139   «وَقالُوا ما فِى بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَمُحَرَّمٌ عَلى أَزْواجِنا وَإِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ»
ترجمه :
139. و گفتند آنچه در شكم اين انعام، كه سهم خداوند و سهم بت‏ها قرار دادند، اگر زنده به دنيا آمدند فقط براى رجال حلال است و بر نسا حرام، و اگر مرده به دنيا آمدند بر مردان و زنان مساوى است و هر دو دسته شريك هستند.
زود باشد جزا دهد آن وصفى كه مى‏گويند. محققاً خداوند حكيم است عليم است.
تفسير :
«وَقالُوا ما فِى بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ» بعض مفسرين گفتند : مراد شير آن‏هاست . و بعضى گفتند : جنين آن‏ها . و بعضى گفتند : شير و جنين هر دو .
لكن ظاهر آيه به قرينه جمله بعد همان جنين است . و مراد از «هذِهِ الْأَنْعامِ» همان انعامى است كه در آيات قبل اشاره شده ، چه انعامى كه تعيين كرده بودند نصيب خدا و نصيب بت‏ها و چه انعامى كه ركوب بر آن‏ها حرام بود و چه انعامى كه ذكر اسم خدا بر او نكرده‏اند . حكم خود آن انعام در آيات قبل بيان شد كه چه حكمى بر آن‏ها بار مى‏كنند به گمان خود و افترا بر خدا مى‏بندند .
[ در اختصاص دادن مشركان بعضى از چارپايان را به مردان نه زنان ]
فعلاً در اين آيه حكم بچه‏هايى كه از آن‏ها متولد مى‏شوند ، [ كه ] چه افترايى مى‏زنند . مى‏گويند: «خالِصَةٌ لِذُكُورِنا» فقط بر ذكور حلال است «وَمُحَرَّمٌ عَلى أَزْواجِنا» ؛ يعنى على نسائنا ، در صورتى كه بچه‏هاى آن‏ها زنده به دنيا بيايند و اما اگر مرده بيايند «وَإِنْ يَكُنْ مَيْتَةً»تعبير به « ياء » براى رجوع ضمير « يكن » به كلمه « ما فى بطون » است «فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ» ذكور و اناث هر دو در حلّيت اكل مشترك هستند ، اختصاص به بعضى دون بعضى ندارد.
«سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ» جزاى دو مفعولى است : « هم » مفعولٌ به، « وصفهم » مفعولٌ له است ؛ يعنى جزا دادن آن‏ها را براى اين توصيف كه بدعت و افتراست ، داده مى‏شود.
«كل بدعة في النار» ؛[1] يعنى اهل البدعة ، كه مُبدِع باشد ، به سبب بدعتش در آتش است .
«إِنَّهُ حَكِيمٌ»افعالش تابع حكم و مصالح است «عَلِيمٌ» عالم به جميع خصوصيات است هر كه را مستحق عذاب مى‏داند به قدر استحقاق عذاب مى‏كند.
------------------------------------------------------
[1] .  كافى : ج8 ، ص402 ؛ بحار الأنوار : ج75 ، ص217 ضمن ح93 و عوالم العلوم : ج20 ، ص862 ضمن ح1 .

نوشتن دیدگاه