21   «وَإِذا أَذَقْنَا النّاسَ رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذا لَهُمْ مَكْرٌ فِى آياتِنا قُلِ اللّه‏ُ أَسْرَعُ مَكْراً إِنَّ رُسُلَنا يَكْتُبُونَ ما تَمْكُرُونَ »
ترجمه :
21. و زمانى كه چشانيديم به افراد انسان رحمتى از بعد از مضرّاتى كه به آن‏ها مساس پيدا كرده كه دفع بليات از آن‏ها شد، در اين موقع از براى آن‏ها مكر هست كه در آيات ما مى‏كنند، بگو به آن‏ها: خداوند مكر او سريع‏تر است. محققاً ملائكه كَتَبَه[1]، كه رسل الهى هستند، مى‏نويسند آنچه را مكر مى‏كنيد.
تفسير :
«وَإِذا أَذَقْنَا النّاسَ» مراد از ناس مشركين و كفار و معاندين و مخالفين و اهل ضلالت است كه اين‏ها زمانى كه مبتلا به بلاهاى سخت شدند و خداوند به لطف و عنايت خود دفع آن بلاها را از آن‏ها نمود و رحمت خود را به آن‏ها چشانيد كه مفاد «رَحْمَةً مِنْ بَعْدِ ضَرّاءَ مَسَّتْهُمْ»است حقيقةً حس كردند.
[اقسام مكر كافران و مشركان]
«إِذا لَهُمْ مَكْرٌ فِى آياتِنا» مكرهاى كفار و مشركين و اهل باطل بسيار است و اقسام زيادى دارد: يك قسم آنكه بيايند اظهار ايمان و موافقت كنند و داخله مسلمين را به هم زنند، يك قسم القاى شبهات در اذهان ضعفاى ايمان كنند، يك قسم مانع شوند از تشرف ديگران به دين حق، يك قسم لباس حق بپوشند و گرگ باشند و گرگ به لباس ميش در ميانه گله و هزارها مكرهاى ديگر، مخصوصاً اولى و دومى و سومى و معاويه و بنى اميه و بنى العباس و من يحذو حذوهم كه در قرآن بفرمايد: «وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَعِنْدَ اللّه‏ِ مَكْرُهُمْ وَإِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ»[2].
و مراد «فِى آياتِنا» در حق انبيا، ائمّه، علما، قرآن، اخبار احكام دين و امثال آن‏ها.
«قُلِ اللّه‏ُ أَسْرَعُ مَكْراً»، اما مكرهاى آن‏ها هر چه باشد و هر مقدار باشد تا مشيت حق تعلق نگيرد به قدر خردلى اثر ندارد. و اما مكر الهى به طورى آن‏ها را مفتضح و رسوا كند و به عقوبات دنيوى و اخروى گرفتار كند كه تصور نمى‏كردند، بلكه به صورت مال و منال و جاه و مقام به آن‏ها دهد كه بسيار خشنود باشند و در عين حال بلاست و مورث زيادتى عقوبت آن‏هاست «وَلا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّما نُمْلِى لَهُمْ خَيْرٌ لأَنْفُسِهِمْ إِنَّما نُمْلِى لَهُمْ لِيَزْدادُوا إِثْماً وَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ»[3].
«إنَّ رُسُلَنا»؛ ملائكه، كه مأمور بر كتب اعمال هستند، مثل رقيب و عتيد «يَكْتُبُونَ ما تَمْكُرُونَ»جزئى و كلّىِ اقوال و افعال آن‏ها را ثبت و ضبط مى‏كنند «ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاّ لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ»[4].
------------------------------------------------------
[1] .  فرشتگان نويسنده اعمال.
[2] .  و محققاً مكر كردند آن ظالمين [در] قبل، مكر خود را و نزد خداوند مكرهاى آن‏ها محفوظ است و در دفتر الهى ثبت شده و انتقام از آن‏ها كشيده شده و مى‏شود و بر فرض اينكه مكر آن‏ها آن‏قدر بزرگ باشد كه كوه‏ها را از جا بكند انتقام الهى بزرگ‏تر و عظيم‏تر است. سوره ابراهيم: آيه 46 .
[3] .  و گمان نكنند كسانى كه كافر شدند اينكه ما آن‏ها را مهلت داديم به نفع آن‏هاست، بلكه موجب زيادتى معاصى آن‏هاست و براى آن‏هاست، عذاب خواركننده. سوره آل عمران: آيه 178 .
[4] .  تلفظ نمى‏كند از قولى مگر آنكه رقيب و عتيد نزد او هستند. سوره ق: آيه 17 .

نوشتن دیدگاه