خليفه دوم ، در ايّام زمامدارى خويش ، شبى در مدينه گردش مى كرد؛ اتفاقاً عبورش از كنار خانه اى افتاد، از آن خانه صداى ساز و آواز شنيد؛ با خود انديشيد كه صاحب خانه به كار زشتى مشغول است ؛ پس لازم است بروم و او را از اين عمل منكر باز دارم . به در خانه رفته ، آنجا را بسته يافت . ناچار از راه پشت بام وارد منزل گرديد، از قضا آنان را مشغول ميگسارى و باده نوشى ديد؛ با صداى بلند فرياد زد:
((اى دشمنان خدا! گمان برده ايد پروردگار متعال ، شما را رسوا نمى كند و شما با خيال راحت چنين عمل زشتى را مرتكب شده ايد؟)) يكى از آنان فوراً جواب داد: ((اى خليفه ! اگر ما يك گناه مرتكب شده ايم ، تو سه گناه انجام داده اى !))
خليفه پرسيد: ((آنها كدام است ؟)) پاسخ داد: ((اول آنكه خداوند فرمود: (وَ آتُو الْبُيُوتَ مِنْ اَبْوابِها)(1):(يعنى به خانه ها از درهايشان وارد شويد.) و تو برخلاف آيه شريفه ، از پشت بام آمدى .(2)
دومّاً، خداوند فرموده : (فَاِذا دَخَلْتُمْ بُيُوتاً فَسَلِّمُوا).(3):(يعنى هرگاه كه بخانه اى وارد مى شويد، سلام كنيد.) و تو سلام نكرده فرياد برآوردى ! سوم اينكه ، خداوند فرموده : (وَ لا تَجَسَّسُوا)(4)و مردم را از تجسُّس اعمال ديگران باز داشته و تو تجسّس نمودى .)) خليفه گفت : ((حق با توست ، راست مى گوئى ، اكنون توبه مى كنم و شما نيز توبه كنيد!)) و در آن هنگام آنان باتفاق خليفه توبه كردند.(5)
عاقل نخورد مى و نباشد سرمست
فرزانه كسى كه جام دل را نشكست
ديوانه كسى كه ، از پى باده بداد
دين و دل و دانش و خرد را از دست
عبدالكريم پاك نيا
-----------------------------
1-بقره / 189.
2-(لَيْسَ الْبُرِّبانْ تَاءْتُوا الْبُيُوتَ مِنْ ظُهُورِها وَلْكِنَّ الْبِرَّ مَنْ اتَّقى وَاءْتُو الْبُيُوتَ مِنْ اَبْوابِها). بقره / 189.:(كار نيك آن نيست كه از پشت خانه ها وارد شويد بلكه نيكى اين است كه پرهيزگار باشيد و از در خانه ها وارد شويد.)
3-نور / 61.
4-حجرات / 22.
5-زينة المجالس ، ص 192.
