97  «وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها فِی ظُلُماتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الاْ یاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ»

ترجمه :
97. و اوست آن چنان خداوندی كه قرار داد برای شما ستارگانی را تا اینكه به آن‏ها راه پیدا كنید و هدایت شوید در تاریكی‏ های بیابان‏ ها و دریاها. به تحقیق تفصیل دادیم آیات را برای قومی كه بدانند.

تفسیر :
«وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ» بعضی گفتند : «جعل» به معنی خلق است ؛ یعنی «خلق لكم النجوم» لكن اشتباه است. خلقت نجوم فواید و حكم بسیاری دارد كه « لا یعلمها إلاّ خالقها»[1] و جعل به معنی اینكه این اثر و این فایده را در آن‏ها قرار دادیم. و نجوم این كرات جويّه است كه در این فضای وسیع خداوند متعال خلق فرموده. و بسا كراتی هستند كه ملیاردها سال از كره زمین دورتر است و البته در آن‏ها سكنه و ملائكه و آثار كثیر است . و بسا كراتی كه از كثرت بُعد ، به توسط تلسكوپ‏ ها هم مرئی نمی‏شود ، و تمام این‏ها در طبقه اولی عالم بالاست كه آسمان اول نام نهاده شده ، چنانچه در آیه شریفه می‏فرماید: «إِنّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْكَواكِبِ»[2] . و معنای جعل ، مثل اینكه بگویی : « جعلتُ زیداً صدیقك و ناصرك »[3]. این فایده و این اثر در آن‏ها قرار گرفته.

[ تأویل نجوم در روایات به ائمّه علیهم‏ السلام ]
و در بعض اخبار ، نجوم تعبیر به ائمه اطهار علیهم‏ السلام[4] كرده‏ اند و این تفسیر نیست ، بلكه تأویل و تشبیه است.
«لِتَهْتَدُوا بِها» هدایت راهنمایی است و به این ستاره ‏ها از طلوع و غروب آن‏ها و مواضع آن‏ها ؛ هم اوقات شب معلوم می‏شود و هم قبله تشخیص داده می‏شود و هم طریق سیر كشف می ‏شود.
«فِی ظُلُماتِ» [در] تاریكی شب این‏ها نمایش دارند و در روز مرئی نیستند. «الْبَرِّ» بیابان‏ها و صحراها و خشكی‏ها «وَالْبَحْرِ» در كشتی‏ ها و فُلْك [= كشتی] ها.
«قَدْ فَصَّلْنَا الاْ یاتِ» دلیل‏ ها و براهین بر وجود حضرت حق و قدرت و حكمت و علم اوست كه هر خصوصیتی از آن‏ها دلیل مستقل است.
و فی كل شیء له آیة
تدلّ علی أنّه الواحد[5]
و از حضرت امیر علیه‏ السلام است :«ما رأیت شیئاً إلاّ و رأیت اللّه‏ قبله و بعده و معه»[6].
«لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ» كه بدانند این‏ها مصنوع صانع حكیم و مخلوق خالق متعالی است. اما طبیعی جاهل و دهری غافل ، تمام این‏ها را مستند به طبیعت می‏داند. چشم دل كور است نمی‏بیند. چراغ عقل خاموش است راه به جایی پیدا نمی‏كند. در حجاب عناد و عصبیت مستور است جایی را مشاهده نمی‏كند.

+/++/++/++/++/++/++/++/++/++/++/++/++/++/++/+

[1] . آن را جز آفریدگارش نمی ‏داند.
[2] . محققاً ما زینت داده ‏ایم آسمان نزدیك را به زینت ستارگان . سوره صافات: آیه 6.
[3] . زید را دوست و یاور تو قرار دادم.
[4] . تفسیر قمی : ج1 ، ص218 و تفسیر البرهان : ج3 ، ص73 ، ح1 .
[5] . در هر چیزی نشانه‏ ای برای وحدانیت خداوند وجود دارد . دیوان ابی العتاهیة : ص92.
[6] .  شرح الأسماء الحسنی : : 1/189  با اندكی تفاوت. 

نوشتن دیدگاه