86   « وَلا تَقْعُدُوا بِكُلِّ صِراطٍ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللّه‏ِ مَنْ آمَنَ بِهِ وتَبْغُونَها عِوَجاً وَاذْكُرُوا إِذْ كُنْتُمْ قَلِيلاً فَكَثَّرَكُمْ وَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ»
ترجمه :
86. و ننشينيد به هر راهى كه مواعده كرده‏ايد و جلوگيرى مى‏كنيد از راه الهى كسانى را كه ايمان به خداوند آورده‏اند و طلب مى‏كنيد راه‏هاى كج را و ياد كنيد نعمت‏هاى الهى را كه به شما عنايت فرمود . بسيار كم بوديد خداوند شما را زياد فرمود و نظر كنيد چگونه بوده است عاقبت كسانى كه افساد مى‏كردند.
«وَلا تَقْعُدُوا بِكُلِّ صِراطٍ تُوعِدُونَ» تفاسيرى از براى اين جمله كرده‏اند ، لكن آنچه از ظاهر آيه به قرينه جمله بعد استفاده مى‏شود آنكه اين كفار شب‏ها دور هم جمع مى‏شدند و مواعده و قرار داد مى‏كردند كه هر دسته فردا بروند سر جاده‏ها و طرقى كه مؤنين به حضرت شعيب عبور مى‏كردند سر راه آن‏ها را گرفته نگذارند خدمت شعيب برسند و القاى شبهات بر آن‏ها كنند كه از راه حق برگردند و آن‏ها را به راه‏هاى فاسده باطله سوق دهند و از ايمان برگردانند
و آن‏ها را هم‏كيش خود كنند . و حضرت شعيب آن‏ها را از اين عمل نهى فرمود كه شما خود ايمان نمى‏آوريد چرا مزاحم ديگران مى‏شويد و افساد مى‏كنيد !
«وَتَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللّه‏ِ» « صدّ » راه حق ، القاى در باطل است به انحاى مختلفه و حيل متشتته و القاى شبهات و تبليغات سوء ، و بالجمله ، شيطان صفت [ بودن ] كه گفت : «لآَتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ أَيْمانِهِمْ وَعَنْ شَمائِلِهِمْ وَلا تَجِدُ أَكْثَرَهُمْ شاكِرِينَ»[1] .
«مَنْ آمَنَ بِهِ» مخصوصاً از روى عداوت با حضرت شعيب مى‏خواستند اين‏هايى كه ايمان آورده بودند برگردانند و از دور شعيب بپاشند و خدمتش نرسند و او را تنها گذارند «وَتَبْغُونَها عِوَجاً» راه حق را رها كنند و راه‏هاى كج را اتخاذ كنند و ضمير « تبغونها » ، اگرچه مرجعش « سبيل اللّه‏ » است بايد مذكر باشد ، لكن تأنيث آن به مناسبت تبديل به سبل شيطانى است ؛ يعنى سبيل اللّه‏ را صدّ كنند و سبل شيطانى و باطله اتخاذ كنند و به عبارت اوضح ، تَبْغُونَ السُبُلَ المُعْوَجّه[2].
«وَاذْكُرُوا إِذْ كُنْتُمْ قَلِيلاً» هم از حيث نفرات و هم از حيث تهى‏دستى و كمى مال و هم از حيث عزت و عنوان «فَكَثَّرَكُمْ» به زيادتى نفرات و كثرت مال و زيادتى نعم الهيه ، كه تمام اين‏ها تفضل الهى است و شكر لازم دارد.
«وَانْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ» قوم نوح و هود و صالح و لوط ، چنانچه مى‏فرمايد: «وَيا قَوْمِ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شِقاقِى أَنْ يُصِيبَكُمْ مِثْلُ ما أَصابَ قَوْمَ نُوحٍ أَوْ قَوْمَ هُودٍ أَوْ قَوْمَ صالِحٍ وَما قَوْمُ لُوطٍ مِنْكُمْ بِبَعِيدٍ»[3].
--------------------------------------------------------
[1] .  مى‏آيم از مقابل روىِ آن‏ها و از عقب سر آن‏ها و از طرف راست آن‏ها و از طرف چپ آن‏ها و نمى‏يابى اكثر آن‏ها را شكرگزار . سوره اعراف: آيه 17.
[2] .  راه‏هاى كج را طلب مى‏كنيد .
[3] .  اى قوم من ! دشمنى ومخالفت با من سبب نشود كه شما به همان سرنوشتى كه قوم نوح يا قوم هود يا قوم صالح گرفتار شدند گرفتار شويد و قوم لوط چندان از شما دور نيست . سوره هود: آيه 89.

نوشتن دیدگاه