فرهنگ نامهای غدیر[18]
نامها به آسانی در ذهنها جای میگیرد و به راحتى، معانی بلند را منتقل میکند. به همین دلیل و دلایل دیگر، نامگذاری روزها یا هفتهها، یکى از شیوههای تبلیغاتی مثبت و منفی شده است و مطرح شدن و رواج پیدا کردن ارزشها یا ضد ارزشها را در پی دارد.
روز مادر، روز کارگر، روز پاسدار، روز جانباز و روز بهرهوری و هفته دولت، نمونههای شایستهای از نامگذاری روزها و هفتهها در جامعه ما هستند. روز جهانی مستضعفین، روز جهانی قدس، روز آب، روز غذا و مانند آن نیز روزهایی است که در سطح جهانی مطرح هستند و برخی از آنها به برکت انقلاب اسلامی مطرح شدهاند. اسلام 1400 سال پیش، از این شیوه برای القای اندیشههای نورانی خود و تثبیت آرمانهای مقدس الهی بهره گرفته است.
اسلام افزون بر اینکه برای برخی از روزها، اسمهای خاصی مانند عید قربان، عید فطر، روز عرفه و مانند آن برگزیده، بر همه این روزها نام «ایام الله» نهاده است تا عظمت و قداست این روزها هرچه بیشتر در ذهن و دل مؤمنان، نقش بندد و موجب تذکر و تنبیه آنان شود.
![](/fa/images/stories/monasebat/qadir/qadir2.jpg)
یکی از روزهایی که در اسلام برای تعظیم آن، از شیوه نامگذاری بهره گرفته شده، غدیر است. ویژگی غدیر این است که نامهای گوناگونی برای آن قرار داده شده و این خود، عظمت این روز را نسبت به روزهای دیگر نشان میدهد. نامهای روز غدیر، از اسرار و ابعاد این روز پرده برمیدارند. هر نامی از این نامها، دری تازه از قلعه بلند غدیر بر ما میگشاید؛ چه آنکه اسلام در برگزیدن نامی برای زمان یا مکان و یا هر چیز دیگر، ویژگیهای مسمّی را در نظر داشته و به جنبههای آن توجه کرده است. ازاینرو، شناختن و شناساندن نامهای روز غدیر، یک ضرورت است. با این کار، تصویری روشن از این روز در ذهن و دل نقش میبندد و بیش از پیش، این روز بزرگ را میشناساند. شایسته است نامهای غدیر را با بهترین شکل و زیباترین خط بنویسیم و محافل جشن و سرور عید غدیر را با آن، معنا و روحی تازه ببخشیم.
آنچه در زیر میآید، پنجاه نام یا صفت برای روز غدیر است که از روایتها گرفته شده است:
1. بزرگترین عید خدا؛ (عیدالله الاکبر)؛[19]
2. روز گشایش؛ (یوم وقوع الفرج)؛[20]
3. روز خشنودی پروردگار؛ (یوم مرضاة الرحمن)؛[21]
4. روز زبونی شیطان؛ (یوم مرغمة الشیطان)؛[22]
5. روز مشعل فروزان دین؛ (یوم منار الدین)؛[23]
6. روز بهپا خاستن؛ (یوم القیام)؛[24]
7. روز شادمانى؛ (یوم السرور)؛[25]
8. روز لبخند؛ (یوم التبسم)؛[26]
9. روز راهنمایى؛ (یوم الارشاد)؛[27]
10. روز بلندی گرفتن منزلت شایستگان؛ (یوم رفع الدرج)؛[28]
11. روز روشن شدن دلایل خدا؛ (یوم وضوح الحجج)؛[29]
12. روز آزمایش بندگان؛ (یوم محنة العباد)؛[30]
13. روز راندن شیطان؛ (یوم دحر الشیطان)؛[31]
