51 «وَ لَقَدْ آتَيْنا إِبْراهِيمَ رُشْدَهُ مِنْ قَبْلُ وَ كُنّا بِهِ عالِمِينَ»
 
ترجمه  :
51. و هرآينه به تحقيق ما عطا فرموديم ابراهيم را رشد او را از پيش و بوديم به او دانايان (1) .
 
 
تفسير :
[در بيان جهات رشد ابراهيم  (علیه السلام)]
(وَ لَقَدْ آتَيْنا)، يعنى اِعطا و بذل نموديم (إِبْراهِيمَ) حضرت ابراهيم را (رُشْدَهُ)، يعنى رشد را به ابراهيم داديم و رشد ابراهيم از جهاتى است:
يك، شجاعت كه يك نفر در مقابل اَلوف قيام كند، آنهم در باب توحيد مقابل اَلوف مشركين و خردلى خوف و وحشت پيدا نكند حتى در مقابل نُمرود با او بحث كند و اثبات توحيد كند و ابطال شرك و دعوى اُلوهيَت او.
دو، در ايمان حتّى به جايى برسد كه به فرمايد: (وَ كَذلِکَ نُرِى إِبْراهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ) (2) .
 سه، در اطاعت حتّى در ذبح اسماعيل.
چهار، در نبوّت و رسالت و امامت كه بعد از رسول محترم افضل از جميع انبيا و رُسُل بود و پيشواى جميع افراد ناس كه به فرمايد: (إِنِّى جاعِلُکَ لِلنّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِى...) (3)  الآية و مقام امامت بالاتر از مقام رسالت و نبوّت است وانبيا بعد از ابراهيم با اينكه مقام رسالت و اولوالعزمى هم داشتند، مثل موسى و عيسى ، لكن امامت بر جميع ناس نداشتند، پس از ابراهيم فقط پيغمبر اكرم و ائمه اطهار : اين مقام را داشتند.
پنج، در خبر دارد از حضرت صادق (علیه السلام) سوال كردند كه چرا حضرت موسى مشاهده سحرِ سَحَره را كرد: (فَأَوْجَسَ فِى نَفْسِهِ خِيفَةً) (4)  و حضرت ابراهيم  (علیه السلام) چون مشاهده آتش نُمروديان كرد خوفى پيدا نكرد؟ حضرت فرمود: ابراهيم چون در صُلب او انوار مقدّسه محمّد و آل [او :] بود و در موسى نبود (5) .
 (مِنْ قَبْلُ)، ممكن است قبل از موسى و هارون باشد يا قبل از محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) باشد يا قبل از مقام بلوغ و رشد بدنى باشد (وَ كُنّا بِهِ عالِمِينَ) كه لياقت اين مقامات را داشت به او عنايت شد، زيرا هر كسى كه به اندازه قابليت به او افاضه مى‌شود.

__________________________________________________________________________________

  1.  ترجمه ديگر : و در حقيقت، پيش از آن، به ابراهيم رشد [فكرى‌اش] را داديم و ما به[شايستگى] او دانا بوديم.   
  2.  و همين نحو نشان داديم ابراهيم را ملكوت آسمان‌ها و زمين را تا اينكه از كسانى باشد كه داراى يقين هستند. سوره انعام : آيه 75.
  3.  همانا تو را پيشواى مردم قرار دادم. ابراهيم گفت: از نسل من هم پيشوا قرا ده. سوره بقره :آيه 124.
  4.  پس موسى در نفس خود حالت خوفى احساس كرد. سوره طه: آيه  67
  5.  ر. ك : امالى صدوق: ص753، ح2؛ تفسير البرهان: ج5، ص233 و بحار الأنوار: ج12،ص36، ح12.

نوشتن دیدگاه