102 «لا يَسْمَعُونَ حَسِيسَها وَ هُمْ فِى مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ»
 
ترجمه  :
102. نمى‌شنوند اين هايى كه «سبقت لهم منّا الحسنى» صداى جهنم را و آن‌ها در آنچه نفوس آن‌ها مايل است و لذّت مى‌برند هميشه مخلّد هستند.
 
تفسير :
(لا يَسْمَعُونَ حَسِيسَها) «حسيس» صوت مخفى و سبك را گويند اشاره به اين است كه اهل بهشت به قدرى از جهنم دور هستند با اينكه جهنم نعره‌ها دارد كه مى‌فرمايد: (إِذا أُلْقُوا فِيها سَمِعُوا لَها شَهِيقاً وَ هِىَ تَفُورُ) (1) . و در مجمع  البحرين مى‌گويد: «الشهقة الصّيحة » (2) . و «تفور» به معنى جوشش است كه صداى جهنم ولو به نحو سبك باشد نمى‌شوند؛ چون صدا هر چه بلند باشد هر چه دورتر انسان باشد سبك به گوش او مى‌رسد تا اندازه‌اى كه ديگر صدا را نمى‌شنود مثل اينكه صداى توپ و طيّاره ولو تا چند فرسخ برود و اگر دورتر باشند نمى‌شنوند.
 
[لذات بهشت دو گونه است]
(وَ هُمْ فِى مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ) «شهوت» به معناى لذت است ، چنانچه قوّه شهويّه جلب لذايذ مى‌كند، و قوّه غضبيّه دفع منافرات مى‌كند و لذّات بهشت دو قسم است: لذايذ جسمانى و لذايذ روحانى و به اندازه‌اى است كه نمى‌توان درك نمود كه مى‌فرمايد: (فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِىَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ) (3) . و از رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است كه فرمود :
«فيها ما لا عينٌ رَأَتْ و لا اُذنٌ سَمِعَتْ و لا خَطَرَ على قلبِ بِشَرٍ» (4)  و ما در كلم   الطيّب آنچه در خور استعداد خود بود از استفاده از آيات شريفه و اخبار آل اطهار از نِعَم بهشتى هر دو قسمت را بيان كرده‌ايم مستدعى است رجوع به آنجا بفرماييد (5) ؛ [زيرا] از وضع تفسير خارج است.
(خالِدُونَ)، نه فقط خلود اهل بهشت در بهشت باشد؛ بلكه جميع نِعَم بهشتى هميشه باقى است كم نمى‌شود بلكه مى‌فرمايد: (لَهُمْ ما يَشاوُنَ فِيها وَ لَدَيْنا مَزِيدٌ) (6)  ـ اللهمّ ارزقنا.

_______________________________________________________________________

  1.  چون در آنجا افكنده مى‌شوند از آن خروشى مى‌شنوند در حالى كه مى‌جوشد. سوره ملك: آيه 7.
  2.  يعنى صيحه بلند. مجمع البحرين: ج5، ص197. ماده «شهق».
  3.  پس هيچ كس نمى‌داند آنچه را كه مخفى شده براى آن‌ها از چيزهايى كه باعث روشنايى چشم ما است. سوره سجده : آيه 17.
  4.  در بهشت است از نعمت‌ها آنچه كه نه چشم ديده و نه گوش شنيده و نه بر قلب بشرى خطور كرده است. امالى صدوق: ص281؛ مكارم الاخلاق: ص432 و بحار الأنوار: ج81،ص125، ح21.
  5.  ر. ك: الكلم الطيب: ص737ـ748.
  6.  هر چه بخواهند در آنجا دارند و پيش ما فزونتر [هم] هست. سوره ق : آيه 35.

نوشتن دیدگاه