174   « وَكَذلِكَ نُفَصِّلُ الاْياتِ وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ»
ترجمه :
174. و اين نحو تفصيل مى‏دهيم آيات گذشتگان را شايد اين‏ها از باطل دست بردارند و رجوع به حق كنند.
تنبيه :
[ حكمت داستان‏هاى قرآنى : عبرت‏گيرى كافران و مشركان ]
يك قسمت مهم قرآن در بسيارى از سور قرآنيه قضاياى واقعه در امم سابقه ، از قضاياى آدم و ابناى آدم و نوح و هود و صالح و ابراهيم و لوط و يوسف و يعقوب و شعيب و موسى و فرعون و غير اين‏ها[ست و ]غرض تاريخ‏گويى و قصّه‏سرايى نبوده بلكه براى تنبّه بندگان و موعظه و پند و نصيحت آن‏هاست كه متذكر شوند كه خداوند با اهل ايمان و تقوى و صلحا چه تفضلاتى داشته و از چه مهالكى و شدايدى آن‏ها را نجات داده و اهل شرك و كفر و فسق و ظلم با چه بلاهايى روبرو شدند و به چه مهالكى افتادند و مى‏فرمايد: «فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّه‏ِ تَبْدِيلاً وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللّه‏ِ تَحْوِيلاً»[1] كه اين قضايا باعث رغبت مشركين و كفار و فساق شود به ايمان و تقوا و اعمال صالحه و رجاء واثق به وعده‏هاى الهى و مورث خوف و انزجار از شرك و كفر و فسق پيدا شود و از اين عذاب‏هاى دنيوى و خوف از وعيدهاى الهى و از عذاب آخرتى پيدا كنند؛ لذا مى‏فرمايد: «وَكَذلِكَ»؛ يعنى و همين نحوى كه پيش‏آمد شده بر امم سابقه. «نُفَصِّلُ الاْياتِ»«فصل» به معنى جدا كردن دو چيز از يكديگر است مقابل وصل كه به معنى جمع بين دو چيز متفرق است. و آيات ، معجزاتِ صادره از انبيا و قضاياى وارده بر امت‏هاى آن‏ها است ؛ يعنى جدا جدا و يك يك براى اين امت بيان مى‏كنيم.
«وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ»؛ و بايد اين‏ها متنبّه شوند و از طريق فاسد خود و مشى در كفر و شرك و معاصى دست بردارند و به توحيد و ايمان و تصديق انبيا و اعمال صالحه رجوع كنند، لكن خيره‏سرى و خودپسندى و كبر و نخوت و هواى نفس و تقليد آبا موانع قويه است و نمى‏گذارد به طريق صلاح بيايند و هدايت شوند.
--------------------------------------------------------
[1] .  پس هرگز نمى‏يابى از براى رفتار و سنت الهى تبديلى و هرگز نمى‏يابى سنت الهى را تحويلى. سوره فاطر: 43.

نوشتن دیدگاه