بالاتر از همه اين موارد كه گفته شد، فايده معنوى روزه؛ يعنى تقويت روح ايمان در انسان است در آيه اى كه نقل شد با عبارت لعلكم تتقون به آن اشاره شده است. حال اگر روزه دار، فقطى به خاطر خدا و قربة الله روزه بگيرد، بهترين و بالاترين نتيجه را خواهد گرفت؛ چون به وسيله تربيت نفس و داشتن اراده و ايستادگى در مقابل تمايلات جسمانى و تسلط بر نفس سركش اماره، روزه، آنچنان اراده صائم را قوى مى كند كه هيچ دستور اخلاقى و تربيتى ديگرى نمى تواند اين اثر را داشته باشد. انسان سست اراده، چه بسا، با يك لذت زود گذر و يك برخورد ساده، عنان اختيار را از دست بدهد و براى هميشه بى چاره و بدبخت شود؛ ولى شخصى كه اراده قوى دارد، در برابر مال دنيا، مقام دنيا، شهوات جنسى، غضب و امثال اين ها مانند كوه پابرجا مى ماند و هرگز نمى لغزد.
ز دست ديده و دل هر دو فرياد
بسازم خنجرى نيشش ز فولاد
يك روايت هم از ثواب و پاداش آخرتى روزه بخوانم گوش كنيد و لذت ببريد.
در بحارالانوار، از تفسير على بن ابراهيم از پدرش از حماد از امام صادق عليه السلام اين گونه نقل شده است:
عن ابى عبدالله عليه السلام قال قال رسول الله صلى الله عليه و آله لما اسرى بى الى السماء دخلت الجنة فراءيت قصرا من ياقوته حمراء يرى دخلها من خارجها و خارجها من داخلها من ضيائها و فيها بيتان در و زبرجد فقلت يا جبرئيل لمن هذا القصر فقال هذا لمن اطاب الكلام و ادام الصيام و اطعم الطعام و تجهد بالليل و الناس نيام فقال اميرالمومنين عليه السلام يا رسول الله فى امتك من يطيق هذا فقال ادن منى يا على فدنا منه فقال تدرى ما اطاب الكلام قال: الله و رسوله اعلم قال صلى الله عليه و آله من قال سبحان الله و الحمدلله و لااله الاالله و الله اكبر اتدرى ما ادام الصيام قال: الله ورسوله اعلم قال من صام رمضان ولم يفطر منه يوما وتدرى ما اطعام الطعام قال: الله و رسوله اعلم قال صلى الله عليه و آله من طلب لعياله ما يكف به وجوههم الناس و تدرى ما لتجهد بالليل و الناس نيام قال: الله ورسوله اعلم قال صلى الله عليه و آله من لم ينم حتى يصلى العشاء الاخرة و يعنى بالناس نيام اليهود و النصارى فانهم ينامون فيما بينهما (1).
امام صادق عليه السلام مى فرمايد: رسول اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هنگامى كه شب اسرى به آسمان برده شدم، داخل بهشت شدم (يكى از اساتيد مى گفت: خدا پيغمبر را برد و همه چيز را از نزديك به او نشان داد بالاخره ديدن غير از شنيدن است (ليطمئن قلبى) پس قصرى ديدم از ياقوت سرخ، كه درون آن از بيرون و بيرون آن از درون ديده مى شود؛ چون بسيار نورانى بود دو اطاق در آن قصر بود، يكى از در سفيد و ديگرى از زبرجد سبز. پس گفتم: اى جبرئيل اين قصر از كيست؟ گفت: از آن كسى است كه چهار خصلت داشته باشد: 1 - گفتارش پاكيزه و حق باشد؛ 2 - هميشه روزه باشد؛ 3 - به ديگران اطعام دهد و انفاق كند؛ 4 - شب به عبادت بپردازد، در حالى كه مردم همه خواب باشند. پس اميرالمؤ منين عليه السلام عرض كرد: اى رسول خدا! ايا در امت شما كسى توانايى انجام چنين كارى را دارد؟ حضرت فرمود: نزديك بيا يا على! پس نزديك آمد پيامبر فرمود: آيا مى دانى منظور از گفتار پاكيزه چيست؟ اميرالمؤ منين عرض كرد: خدا رسول او داناترند. حضرت فرمود: منظور آن كسى است كه بگويد سبحان الله و الحمدلله و لااله الاالله و الله اكبر آيا مى دانى منظور از روزه هميشگى چيست؟ اميرالمؤ منين فرمود: خدا و پيغمبر او داناترند. حضرت فرمود: آن كسى است كه تمام ماه رمضان را روزه بگيرد و حتى يك روز از آن را افطار نكند. يا على! مى دانى منظور از غذا دادن به ديگران چيست؟ حضرت فرمود: خدا و رسول او داناترند، پيامبر فرمود: آن كسى است كه براى خانواده اش رزق حلال به دست آورد، و آبروى آنان را در نزد مدرم حفظ كند. آيا مى دانى منظور از شب زنده دارى چيست؟ و حضرت در پاسخ گفت: خدا و رسول او داناترند. پيامبر فرمود: منظور كسى است كه شب ها نخوابد تا اين كه نماز عشا را بخواند.
بعد، گويا خود على بن ابراهيم اضافه مى كند كه مقصود حضرت از مردمى كه خواب باشند و الناس نيام يهود و نصارا هستند، چون آنان از سر شب مى خوابند. چون سابقا تلويزيون و نبود و مردم از همان اول شب مى خوابيدند ولى مسلمانان صبر ميكردند تاوقت فضيلت نماز عشاء شود (كه برطرف شدن سرخى طرف مغرب است) نه مثل زمان كه تا تلويزيون برنامه دارد بچه ها و به تبع آنها بزرگان بيدارند و خداى ناخواسته نماز صبح قضا مى شود.
----------------------------------------------
1-بحارالانوار، ج 93، ص 168
------------------------------------------
سيد محمد على جزايرى (آل غفور)