حتى اگر به آتش ‍ برويم،، تا از اين مهلكه و ناراحتى نجات پيدا كنيم، هرجا برويم، شايد از اين بهتر باشد، در اين هنگام، خداوند بادهايى مى فرستد كه به آن ها، برخورد مى كند و منادى صدا مى زند: اى گروه بدكاران! جدا شويد. پس ‍ بدكاران، و مجرمين، جدا شده و به طرف آتش، مى روند و هر كس ايمان در دل داشته باشد، به طرف بهشت خواهد رفت خدايا به حق محمد و آل محمد ما را با ايمان محشور بفرما.
روايت ديگر در باب اين كه بعضى از كارها و خصال نيك موجب خلاصى از سختى هاى قيامت است، از امالى صدوق، روايت مفصلى در اين زمينه نقل شده كه خيلى جالب است.
عبدالرحمن بن سمرة مى گويد:
كنا عند رسول الله صلى الله عليه و آله فقال انى راءيت البارحة عجائب فقلنا، يا رسول الله و ما راءيت حدثنا به فداك انفسنا و اهلونا، و اولادنا، فقال راءيت رجلا من امتى قد اتاه ملك الموت، ليبقض روحه فجاؤ ه بره بوالديه فمنعه منه الى ان قال و راءيت رجلا من امتى يهلث عطشا كلما ورد حوضا منع منه فجاءه صيام شهر رمضان فسقاه، و ارواه... (6).
عبدالرحمن بن سمره مى گويد: روزى خدمت رسول اكرم صلى الله عليه و آله بوديم، ايشان، فرمود: من ديشب امور عجيبى مشاهده كردم عرض كرديم: براى ما نقل كنيد چه ديديد، جان ما و اولاد ما و بستگان ما فداى شما باد. فرمود: مردى از امتم را ديدم كه عزرائيل براى قبض روح او آمده بود، ولى خوبى هايى كه به پدر و مادرش كرده بود، جلو آمد و مانع شد (همان گونه كه مى دانيد صله رحم عمر را طولانى مى كند، و مرگ را تاءخير مى اندازد) تا اين كه فرمود: مردى را ديدم از امتم كه از شدت تشنگى، زبانش بيرون آمده بود، به هر جا كه مى رفت، ظرف آبى به او نمى دادند، تا سيراب گردد در اين هنگام، روزه هايى كه در ماه رمضان، گرفته بود، جلو آمدند، و او را سيراب ساختند.
نكته: توجه داشته باشيد اين روايت از جمله رواياتى است كه ظهور در تجسم، اعمال دارد؛ به اين صورت كه تمام اعمال، در روز قيامت شكل مى گيرد، اگر خوب باشد، به داد انسان مى رسد و اگر بد باشد گريبان گير او مى شود. از جمله آياتى كه ظهور واضح در تجسم اعمال دارد آيه يوم تجد كل نفس ما عملت من خير محضرا و ما عملت من سوء تودلو ان بينها و بينه امدا بعيدا (7) روزى كه هر نفسى، آن چه را كه از اعمال خوب انجام داده، حاضر خواهد ديد و همچنين است آن چه عمل بد انجام داده باشد. و او در برابر اعمال بدش آن چنانش ناراحت مى شود كه آرزو مى كند اى كاش! بين من و آن عمل، مسافت زيادى، بود و كسى متوجه نمى شد، كه اين عمل مربوط به من است، يا آن كه اذيت و آزارش به من نمى رسيد.
----------------------------------------------
1-اين چهار مورد را كه نوشتم، در گفتار فقط اشاره به آن ها كردم ولى از جهت يادگار نوشتم
2-سوره عبس، ايا 42-33
3-سوره يس، آيه 59
4-بحارالانوار، ج 7، ص 103
5-سوره حج، آيه 47
6-بحارالانوار، ج 7، ص 290
7-سوره آل عمران، آيه 28
------------------------------------------
سيد محمد على جزايرى (آل غفور)

نوشتن دیدگاه