14. روز آشکار کردن حقیقت؛ (یوم الایضاح)؛[32]
15. روز بیان کردن حقایق ایمان؛ (یوم البیان عن حقایق الایمان)؛[33]
16. روز ولایت؛ (یوم الولایة)؛[34]
17. روز کرامت؛ (یوم الکرامة)؛[35]
18. روز کمال دین؛ (یوم کمال الدین)؛[36]
19. روز جداسازی حق از باطل؛ (یوم الفصل)؛[37]
20. روز برهان؛ (یوم البرهان)؛[38]
21. روز منصوب شدن امیر مؤمنان؛ (یوم نصب امیر المؤمنین (ع))؛[39]
22. روز گواهی و گواهان؛ (یوم الشاهد و المشهود)؛[40]
23. روز پیمان؛ (یوم العهد المعهود)؛[41]
24. روز میثاق؛ (یوم المیثاق المأخوذ)؛[42]
25. روز آراستن؛ (یوم الزینة)؛[43]
26. روز قبولی اعمال شیعیان؛ (یوم قبول اعمال الشیعة)؛[44]
27. روز رهنمونی به رهنمایان؛ (یوم الدلیل علی الرواد)؛[45]
28. روز امن و امان؛ (یوم الامن المأمون)؛[46]
29. روز آشکار کردن امور پنهان؛ (یوم ابلاء السرائر)؛[47]
30. عید اهل بیت:؛ (عید اهل البیت:)؛[48]
31. عید شیعیان؛ (عید الشیعة)؛[49]
32. روز عبادت؛ (یوم العبادة)؛[50]
33. روز اتمام نعمت؛ (یوم تمام النعمة)؛[51]
34. روز اظهار گوهر مصون از مکنون؛ (یوم اظهار المصون من المکنون)؛[52]
35. روز برملا کردن مقاصد پوشیده؛ (یوم ابلاء خفایا الصدور)؛[53]
36. روز تصریح به برگزیدگان؛ (یوم النصوص علی اهل الخصوص)؛[54]
37. روز محمد و آل محمد(ص)؛ (یوم محمد و آل محمد(ص))؛[55]
38. روز نماز؛ (یوم الصلاة)؛[56]
39. روز شکرگزارى؛ (یوم الشکر)؛[57]
40. روز درج (درختان پر شاخ و برگ)؛(یوم الدرج)؛[58]
41. روز غدیر؛ (یوم الغدیر)؛[59]
42. روز روزهدارى؛ (یوم الصیام)؛[60]
43. روز اطعام؛ (یوم اطعام الطعام)؛[61]
44. روز جشن؛ (یوم العید)؛[62]
45. روز عالم بالا؛ (یوم الملأ الاعلی)؛[63]
46. روز کامل کردن دین؛ (یوم اکمال الدین)؛[64]
47. روز شادابى؛ (یوم الفرح)؛[65]
48. روز به صراحت سخن گفتن از مقام ناب؛ (یوم الافصاح عن المقام الصراح)؛[66]
49. روز افشای پیوند میان کفر و نفاق؛ (یوم تبیان العقود عن النفاق و الجحود)؛[67]
50. روز گردهمایی و تعهد حاضران؛ (یوم الجمع المسؤول).[68]
محمدعلی کعبى
اشارات :: آذر 1388 - شماره 127
گالري تصاوير آثاري از محل غدير خم / عيد ولايت رسول خدا حضرت محمد(صلي الله عليه وآله) امير مومنان حضرت علي (عليه السلام) |
![]() |
___________________________________
[18]. مجله کوثر، ش 25؛ ص ناطقى، فرهنگنامهای غدیر، سایت Emamali.net.
[19]. امام رضا(ع) میفرماید: «وهو عید الله الاکبر؛ عید غدیر، برترین عید خداوند است»، الغدیر، ج 1، ص 286.
[20]. امام على(ع): «هذا یوم فیه وقع الفرج؛ این، روزی است که گشایش در آن میرسد»، مصباح المتهجد، ص 700.
[21]. امام صادق(ع): «و فیه مرضاة الرحمن؛ در این روز، رضایت خداوند نهفته است»، بحارالانوار، ج 98، ص 323.
