138   « وَجاوَزْنا بِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلى قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلى أَصْنامٍ لَهُمْ قالُوا يا مُوسَى اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ قالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ»
ترجمه :
138. و گذرانيديم بنى اسرائيل را از دريا پس آمدند و وارد شدند بر قومى كه بت‏پرست بودند و ثابت بودند بر بت‏هاى خود بنى اسرائيل گفتند به موسى كه قرار ده براى ما هم يك بتى كه او را عبادت كنيم ، چنانچه اين‏ها بت‏هايى دارند كه مى‏پرستند . فرمود موسى : شما قوم جاهل هستيد.
تفسير :
[ اولين تمايل بنى اسرائيل به شرك ]
«وَجاوَزْنا بِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ» « تجاوز » به معنى گذشت است ، چون فرعونيان غرق شدند و بنى اسرائيل نجات پيدا كردند و از دريا خارج شدند و بيرون رفتند «فَأَتَوْا عَلى قَوْمٍ» وارد شدند بر جماعتى از بت‏پرستان و مشركين «يَعْكُفُونَ عَلى أَصْنامٍ لَهُمْ»« عكوف » به معنى ثبات و استقرار بر امرى است و از اين باب است مسئله اعتكاف در مساجد جامعه كه بايد سه روز در آن مسجد وقوف كنند و روزها روزه بگيرند و شب‏ها مشغول عبادت باشند و از مسجد خارج نشوند مگر براى قضاى حاجت و دو روز اول مستحب است و روز سوم واجب و هكذا چهارم و پنجم مستحبّ و ششم واجب و هكذا ، و از جماع خوددارى كنند ؛ يعنى اين جماعت به شرك و پرستش بت ثابت و پابرجا بودند.
«قالُوا يا مُوسَى» ؛ بنى اسرائيل از حضرت موسى توقع و خواهش نمودند كه «اجْعَلْ لَنا إِلهاً» اين اولين تمايل بنى اسرائيل بود به شرك و بت‏پرستى به مجرد اينكه از چنگال فرعونيان نجات پيدا كردند با اين همه معجزات كه از حضرت موسى عليه‏السلاممشاهده كرده بودند ، ثابت قدم بر توحيد نبودند و متمايل به شرك بودند ، چنانچه ما در كلم الطيب  شرح حال آن‏ها را از كتب خود آن‏ها داده‏ايم كه در اطوار متماديه ، اين‏ها در كفر و شرك سير مى‏كردند و از تورات و موسى هيچ نام و نشانى نبود و سه مرتبه ، به كلى تواتر آن‏ها منقطع شد . رجوع كنيد[1] .
«كَما لَهُمْ آلِهَةٌ»ببينيد از موسى توقع كنند كه براى آن‏ها بت بتراشد و به شرك آن‏ها را دعوت كند .
«قالَ إِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ» . بعيد نيست كه مراد از « جهلِ » اين‏ها مجرد ندانستن نيست ، كه تعبير به جهل بسيط مى‏كنند ، بلكه مراد حماقت و كم‏عقلى است كه جهل مركب باشد . الآن برداريد تورات رايج آن‏ها را ، كه خدايى كه دروغ به آدم و حوا بگويد و در بهشت قدم زند و نداند كه آن‏ها از شجره منهيه خورده‏اند و آن‏ها خود را از خدا مخفى كنند و خدايى كه با يعقوب كشتى بگيرد و بالاخره زمين خورد و صدها مزخرفات ديگر ، آيا دليل بر حماقت آن‏ها نيست ؟
----------------------------------------------
[1] .  الكلم الطيب : ص309 .

نوشتن دیدگاه