84 «فَاسْتَجَبْنا لَهُ فَكَشَفْنا ما بِهِ مِنْ ضُرٍّ وَ آتَيْناهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ ذِكْرى لِلْعابِدِينَ»
 
ترجمه  :
84. پس ما اجابت كرديم از براى او و بر طرف نموديم آنچه كه به او بود از ضررها، و داديم به او اهل او را و مثل اهل او با اهل او از روى رحمت از نزد ما، و يادآورى از براى عبادت كنندگان.
 
تفسير :
(فَاسْتَجَبْنا لَهُ) در آيه قبل ولو به صورت دعا نبوده به نحو اخبار بوده مثل كسى كه نزد بزرگى در دل مى‌كند و غرضش اين است كه رفع گرفتارى او را بكند؛ لذا مى‌فرمايد ما اجابت دعاى او را كرديم كه البته هر دعائى اجابت دارد، چنانچه مى‌فرمايد: (وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِى أَسْتَجِبْ لَكُمْ) (1) . و البته وعده الهى تخلف پذير نيست ؛ بلكه از حكم بليّات مومنين اين است كه بروند در خانه خدا و دعا و تضرّع نمايند، و اگر هم صلاح در اجابت او نيست در قيامت به اضعاف مضاعف به او عنايت مى‌فرمايد كه آرزو مى‌كند اى كاش يك دعاى من اجابت نشده بود.
(فَكَشَفْنا ما بِهِ مِنْ ضُرٍّ)، چه ضرر بدنى كه به كلى رفع امراض او شد و چه ضرر مالى كه تمام اموالش به او برگشت با زياده حتى دارد در خبر: جبرئيل آمد و چشمه آبى بود كه از برف سفيدتر و از عسل شيرين‌تر و از كافور خوشبوتر از آن آب نوشيد و در آن چشمه غسل كرد و به كلى امراض او زايل شد، و حُسن و جمالى پيدا كرد كه صورتش مثل ماه ليلة البدر شد، و دو حلّه بهشتى آورد و به او پوشانيد و بر او ملخ طلا باريد، و دو چاه عظيم داشت يكى مملوّ از طلا شد و ديگرى از نقره، و چهل هزار شتر و بيست هزار ناقه، و چهل هزار گاو ماده و چهل هزار گاو نر و چهار هزار ميش و چهار هزار بز، و پنج هزار بنده و پنج هزار كنيز و چهار هزار وكيل داشت بر ضياع او كه اجرت هر كدام در هر ماهى صد مثقال طلا بود تماماً به او عطا فرمود خداوند (2) .
(وَ آتَيْناهُ أَهْلَهُ)، چه آن‌هايى كه قبلاً از دنيا رفته و چه آن‌هايى كه در اين بليّات هلاك شدند تمام زنده شدند.
(وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ) و مطابق عمر گذشته او به او عمر عنايت فرمود و مطابق اولادهاى زنده شده به او اولاد مرحمت فرمود كه گفتند دوازده پسر و دوازده دختر داشت و مالك تمام شام شدند (3) .
 (رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا) كه به بنده صابر عنايت مى‌فرمايد :
صبر تلخ آمد و لكن عاقبت         ميوه شيرين دهد پسر منفعت
(وَ ذِكْرى لِلْعابِدِينَ) كه بدانند اثر بندگى و بردبارى چنين است.

_____________________________________________________________________

  1.  و پروردگار شما فرمود كه مرا بخوانيد، من دعاى شما را اجابت مى‌كنم. سوره مومن :آيه 60.
  2.  تحفة الاخوان (كتابش در دست نيست ). ر. ك: تفسير البرهان: ج6، ص504.
  3.  ر. ك: تفسير البغوى: ج3، ص263؛ تفسير القرطبى: ج11، ص326؛ بحار الأنوار: ج12،ص346، ح6 و ناسخ التواريخ (كتاب هبوط): ج1، ص331. و در اين منابع فرزندان ايوب هفت پسر و سه دختر با هفت پسر و هفته دختر آمده است و در هيچكدام از منابع تاريخى و تفسيرى تعداد فرزندان او دوازده پسر و دوازده دختر نيامده است.

نوشتن دیدگاه