أبو الجارود گويد : از امام باقر (صلوات الله عليه) پرسيدم امام با چه نشانه اى شناخته می گردد؟ فرمود با چند خصلت، نخستين آنها تصريح از جانب خداوند تبارك و تعالى بر او و نصب شدن اوست؛ نشانه اى است بر مردم كه حجّت خدا بر ايشان باشد، چون رسول خدا (صلى الله عليه و آله) كه على (صلوات الله عليه) را به امامت منصوب نمود، با بردن نام او و تعيين او، او را به مردم شناساند، و همچنين ائمه (صلوات الله عليهم) كه اولی دومی، را منصوب می نمايد؛ و (نشانه ديگر) اینکه هر چيز از او پرسيده شود پاسخ می دهد و آنکه اگر در محضرش سكوت كنند او آغاز سخن می نماید و مردم را از آنچه فردا پيش آيد آگاه می سازد و قدرت دارد به هر لهجه و لغت و زبانى با مردم گفتگو کند.
عَنْ أَبِي الْجَارُودِ قَالَ : سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ الْبَاقِرَ (علیه السلام) بِمَ يُعْرَفُ الْإِمَامُ؟
قَالَ بِخِصَالٍ
أَوَّلُهَا نَصٌّ مِنَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَيْهِ وَ نَصْبُهُ عَلَماً لِلنَّاسِ حَتَّى يَكُونَ عَلَيْهِمْ حُجَّةً لِأَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلّی الله علیه و آله) نَصَبَ عَلِيّاً (علیه السلام) وَ عَرَّفَهُ النَّاسَ بِاسْمِهِ وَ عَيْنِهِ وَ كَذَلِكَ الْأَئِمَّةُ يَنْصِبُ الْأَوَّلُ الثَّانِيَ
وَ أَنْ يُسْأَلَ فَيُجِيبَ
وَ أَنْ يُسْكَتَ عَنْهُ فَيَبْتَدِئَ وَ يُخْبِرَ النَّاسَ بِمَا يَكُونُ فِي غَدٍ
وَ يُكَلِّمَ النَّاسَ بِكُلِ لِسَانٍ وَ لُغَةٍ.
معاني الأخبار، النص/ص101
بحار الأنوار/ج25/ص141
أبو بصير مى‌گويد:به أبو الحسن عليه السّلام گفتم:قربانت گردم،امام با چه مدركى شناخته مى‌شود؟
در جواب فرمود:به چند خصلت:
1- با چيزى كه از پدر دربارۀ او سابقه دارد(مانند تصريح به امامت و سپردن سلاح و ساير نشانه‌ها به او)تا براى مردم حجت باشد.
2- هرچه از او بپرسند جواب گويد و اگر در برابر او خاموش نشينند او خود آغاز سخن كند.
3- مى‌تواند از فردا خبر دهد.
4- با مردم جهان به هر زبانى مى‌تواند سخن گويد و اهل هر زبانى مى‌توانند با او بدون مترجم گفتگو كنند.
سپس فرمود:اى ابا محمد!من پيش از اينكه تو از جاى خود برخيزى،يك نشانه اى به تو مى‌نمايانم.ديرى نگذشت كه مردى از اهل خراسان وارد مجلس ما شد و آن خراسانى به زبان عربى با آن حضرت سخن گفت ولى أبو الحسين به فارسى جوابش را داد،آن خراسانى گفت:قربانت،بخدا مانع من از اينكه به زبان فارسى با شما سخن گويم اين بود كه فكر كردم شما زبان فارسى را خوب نمى‌دانيد.فرمود:سبحان اللّه!اگر من نتوانم جواب تو را بگويم،چه فضيلتى بر تو دارم؟سپس به من فرمود:اى ابا محمد!به راستى سخن هيچكس بر امام پنهان نيست و نه گفتار پرنده و جانداران و نه هيچ زنده‌اى كه روح دارد،هركس اين صفات را ندارد امام نيست.
أَحْمَدُ بْنُ مِهْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ:
قُلْتُ لِأَبِي اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ جُعِلْتُ فِدَاكَ بِمَ يُعْرَفُ اَلْإِمَامُ
قَالَ فَقَالَ بِخِصَالٍ أَمَّا
أَوَّلُهَا فَإِنَّهُ بِشَيْءٍ قَدْ تَقَدَّمَ مِنْ أَبِيهِ فِيهِ بِإِشَارَةٍ إِلَيْهِ لِتَكُونَ عَلَيْهِمْ حُجَّةً
وَ يُسْأَلُ فَيُجِيبُ
وَ إِنْ سُكِتَ عَنْهُ اِبْتَدَأَ وَ يُخْبِرُ بِمَا فِي غَدٍ
وَ يُكَلِّمُ اَلنَّاسَ بِكُلِّ لِسَانٍ
ثُمَّ قَالَ لِي يَا أَبَا مُحَمَّدٍ أُعْطِيكَ عَلاَمَةً قَبْلَ أَنْ تَقُومَ
فَلَمْ أَلْبَثْ أَنْ دَخَلَ عَلَيْنَا رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ خُرَاسَانَ فَكَلَّمَهُ اَلْخُرَاسَانِيُّ بِالْعَرَبِيَّةِ فَأَجَابَهُ أَبُو اَلْحَسَنِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ بِالْفَارِسِيَّةِ
فَقَالَ لَهُ اَلْخُرَاسَانِيُّ وَ اَللَّهِ جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا مَنَعَنِي أَنْ أُكَلِّمَكَ بِالْخُرَاسَانِيَّةِ غَيْرُ أَنِّي ظَنَنْتُ أَنَّكَ لاَ تُحْسِنُهَا
فَقَالَ سُبْحَانَ اَللَّهِ إِذَا كُنْتُ لاَ أُحْسِنُ أُجِيبُكَ فَمَا فَضْلِي عَلَيْكَ
ثُمَّ قَالَ لِي يَا أَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّ اَلْإِمَامَ لاَ يَخْفَى عَلَيْهِ كَلاَمُ أَحَدٍ مِنَ اَلنَّاسِ وَ لاَ طَيْرٍ وَ لاَ بَهِيمَةٍ وَ لاَ شَيْءٍ فِيهِ اَلرُّوحُ فَمَنْ لَمْ يَكُنْ هَذِهِ اَلْخِصَالُ فِيهِ فَلَيْسَ هُوَ بِإِمَامٍ .
الکافي ج۱ ص۲۸۵