[22]. امام رضا(ع): «انه یوم مرغمة الشیطان؛ روز غدیر، روز اندوه شیطان است»، بحارالانوار، ج 98، ص 323.
[23]. امام صادق(ع): «یوم منار الدین أشرف منهما؛ روز مشعل فروزان دین، از دو عید فطر و قربان گرامیتر است».
[24]. امام صادق(ع): «ذلک یوم القیام؛ روز غدیر، روز به پا خاستن است»، بحارالانوار، ج 98، ص 323.
[25]. امام صادق(ع): «انه یوم السرور؛ روز غدیر، روز شادمانى است»، الغدیر، ج 1، ص 286.
[26]. امام رضا(ع): «و هو یوم التبسم؛ روز غدیر، روز لبخند است»، المراقبات، ص 257.
[27]. امام على(ع): «هذا یوم الارشاد؛ این، روز راهنمایى کردن است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[28]. امام على(ع): «هذا یوم فیه... رفعت الدرج؛ این روزی است که منزلت شایستگان در آن، بلندی گرفت»، مصباح المتهجد، ص 700.
[29]. امام على(ع): «هذا یوم... فیه... و ضحت الحجج؛ این روزی است که دلایل خداوند در آن روشن شد».
[30]. امام على(ع): «هذا یوم محنة العباد؛ این روز آزمایش بندگان است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[31]. امام على(ع): «و هو... یوم دحر الشیطان؛ روز غدیر، روز راندن شیطان است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[32]. امام على(ع): «و هو یوم الایضاح؛ روز غدیر، روز آشکار کردن حقیقت است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[33]. امام على(ع): «وهو... یوم البیان عن حقایق الایمان؛ روز غدیر، روز بیان کردن حقایق ایمان است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[34]. امام رضا(ع) در حدیثی مفصل، روز غدیر را روز عرضه ولایت به انسانها و مخلوقات معرفی میکند. نک: المراقبات، ص 257.
[35]. امام صادق(ع): «در هنگام دیدار با برادر ایمانی خود بگو: اَلْحَمْدُلِلّه الَّذِی اَکْرَمْنَا بِهذَا اَلْیَوْم؛ سپاس خداوند را که ما را در این روز کرامت داد»، المراقبات، ص 257.
[36]. امام على(ع): «و هو... یوم کمال الدین؛ غدیر، روز کمال دین است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[37]. امام على(ع): «هذا یوم الفصل الذی کنتم توعدون؛ این روز جداسازی است که به آن وعده داده شدهاید»، مصباح المتهجد، ص 700.
[38]. امام على(ع): «وهو... یوم البرهان؛ روز غدیر، روز برهان است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[39]. امام صادق(ع): «الیوم الذی نصب منه رسول الله امیر المؤمنین (ع)...؛ روزی که پیامبر درآن امیرمؤمنان را منصوب کرد»، الغدیر، ج 1، ص 285.
[40]. امام على(ع): «وهو... یوم الشاهد و المشهود؛ غدیر، روز گواهی و گواهان است»، مصباح المتهجد، ص 700؛ امام صادق(ع): «نام غدیر در زمین، روز به گواهی گرفتهشدگان (جمع مشهود) است»،بحارالانوار، ج 98، ص 231.
[41]. امام على(ع): «وهو... یوم العهد المعهود؛ غدیر، روز وعده و پیمان است»، مصباح المتهجد، ص 700؛ امام صادق(ع): «نام غدیر در آسمانها روز پیمان بستن است»، بحارالانوار، ج 98، ص 321.
[42]. امام صادق(ع): «نام غدیر در زمین، روز میثاق گرفته شده است»، بحارالانوار، ج 98، ص 321.
[43]. امام رضا(ع): «روز غدیر، روز زینت است»، المراقبات، ص 257.
[44]. امام رضا(ع): «یوم تقبل اعمال الشیعه؛ غدیر، روزی است که اعمال شیعه در آن قبول میشود»، المراقبات، ص 257.
