73 « لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللّه‏َ ثالِثُ ثَلاثَةٍ وَ ما مِنْ إِلهٍ إِلاّ إِلهٌ واحِدٌ وَ إِنْ لَمْ يَنْتَهُوا عَمّا يَقُولُونَ لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ»
ترجمه :
73. هر آينه محققاً كافر شدند كسانى كه خدا را يكى از سه شمردند كه سه اِله گفتند و حال آنكه الهى نيست جز خداى يگانه و اگر دست از اين شرك و كفر برندارند و منتهى نشوند، هرآينه البته به آن‏ها مس مى ‏كند به كسانى كه كافرشدند عذاب دردناك.
تفسير :
[ در كافر بودن آنان به دليل قول به تثليث ]
«لَقَدْ كَفَرَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللّه‏َ ثالِثُ ثَلاثَةٍ» ، مراد از ثالث نه سومى باشد كه العياذ [باللّه‏] خدا را پست ‏تر از عيسى و روح القدس بدانند : اول اِبن، دوم روح القدس، سوم خدا، بلكه مراد يكى از سه است و اطلاق ثالث بر هر يك مى ‏شود كه به وجود او ، عدْد سه مى ‏گردد ، چنانچه اطلاق خامس آل عبا عليهم ‏السلام بر سيد الشهداء عليه‏ السلام مى ‏شود با اينكه سوم كسى بود كه در زير كسا رفت ، و بر اميرالمؤمنين عليه ‏السلام هم مى ‏شود ، چنانچه در زيارت آن حضرت است با اينكه چهارمى بوده ، به عبارت روشن پنج نفر هر كدام خامس آن چهارند.
«وَ ما مِنْ إِلهٍ إِلاّ إِلهٌ واحِدٌ»، زيرا استحقاق عبوديت احدى جز او ندارد ، تمام عبد و ضعيف و ممكن و محتاج و فقير هستند ؛ «وَ خُلِقَ الاْءِنْسانُ ضَعِيفاً»[1]، «أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللّه‏ِ وَ اللّه‏ُ هُوَ الْغَنِىُّ»[2]، از اميرالمؤمنين عليه ‏السلام در مناجاتش مروى است: «كفاني فخراً أن أكون لك عبداً، و كفاني عزّاً أن تكون لي رباً»[3].
و مقام عبوديتِ مطلقه بالاترين مقام انسانى است؛ « و أشهد أنّ محمداً  صلى ‏الله‏ عليه ‏و ‏آله عبده و رسوله ».
«وَ إِنْ لَمْ يَنْتَهُوا عَمّا يَقُولُونَ»؛ دست از اين شرك و عيسى‏ پرستى برنداشتند و برنگشتند و توبه نكردند و پشيمان نشدند «لَيَمَسَّنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ»كه به همين كفر باقى ماندند «عَذابٌ أَلِيمٌ». كليه عذابْ اَليم [= دردناك] است ، لكن اختصاص به اين خصوصيت ، كاشف از منتها درجه اَلم [= درد] است.
*******************************************************
[1] .  و انسان مخلوق ضعيفى است . سوره نساء: آيه 28.
[2] .  شما محتاج و فقير الى اللّه‏ هستيد و خداوند متعال غنى بالذات است. سوره فاطر: آيه 15.
[3] .  الخصال : ص458 ، ح14 ؛ شرح نهج البلاغه : ج20 ، ص421 ، حكمت 2 و بحار الأنوار : ج91 ، ص92 ، ح6 . 

نوشتن دیدگاه