40 « أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّه‏َ لَهُ مُلْكُ السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللّه‏ُ عَلى كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِيرٌ»
ترجمه :
40. آيا نمى ‏دانى اينكه از براى خداوند مالكيت آسمان‏ها و زمين است، هر كه را بخواهد عذاب مى ‏نمايد و هر كه را بخواهد مى ‏آمرزد و خدا بر هر چيزى تواناست.
تفسير :
[ خداوند مى ‏تواند مطابق حكمت خود ببخشد يا عذاب كند ]
اين آيه شريفه جواب از سؤال مقدر است كه اگر كسى بگويد اگر سارق قدرت بر تدارك ظلم ‏هايى كه كرده ندارد و همچنين هر ظالمى، و مظلوم هم ترضيه خاطر او نشد ، ولى حقيقةً نادم شد ، خداوند نسبت به حق الناس با او چه مى‏كند ؟
جواب: «أَ لَمْ تَعْلَمْ» ؛ مگر نمى‏ دانى ، استفهام تقريرى است ؛ البته مى ‏دانى كه جواب آن‏ها را بفرمايى : «أَنَّ اللّه‏َ لَهُ مُلْكُ السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ» ؛ ملكيت حقه حقيقيه جميع آسمان‏ها و زمين اختصاص به خداوند عالم دارد و ساير ملكيت‏ها اعتبارى است ، قائم به يد معتبر است ، و معتبر خداوند است، [و] فقط وجود اعتبارى دارد و در خارج ابداً وجود ندارد. خداوند اگر بخواهد اين سارق و غاصب را عفو كند از حق خود گذشت فرموده ، مالك را نمى ‏رسد كه بگويد ملك من بوده و من رضايت ندارم. و اين قوانينى كه جعل فرموده براى حفظ نظام مملكت است كه بفرمايد اين ملك زيد است و عمرو را نمى ‏رسد كه بدون اذن و اجازه زيد تصرف كند ، و الاّ حقيقةً زيد و عمرو هر دو مملوك و مخلوق خدا هستند ، انتقام و گذشت هر دو به دست اوست.
«يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ» و « تعذيب » و « غفران » هم بجا و به موقع است ؛ البته در موردى كه سارق و غاصب قدرت بر ادا ندارد ، اگر ايجاب فرمايد تكليف به ما لا يطاق و به غير مقدور است و قبيح و محال است و بعد از ندامت سارق و غاصب البته توبه قبول است ؛ «التائبُ من الذنبِ كَمَن لا ذنبَ له»[1]. و توانايى خدا بر تعذيب و غفران ثابت است.
«وَ اللّه‏ُ عَلى كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِيرٌ» ، فضولى در كار او مثل اعتراضات شيطان مى ‏شود كه به خدا كرد و خدا بفرمايد كه اگر مرا حكيم مى ‏دانى و از روى حكمت كارهاى مرا مى ‏دانى فضولى موقوف.
*******************************************
[1] . توبه كننده از گناه همانند كسى است كه هيچ گناهى ندارد. كافى : ج2 ، ص435 ، ح10 و الخصال : ص592 ، ح19 .

نوشتن دیدگاه