[45]. امام على(ع): «هذا... یوم الدلیل على الرواد؛ این، روز رهنمونی به رهنمایان است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[46]. امام على(ع): «هذا یوم الامن المأمون؛ این، روز امن و امان است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[47]. امام على(ع): «هذا یوم ابلاء السرائر؛ این، روز آشکار کردن امور پنهان است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[48]. امام صادق(ع): «جعله عیدا لنا؛ خداوند این روز را برای ما اهل بیت: عیدقرار داد»، بحارالانوار، ج 98، ص 300.
[49]. امام صادق(ع): «جعله عیدا... لموالینا و شیعتنا؛ خداوند این روز را برای دوستداران و شیعیان، عید قرار داد»، بحارالانوار، ج 98، ص 300.
[50]. امام صادق(ع): «روز غدیر، روز عبادت است»، الغدیر، ج 1، ص 285.
[51]. امام صادق(ع): «انه الیوم الذى... تمت فیه النعمة؛ نعمت در روز غدیر، تمام شد»، الغدیر، ج 1، ص 285.
[52]. امام على(ع): «هذا یوم اظهار المصون من المکنون؛ این، روز اظهار گوهر مصون از راز پنهان داشته است»، مصباح المتجهد، ص 700.
[53]. امام على(ع): «هذا یوم ابدی خفایا الصدور و مضمرات الامور؛ این، روزی است که مقاصد و نیتهای نهان را آشکار کرد»، مصباح المتهجد، ص 700.
[54]. امام على(ع): «هذا یوم النصوص على اهل الخصوص؛ این، روز تصریح برگزیدگان است»، همان.
[55]. امام صادق(ع): «هو الیوم الذی جعله لمحمد(ص) و آله:؛ روز غدیر، روزی است که خداوند آن را برای محمد و آل او قرار داد»، المراقبات، ص 257.
[56]. امام صادق(ع): «روز غدیر، روز نماز است»، الغدیر، ج 1، ص 285.
[57]. امام صادق(ع): «روز غدیر، روز شکرگزارى است»، الغدیر، ج 1، ص 285.
[58]. امام على(ع): «وانزل على نبیه فی یوم الدرج ما بین له عن ارادته فی خلصائه؛ و خداوند، در روز دوم، اراده خویش را در حق بندگان خاص و گزیدگان خود اظهار داشت»، مصباح المتهجد، ص 700 (مقصود از درج، درختان پرشاخ و برگی است که در سرزمین غدیر وجود داشت و حضرت در سایه آنها قرار گرفت و ولایت امیر مومنان(ع) را ابلاغ فرمود).
[59]. این نام، معروفترین نام غدیر است که از مکان واقعه گرفته شده است.
[60]. امام صادق(ع): «ذلک یوم صیام؛ روز غدیر، روز روزهدارى است»، بحارالانوار، ج 98، ص 323.
[61]. امام صادق(ع): «روز غدیر، روز اطعام است»، بحارالانوار، ج 98، ص 323.
[62]. امام صادق(ع): «انه یوم عید؛ روز غدیر، روز عید و جشن است»، بحارالانوار، ج 98، ص 298.
[63]. امام على(ع): «هذا یوم الملأ الاعلی...؛ این روز عالم بالا است...»، مصباح المتهجد، ص 700.
[64]. امام رضا(ع): «هو الیوم الذی اکمل الله فیه الدین...؛ این، روزی است که خداوند دین را در آن کامل کرد...»، المراقبات، ص 257.
[65]. امام صادق(ع): «انه یوم فرح؛ غدیر، روز شادابى است»، الغدیر، ج 1، ص 286.
[66]. امام على(ع): «وهو... یوم الایضاح عن المقام الصراح؛ روز غدیر، روز به صراحت سخن گفتن از مقام ناب است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[67]. امام على(ع): «وهو یوم تبیان العقود عن النفاق و الجحود؛ غدیر، روز باز کردن گره پیوند میان کفر و نفاق است»، مصباح المتهجد، ص 700.
[68]. امام صادق(ع): «نام غدیر در زمین، روز بازخواست شدگان است»،بحارالانوار، ج 98، ص 320