101 «إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنى أُولئِکَ عَنْها مُبْعَدُونَ»
    
 
ترجمه  :
101. محققاً كسانى كه سبقت گرفته از براى آن‌ها از طرف ما خوبى‌ها اين‌ها از آتش و جهنم دورى پيدا مى‌كنند.
 
[شأن نزول]
مخصوصاً شاهد بر عرض سابق اينكه در خبر دارد: آمد عبدالله بن زبعرى (1)  خدمت حضرت رسالت عرض كرد: آيا شما نمى‌گويى اينكه عُزير و عيسى و مريم صالح بودند؟ فرمود: چرا. عرض كرد: پس اين‌ها را عبادت مى‌كردند از غير خدا پس اين‌ها در آتش هستند پس خداوند اين آيه را نازل فرمود (2) .
 
تفسير :
[درجات مختلف حُسنى]
(إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنى)، از براى حُسنى درجات بسيارى است : درجه اعلاى آن را انبيا و اوصياى انبيا دارا بودند كه در مقام معرفت درجه اعلاى ايمان را داشتند، و در صفات جامع جميع اخلاق حميده و منزّه و مبرّا از جميع رذايل، و در اعمال داراى مقام عصمت و طهارت بودند آن هم به مراتب مختلفه كه مرتبه اعلاى آن خاص محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) و آل  بود، سپس اولوالعزم از الرّسل، سپس مرسلين، سپس سائر انبيا. و دون درجه آن‌ها اصحاب خاص كه تالى تلو مقام عصمت بودند، و پس از آن‌ها علماى اعلام در هر عصر و زمان، و پس از آن‌ها ساير مومنين از صالحين و متقين، و پس از آن‌ها كسانى كه با ايمان از دنيا رفتند و آلوده به بعض صفات پست و اعمال زشت باشند ولى باعث نشده باشد كه حين رحلت بدون ايمان از دنيا رفته باشند كه اميد مغفرت و عفو و شفاعت در حقّ آن‌ها هست ولو در حين رحلت سخت جان داده باشند يا در قبر و عالم برزخ به بعض عقوبات گرفتار شده باشند. بالاخره ، در قيامت نجات پيدا مى‌كنند.
(أُولئِکَ عَنْها مُبْعَدُونَ)، و اما كسانى كه بدون ايمان از روى تقصير از دنيا روند، مشمول آيات قبل هستند، وَلو اعمال صالحه و اخلاق حسنه داشته باشند، غايةَ الأمر دركاتِ عذابِ آن‌ها در جهنم مختلف باشد.
و اما اگر از روى قصور باشد نه اهل جنّت و نه اهل نار.

__________________________________________________________________________________

  1.  عبدالله بن الزبعرى بن قيس بن عدى بن سعد بن عمرو بن هُصَيْص القرشى السهمى؛ وى ازشعراى زمان جاهليت بوده مادرش عاتكه دختر عبدالله بن عمير بن اهيب بن حذافه ؛ در زمان جاهليت از كسانى بود كه نسبت به رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) بسيار بى احترامى و ناسزا مى‌گفت. نقل شده كه بعد از فتح مكه همراه هيبرة بن ابى وهب به نجران فرار كرد و در آنجاحسان بن ثابت شعرى در فضليت رسول اكرم  (صلی الله علیه و آله و سلم) خواند كه عبدالله به نزد پيامبر برگشت واسلام آورد. اسدالغابه: ج3، ص134 والإصابة: ج4، ص76.
  2.  تفسير قمى: ج2، ص50 ـ 51 و تفسير البرهان: ج5، ص249، ح 1

نوشتن دیدگاه