83   « فَأَنْجَيْناهُ وَأَهْلَهُ إِلاَّ امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ»
ترجمه :
83. پس نجات داديم لوط و اهل او را مگر زن او را و بود زنش از باقى‏ماندگان [ در عذاب [1]].
تفسير :
«فَأَنْجَيْناهُ وَأَهْلَهُ» نجات حضرت لوط و اهلش خروج از اين هفت شهر بود شبانه مخفيانه ، چنانچه ملائكه خدمتش عرض كردند : «فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِنَ اللَّيْلِ وَلا يَلْتَفِتْ مِنْكُمْ أَحَدٌ»[2]، و نيز مى‏فرمايد: «إلاّ آلَ لُوطٍ نَجَّيْناهُمْ بِسَحَرٍ»[3].
[ معناى « اهل » و « آل » ]
در اينجا تعبير به « اهل » فرموده و در سوره قمر تعبير به « آل » نموده . و اهل و آل كسان شخص هستند كه با او موافق باشند لذا خداوند در مورد فرزند حضرت نوح مى‏فرمايد: «إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صالِحٍ»[4]، لذا آل پيغمبر و اهل آن سرور صلى‏الله‏عليه‏و‏آلهخصوص امير المؤنين و صديقه طاهره و حسنين و ساير ائمه معصومين عليهم‏السلام هستند كه از هر جهت با پيغمبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله يكى هستند علماً و عملاً و اخلاقاً و ايماناً و حسباً و نسباً، و اما ساير خويشاوندان نسبى و حسبى ، لياقت اهليت و آليّت نداشتند.
«إلاّ امْرَأَتَهُ» ، زن حضرت نوح و حضرت لوط از مخالفين اين دو پيغمبر محترم بودند ، چنانچه عايشه و حفصه از مخالفين حضرت رسالت صلى‏الله‏عليه‏و‏آله بودند كه خداوند اين دو را به آن دو مثال مى‏زند : «ضَرَبَ اللّه‏ُ مَثَلاً لِلَّذِينَ كَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ...»الآية[5] . و نيز آسيه و مريم را مثال مى‏زند به اسماء بنت عميس زن أبا بكر و صديقه طاهره عليهاالسلام «وَضَرَبَ اللّه‏ُ مَثَلاً لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ...» الى قوله تعالى : «وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ»[6]، آسيه مثال اسماء ، مريم مثال فاطمه عليهاالسلام.
«كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ» « غَبَر » از لغت اضداد است به معنى باقى و به معنى [ ماضى ] و نيز به معنى غبار ، كه گرد باشد ، آمده در اينجا به معنى « باقين در عذاب » است ، چون ايمان به لوط نياورده بود و خيانت كرد با لوط به نص قرآن : «فَخانَتاهُما فَلَمْ يُغْنِيا عَنْهُما مِنَ اللّه‏ِ شَيْئاً»[7] ، در مورد امرأه نوح و لوط ، چنانچه عايشه و حفصه هم خيانت به رسول اللّه‏ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله كردند در آيه شريفه در همين سوره :  «وَإِذْ أَسَرَّ النَّبِىُّ إِلى بَعْضِ أَزْواجِهِ حَدِيثاً...» إلى قوله تعالى: «ثَيِّباتٍ وَأَبْكاراً»[8] . سه آيه در مورد آن‏ها وارد شده به علاوه آيات اِفْك در مورد عايشه و تهمت به ماريه قبطيه مادر ابراهيم در سوره نور «إِنَّ الَّذِينَ جاءُوا بِالاْءِفْكِ...» إلى قوله تعالى: «لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ فِى الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ»[9] . به علاوه قضاياى جنگ جمل با امير المؤنين عليه‏السلام و جلوگيرى از دفن حضرت مجتبى عليه‏السلام . و « غَبَر » به معنى غبار در آيه شريفه «وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ»[10].
--------------------------------------------------
[1] .  در ترجمه‏اى گفته شده است : از باقى‏ماندگان در خاكستر مواد گوگردى .
[2] .  پس شبانه اهل خود را بردار و از ميان قوم بيرون رو و احدى از قوم مطلع از خروج شما نشود . سوره هود: آيه 81.
[3] .  و فقط خانواده لوط بودند كه سحرگاهان نجاتشان داديم . سوره قمر: آيه 34.
[4] .  او در حقيقت از اهل و خانواده تو نيست او عمل غير صالحى است [ فرد ناشايسته‏اى است ] . سوره هود: آيه 46.
[5] .  خدا براى كسانى كه كفر ورزيده‏اند زن نوح و زن لوط را مثال زده است. سوره تحريم: آيه 10.
[6] .  و براى كسانى كه ايمان آورده‏اند ، خدا همسر فرعون را مثال زده است . . . و مريم دختر عمران را . سوره تحرم: آيات 11 ـ 12.
[7] .  پس آن دو زن خيانت كردند آن دو پيغمبر محترم را ، پس بى نياز نكرد آن دو را از عذاب الهى كه بگويند ما همسر دو پيغمبر بوديم . سوره تحريم: آيه 10.
[8] .  همان : آيات 3 ـ 5 .
[9] .  سوره نور: آيات 11 ـ 19.
[10] .  در آن روز چهره هايى است كه بر آن‏ها غبار نشسته است . سوره عبس: آيه 40.

نوشتن دیدگاه