22 «وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِى الاَْرْضِ وَ لا فِى السَّماءِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللهِ مِنْ وَلِىٍّ وَ لا نَصِيرٍ»
ترجمه :
22. و نيستيد شما كه بتوانيد جلوگيرى كنيد از عذاب الهى و خدا را عاجز كنيد كه نتواند شما را عذاب كند، نه در زمين و نه در آسمان و نيست از براى شما از غير خدا ولى اى و نه نصيرى[1] .
تفسير :
(وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِى الاَْرْضِ وَ لا فِى السَّماءِ)
اشكال:
اين ها كه در آسمان نيستند اهل زمين هستند [،پس چرا گفته است در آسمان نمىتوانيد خدا را عاجز كنيد؟]
جواب :
بعضى گفتند مراد [و منظور آيه اين است] كه اگر بر فرض محال به آسمان بالا رويد، نمىتوانيد [از عذاب] جلوگيرى كنيد. بعضى گفتند مراد اهل سماء هستند كه آنها هم قدرت ندارند [جلوى عذاب را بگيرند]، لكن آنچه به نظر مىرسد اينكه عذابهاى الهى كه بر كفار و مشركين متوجه مىشود دو نحوه است: يك نحوه زمينى است مثل خَسْف[2] و قتل و امراض مهلكه و سلب نِعَم و قحطى و امثال اينها، گرفتار ظالم [شدن]، كوتاهى عمر، پريشانى حال و نحو[3] اينها و يك قسم آسمانى است، مثل صيحه و امطارِ حجاره[4] و نحو اينها. شما در هر دو قسمت نمىتوانيد[از نازل شدن عذاب] جلوگيرى كنيد.
[فرق ولىّ و نصير]
(وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللهِ مِنْ وَلِىٍّ وَ لا نَصِيرٍ) فرق بين «ولىّ» و «نصير» اين است كه ولىّ بنفسه[5] متكفّل امور مُوَلّى عليه[6] مىشود، مثل ولىّ صغير و مجنون كه صغير و مجنون هيچگونه تصرفى ندارند [و] ولىّ تكفّل حال آنها را مىكند. و اما نصير، خودِ انسان تكفّل مىكند ولى به تنهايى نمىتواند، ديگرى به او كمك مىدهد و او را يارى مىكند. [قرآن] مىفرمايد غير از خدا ولىاى نداريد كه شما را حفظ كند از عذاب و نجات دهد و ناصرى نداريد كه به شما كمك دهد و خود را از عذاب نجات دهيد و اما خداوند، هم ولىّ مؤمنين است [و] تكفّل حالات و احتياجات آنها را مىكند، و هم ناصر آنهاست در امورى كه آنها به جا مىآورند و توفيق مىدهد.
_______________________________________________________
[1] . ترجمه ديگر: و شما نه در زمين ونه در آسمان درمانده كننده او نيستيد، وجز خدا براى شما يار وياورى نيست.
[2] . خسف: فرو رفتن به زمين.
[3] . نحو: مانند، مثل.
[4] . صيحه: بانگ؛ فرياد. امطار حجاره: باريدن سنگ.
[5] . بنفسه: شخصاً.
[6] . مُوَلّى عليه: كسى كه سرپرستى او را به عهده گرفتهاند.
آیه 22 «وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِى الاَْرْضِ .....»
- بازدید: 1009