17 «لَوْ أَرَدْنا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْواً لاتَّخَذْناهُ مِنْ لَدُنّا إِنْ كُنّا فاعِلِينَ»
 
ترجمه  :
17. اگر بر فرض مُحال ما اراده داشتيم كه اخذ لهو كنيم، هرآينه اتخاذ مى‌كرديم از نزد خود اگر بوديم از فاعلين لهو.
 
تفسير :
[اقوال مفسران درباره اين آيه ومراد حقيقى آن]
نوع مفسرين تفسير كردند «لهو» را به اختيار زوجه و ولد (1) ، چنانچه نصارا
در حق مريم و عيسى گفتند و يهود در حق عُزَير، و در اين تورات مجعوله آدم را ابن‌الله شمرده. و استدلال كردند به آيه شريفه (أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ) (2)  كه كثرت اولاد و ازواج و اموال است. ولكن اين تفسير بسيار غلط و باطل است ، بلكه مراد از لهو كارهاى باطل است؛ ملاهى اباطيل است كه انسان را از حق غافل مى‌كند، چنانچه امروز مشاهده مى‌شود اين‌هايى كه مشغول به آلات لهو هستند به كلى از حق غافل مى‌شوند، نه به فكر دين و نه به فكر فرداى محشر و نه توجه به خدا و نه به دستورات الهى و... بالاخص ، اين آيه شريفه مربوط به آيه قبل است كه فرمود: (وَ ما خَلَقْنَا السَّماءَ وَ الاَْرْضَ وَ ما بَيْنَهُما لاعِبِينَ) و مُحال است از خداوند فعل لعب و لهو و لغو صادر شود، لذا تعبير به «لو» امتناعيه فرموده : (لَوْ أَرَدْنا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْواً) اين دستگاه به اين منظمى كه تمام به مقتضاى حكمت و مصلحت و بجا و به موقع است ايجاد نمى‌كرديم، بلكه يك دستگاه بازيگرى و ملعبه ايجاد مى‌كرديم، نه ارسال رسول مى‌كرديم نه دستگاه ثواب و عقاب فراهم مى‌كرديم، و اگر بشر را هم خلق مى‌كرديم ، عقل و شعور به او نمى‌داديم مثل ساير حيوانات.
(لاَتَّخَذْناهُ مِنْ لَدُنّا) قدرت داشتيم و احتياج به اين مخلوقات نداشتيم و به اباطيل اشتغال داشتيم. لكن اين با علم و حكمت و صفات ربوبى كه مُستجمع جميع صفات كمال و منزّه از جميع عيوب و نواقص است سازش ندارد.
(إِنْ كُنّا فاعِلِينَ) مثل اكثر شماها كه نوع افعال و اقوال و رفتار آن‌ها لغو و لعب و لهو است ـ تعالى الله عن ذلک علواً كبيراً ـ (3) .

_____________________________________________________

  1.  تفسير التبيان: ج7، ص236 و ر. ك: تفسير مجمع البيان: ج7، ص67.
  2.  بازداشت شما را از ياد خدا طلب كثرت و زيادى مال دنيا. سوره تكاثر: آيه 1.
  3.  منزه است خداوند و بسى والاتر از اينكه لغو و لهو انجام دهد.

نوشتن دیدگاه