137   «وَكَذلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلادِهِمْ شُرَكاؤهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَ لِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ وَلَوْ شاءَ اللّه‏ُ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَما يَفْتَرُونَ»
ترجمه :
137. و همين نحو زينت دادند شركاى آن‏ها جماعتى از مشركين را به كشتن اولاد خودشان براى آنكه آن‏ها را هلاك كنند و از بين ببرند و دين آن‏ها را بر آن‏ها مشتبه كنند. و اگر مشيت حق تعلق گرفته بود همچه عملى انجام نمى‏دادند، پس واگذار آن‏ها را و آنچه افترا مى‏بندند.
[ در كشتن دختران ]
توضيح كلام اينكه ، جماعتى از مشركين عرب اگر دختر پيدا مى‏كردند بسيار غمنده [ = غمگين ] مى‏شدند و آن‏ها را مى‏كشتند ، بلكه زنده زير خاك مى‏كردند يا از كبر و نخوتى كه در آن‏ها بود كه دختران را شوهر دهند و ديگران تصرف كنند كه هنوز در ميان اعراب بسيار ننگ است كه بگويند : فلان شوهر دختر اين است يا شوهر خواهر اين، يا از جهت فقر كه دختر مخارجاتش بگردن و در عهده پدر است و خودش درآمد ندارد و بالعكس اگر پسر پيدا مى‏كردند بسيار خشنود و فرحناك مى‏شدند ، چنانچه در بسيارى از آيات اشاره به اين دارد : «وَإِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالأُنْثى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدّاً وَهُوَ كَظِيمٌ * يَتَوارى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ سُوءِ ما بُشِّرَ بِهِ أَ يُمْسِكُهُ عَلى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِى التُّرابِ أَلا ساءَ ما يَحْكُمُونَ»[1]، «وَلا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبِيراً»[2] .
و كبر و نخوت در نظر آن‏ها بسيار جلوه داشت به اندازه‏اى كه اگر درب خانه كوتاه بود حاضر نبود سر خود را خم كند بايد درب را خراب كرد . اگر چيزى از دست آن‏ها روى زمين مى‏افتاد حاضر نبود خم شود بردارد ، حتى بعضى خدمت حضرت رسول صلى‏الله‏عليه‏و‏آله عرض كردند كه ، اگر سجده را از نماز بردارى ما به تو ايمان مى‏آوريم . و اين جلوه ، يا به واسطه احترام بت‏ها بود كه همراه خود داشتند يا به واسطه اغواى شياطين يا به واسطه تملق و چاپلوسى بود كه ديگران از اين‏ها مى‏كردند ، اين‏ها خود را گم كرده بودند و توهمِ بزرگى در خود مى‏كردند .
تفسير :
بعد از اين بيان مى‏گوييم:
«وَكَذلِكَ» يك نكوهش ديگرى شبيه نكوهشى كه در آيه قبل از آن‏ها شده بود «زَيَّنَ» فاعل « زيّن » شركاؤم [ است ] كه بت‏هاى آن‏ها باشند و مراد يا خدّام بتكده‏ها يا شياطين كه به جهت احترام بت‏ها اين‏ها را اغوا كردند يا بعض رؤاى آن‏ها ، كه اين موضوع را تزريق نمودند . «لِكَثِيرٍ» « كثير » جمعى است و منافى نيست كه اكثريت با ديگران باشد و اين‏ها در طرف اقليت باشند ، لكن جماعتى هستند «مِنَ الْمُشْرِكِينَ» ؛ مشركينِ مكه معظمه «قَتْلَ أَوْلادِهِمْ» مفعول « زيّن » و مراد از « اولاد » بنات است ، چنانچه ذكر شد .
«شُرَكاؤهُمْ» فاعل « زيّن » ، چنانچه بيان شد.
«لِيُرْدُوهُمْ» « لام » لامِ عاقبت است ، نه اينكه فاعل « زيّن » قصدش اين باشد ، بلكه عاقبت اين عمل باعث هلاكت و از بين رفتن آن‏ها بود ، زيرا اگر « بنات » كشته شوند ديگر نسلى از آن‏ها باقى نمى‏ماند و معناى « ليردوا » هلاكت آن‏هاست ؛ أي ليهلكوا .
«وَلِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ» ضرر ديگر كه بر اين عملِ سوء مترتب مى‏شود التباس دين آن‏هاست كه در ضلالت و گمراهى و سر به گريبان مى‏شوند.
«وَلَوْ شاءَ اللّه‏ُ ما فَعَلُوهُ» اگر قابل هدايت بودند و به شرف اسلام مشرف مى‏شدند البته اين عمل شنيع را ترك مى‏كردند ، ولى چون قابل هدايت نيستند خداوند آن‏ها را به خود واگذار فرمود و مشيت حق بر خلاف عمل آن‏ها تعلق نگرفته.
«فَذَرْهُمْ» اى پيغمبر اكرم ! خود را زحمت مده و كوشش در هدايت آن‏ها نفرما كه اين‏ها ايمان نخواهند آورد آن‏ها را واگذار «وَما يَفْتَرُونَ»هر چه مى‏خواهند به خدا و دين افترا ببندند و تهمت زنند.
----------------------------------------------------
[1] .  و هرگاه يكى از آنان را به دختر مژده آورند ، چهره‏اش سياه مى‏گردد ، در حالى كه خشم و اندوه خود را فرو مى‏خورد ؛ روى مى‏پوشاند از بدى آنچه به او بشارت داده شده از قبيله خود . آيا او را با خوارى نگه دارد يا در خاك پنهانش كند ؟ آگاه باشيد كه چه بد داورى مى‏كنند . سوره نحل: آيات 58 ـ 59.
[2] .  نكشيد اولاد خود را از ترس تنگ دستى ، ما روزى مى‏دهيم آن‏ها را و شما را . محققاً قتل آن‏ها خطاى بزرگى است . سوره اسراء: آيه 31.

نوشتن دیدگاه