غیرت و حمیت و فتوت، بخشی از صفاتی هستند که جزو فضایل دینی محسوب می شوند که بندگان خاصّ خدا و رسولان اوومردان بزرگ آسمانی به جامعه بشری تعلیم نموده اند، اگر
خلاصه کنیم و بگوییم معنی این کلمات، حمایت و طرفداری از نقطه نظر دینی است، شاید بهتر معنی کرده باشیم، غیرت بر دو قسم است:
1. غیرت دین؛ 2. غیرت دنیا. غیرت دنیا یا شخصی است یا نوعی. به عبارت دیگر اجتماعی و عمومی است. اول، غیرت شخصی است که به حکم عقل و دین، انسان اموال خود را بدست غیر ندهد و حریم خانوادگی خود را که نسبت اختصاص دارد، از چشم نامحرم بپوشاند تا هرکس چشم خیانت نیندازد و طمع نورزد و در حفاظت حدود شرع و عفّت و عصمت خاندان مبالغه نماید، تا حقوق افراد و اجتماع از اموال و نفوس انتسابی و اختصاصی محفوظ بماند و فساد از بین جهال برداشته شود. دوم، غیرت نوعی است و آن حسّ تفوق و حاکمیت است که بشر دانا می خواهد خود را بر همه معاصرین افضل و اشرف و متمکن و مقتدر سازد و بر حسب جاه و مقام، فرمانفرما گردد، این حسّ غیرت و حمیت منوط به همّت بلند و شانس و اقبال یا تقدیر نیز می باشد و با این فضایل ممکن است، گره هایی از کار توده را باز کند و مشکلاتی را حل نماید و به عبارت ساده خدمتی به همنوع کند، این منصب و ارزش وابسته به همّت و غیرت است، این یک امر طبیعی است و قابل چون و چرا نیست که بشر جاهل و نادان، عقلش در چشمش حکمفرما است و هرچه چشم بیند، دل می خواهد و هرچه دل خواست، در پی آن می شتابد و در راه وصول هرچه را که فاقدِ آن است، کوشش کافی مبذول می دارد و از هیچ امر خلاف، انصاف و وجدانی حتّی خلاف
دین و آیین و مروّتی هم در راه وصول به مقصود دریغ ندارد و این معنی حقیقی فساد است، این جهالت و بی تربیتی موجب شد که عرب بی فرهنگ بادیه نشین وارد مدینه شد و دید یکی از زوجات بنی هاشم دارای صورت ملیح و وجیهی است، دل پسند آمد نزد او و گفت: آمده ام معامله کنم و آن معاوضه زنان ماست که من زن خود را به اضافه ده شتر می دهم، تو زن خود را به من بده، این حرف کودکانه و جاهلانه که مبدأ فسق و فساد اجتماع می شد و به کلّی رشته حساب مال و ثروت و ریشه قومیت و نسب و حسب را متزلزل می ساخت و موجب فساد و ناراحتی جامعه بشری می گردید، موجب تألّم خاطر رسول خدا صلی الله علیه و آله شد، جبرئیل نازل شد و آیه حجاب آورد که: یا رسول اللّه ! دستور ده زنان اسلام خوددار و حجاب بر صورت گیرند تا هردم مورد توجه هواخواهان و مفسده جویان و تابعین دل و شیطان نفس نشوند، در میان تمام اجتماعات بشری حتّی در ملل متمدن دیدیم و خواندیم که جامعه بی تربیت و با تربیت متمدن و وحشی، همه مقهور دل و نفس امّاره هستند و در نتیجه در چنگال قهر و غضب عفریت نفس، خود و دیگران را مفتضح و رسوا نموده اند و داستانهای عشق شهوی را شهره آفاق ساختند، از این رو باید خوب رویان را از دیده ناپاک جهّال شهوتران پنهان ساخت و این معنای غیرت و حمیت است، امّا غیرت عمومی آن است که عصمت و ناموس سایر افراد را که ناموس اجتماع است، مانند ناموس خود حفاظت نماید و این وظیفه اجتماعی بشری است که حریم دیگران را مانند حریم خود، در پس پرده عفّت و عصمت حفظ نماید و یا آنکه سرایر
زندگانی آدمیان را افشاء نکند، چنان که میل ندارد اسرار زندگانی خودش فاش شود و بداند همان طور که آدمی دارای اعضا و جوارح است و هر کدام موظّف و مسئول هستند،هیئت اجتماع مرکب از افرادی شده که هر کدام به منزله یک عضو، مسئول وظیفه خاصی هستند، حضرت امیر علیه السلام فرمود:هرطور دوست داری مردم با تو باشند،همان طور با مردم باش.
غیرت عمومی، پوشاندن اسرار و معایب مردمان و حفاظت ناموس افراد آدمیان است؛ و از گناهان کبیره است که بر افشای گناهان مردم بکوشید و هرکس عیب مسلمانی را بپوشد، خدای تعالی عیوب او را می پوشاند،و حمیت همان حمایت است که معنی و کمال غیرت باشد، اگر کسی پناه به آدمی آرد، اقتضای غیرت و حمیت آن است که برای حفظ آن تا آنجا که در توان قدرت اوست، حمایت نماید و این فضیلت در میان اعراب، به طور کامل دارد.
امّا غیرت دین، تعصّب و غیرت و دفاع از دین است و آن تمشیت در امور قوانین آسمانی است که امر به معروف و نهی از منکر نماید، و نسبت به اموری که رخ می دهد سهل انگاری نکند،و با غیرت و حمیت در حفظ حدود و احکام اسلامی به هر اندازه که می تواند دریغ ندارد، این است معنی غیرت دین، ادای این وظیفه امر به معروف و نهی از منکر است که با شرایط آن واجب و ترک آن معصیت است.

نوشتن دیدگاه