5 «مَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ اللهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللهِ لاَتٍ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ»
 
ترجمه :
5. كسى كه هست اميدوار به لقاى پروردگار، پس محققاً اجل و مدتى كه خداوند معيّن فرموده هرآينه مى آيد و خداوند سميع است [يعنى] عالم [است] به آنچه مى‌گوييد [و] عليم است به آنچه مى‌كنيد[1] .
 
تفسير :
[اقسام وعده‌هاى خداوند به مؤمنين]
(مَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ اللهِ) «لقاء»[2] ؛ رحمت الهى و وعده‌هايى [است] كه  به مؤمنين داده و اين دو قسم است: يك قسم وعده‌هاى خدا در همين دنيا كه قبلاً تذكر داده: (وَعَدَ اللهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِى الاَْرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِى ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَنِى لا يُشْرِكُونَ بِى شَيْئاً)[3]  كه راجع به دوره    رجعت[4]  است.
   (فَإِنَّ أَجَلَ اللهِ لاَتٍ) البته خواهد آمد و تخلف پذير نيست ووعده الهى خلف نمى[شود]. قسم دوم، وعده‌هايى كه به مؤمنين داده در عالم آخرت از بهشت و مثوبات[5]  و نعم بهشتى كه در بسيارى از سُوَر قرآنى داده شده، آن هم البته خواهد آمد: (إِنَّ السّاعَةَ آتِيَةٌ أَكادُ أُخْفِيها)[6] .
 
[معناى سميع وعليم بودن خدا]
(وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ) واو سميع است و عليم. از براى سميع دو معنى است: يكى، عالم به مسموعات[7]  و يكى، اجابت دعوات[8]  مثل :
«سمع الله لمن حمده»[9] ، يعنى حرفْ شنواست؛ اجابت مى‌كند دعوات هر كه حمد او را به جا آورد، چنانچه در خبر است راوى از حضرت مى‌پرسد :
دعايى تعليم من فرما كه جامع باشد. حضرت فرمود: «قل الحمد لله»[10] ، زيرا هر كه نماز مى‌خواند در حق تو دعا مى‌كند، مى‌گويد: «سمع الله لمن حمده»[11]  و  عليم است به ما فى الضمائر هر كس: (يَعْلَمُ خائِنَةَ الاَْعْيُنِ وَما تُخْفِى الصُّدُورُ)[12] .

________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: كسى كه به ديدار خدا اميد دارد بداند كه اجل او از سوى خدا آمدنى است،و اوست شنواى دانا.
[2] .  لقاء : در لغت به معناى مقابله ، روبرو شدن ، ديدار كردن وبرخورد كردن دو چيز يا دو نفربا هم مى‌باشد. ألقاء: انداختن به طورى كه ديده شود. در عرف هرگونه انداختن چه حقيقى چه مجازى القاء گفته مى‌شود. لقاء الله وملاقاة الله عزوجل، عبارت است از قيامت ورفتن به سوى او.معانى ساختارهاى «لقى» در قرآن :به صورت فعل آمدن: 1. رؤيت كردن ، ديدن با چشم . 2. ادراك يا حس ،احساس كردن. 3. در باب افعال به معناى حقيقى: انداختن چيزى ، جعل و قرار دادنوچيزى در جايى ، فرود آمدن ، انازل كردن. 4. در باب تفصيل: دادن ، عطا كردن ، پيشآوردن. 5. در باب تفعل: تحويل گرفتن ، دريافتن. 6. در باب مفاعله: ديدار كردن ،ملاقات كردن.به صورت اسم: 1. «لاقى» به معناى برخوردار، يابنده . 2. لقاء رب ، لقاء الله: به معناى ديدار روز قيامت. 3. تلقاء به معناى: جانب ، طرف ، سو. 4. «تلاق»: اجتماع ، ديدار،ملاقات دوجانبه . 5.متلقى «متلقيان »: دو فرشته الهى كه دريافت كننده وثبت كننده اعمال بندگان هستند. ر. ك: دانشنامه قرآن: ج2، ص 1937، مدخل «لقاء».
[3] .  خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده وكارهاى شايسته كرده‌اند، وعده داده است كه حتماًآنان را در اين سرزمين جانشين خود قرار دهد؛ همان‌گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين خود قرار داد، وآن دينى را كه برايشان پسنديده است به سودشان مستقركند، وبيمشان را به ايمنى مبدل گرداند، تا مرا عبادت كنند وچيزى را با من شريك نگردانند. سوره نور آيه 55.
[4] .  رجعت: از جمله مبانى ومعتقدات ضرورى مذهب شيعه اماميه است كه از آن معناى بازگشت به سوى دنيا را افاده مى‌كنند والبته منظور از اين بازگشت، بازگشت ارواح واجساد در آخرت نيست بلكه بازگشت آن‌ها (ارواح واجساد) به دنيا پس از مرگ و پيش از آخرت است. گفتنى است مراجعه به كتاب‌هاى حديث اماميه، آشكار مى‌كند رجعت امرى عمومى نيست؛ بلكه به مؤمنان محض ومشركان محض اختصاص دارد.بنابر احاديث موجود، نخستين رجعت كننده، امام حسين  (علیه السلام) است. شمارى از علماى شيعه با توجه به احاديث ياد شده كوشيده‌اند براى آن‌ها مستندات قرآنى نيز بيابند و بدين‌سان حدود شصت آيه از قرآن از جمله آيه 83 سوره آل عمران وآيات 82 ـ  84سوره نحل را بر رجعت تأويل كرده‌اند. ر. ك: دائرة المعارف تشيّع: ج8، ص180،مدخل «رجعت».
[5] .  مثوبات (جمع مثوبه): پاداش.
[6] .  در حقيقت قيامت فرارسنده است. مى‌خواهم آن را پوشيده دارم. سوره طه: آيه 15.
[7] .  مسموعات (جمع مسموع): شنيده‌ها.
[8] .  دعوات (جمع دعوت): در اينجا به معنى دعا آمده است.
[9] .  خداوند ستايش ستايشگرى را مى‌شنود.
[10] .  بگو ستايش مخصوص خداست.
[11] .  كافى: ج2، ص503، ح1؛ عدة الداعى: ص245؛ وسائل الشيعة: ج6، ص322، ح2 و بحارالأنوار: ج82، ص104، ح8.
[12] .  خدا نگاه‌هاى دزدانه وآنچه را كه در دل‌ها نهان مى‌دارند، مى‌داند. سوره غافر (مؤمن) :آيه 19.

نوشتن دیدگاه